Na mapach: 53°55'N 30°21'E / 53.917, 30.35

Mohylew Магілёў
Herb Flaga Herb Mohylewa Flaga Mohylewa
Państwo	Białoruś
Obwód	mohylewski
Rejon	mohylewski
Burmistrz	Wiktor Szorikow
Położenie	53° 55' N 30° 21' E
Ludność (2010) •  liczba ludności	354000[1]
Nr kierunkowy	+375 0222
Kod pocztowy	212000
Miasta partnerskie	Kragujevac Gabrowo Tuła Villeurbanne Włocławek
Położenie na mapie Białorusi Mohylew Магілёў
Strona internetowa miasta

Mohylew ( biał. Магілёў, Mahilou; ros. Могилёв; jid. מאָלעוו, Molew) – miasto na wschodniej Białorusi , nad Dnieprem , położone blisko granicy rosyjskiej . Liczący 354,0 tys. mieszkańców (2010) Mohylew jest trzecim co do wielkości miastem białoruskim. Jest również stolicą obwodu mohylewskiego i centrum administracyjnym rejonu mohylewskiego .

Historia

Miasto założono w roku 1267. Od XIV wieku wraz z księstwem mścisławskim, w którym się znajdowało, należało do Litwy . Mohylew stanowił ważny punkt na drogach handlowych ze wschodu na zachód i z północy na południe. W 1577 Stefan Batory nadał mu prawa miejskie . W 1634 został stolicą jedynej wówczas na całej Białorusi prawosławnej diecezji dyzunickiej . Po pierwszym rozbiorze wraz z całym województwem mścisławskim wszedł w skład Rosji i stał się stolicą guberni mohylewskiej. Od 15 kwietnia 1783 stolica rzymskokatolickiej archidiecezji mohylewskiej obejmującej swoim zasięgiem terytorium niemal całej Rosji (a później ZSRR ) z wyjątkiem dawnych ziem Rzeczpospolitej i utworzonej w 1848 roku diecezji tyraspolskiej . W 1915 okupowany przez Niemcy , w 1918 stał się częścią efemerycznej Republiki Białoruskiej . W 1919 zajęty przez bolszewicką Rosję i wcielony do Białoruskiej SRR . W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką. Obecnie, po uzyskaniu niepodległości przez Białoruś w 1991 jest jednym z ważniejszych miast białoruskich.

Demografia

Liczba ludności:

• 1604 : 15 000
• 1745 : 10 500
• 1880 : 40 536 (20 735 mężczyzn i 19 801 kobiet, w tym 20 742 prawosławnych, 2 583 katolików, 173 ewangelików, 17 038 żydów)
• 1906 : 51 959 (27 407 prawosławnych, 3 305 katolików i 20 682 żydów)
• 1913 : 69 700
• 1939 : 99 400
• 1959 : 121 700
• 1973 : 232 000
• 1993 : 366 000
• 1996 : 367 000
• 2004 : 365 102
• 2006 : 367 700
• 2009 : 372 000

Gospodarka

Po II wojnie światowej Mohylew stał się ważnym ośrodkiem przemysłowym. Tamtejsze fabryki zajmują się produkcją dźwigów , samochodów , traktorów i chemikaliów. Mohylew posiada też port rzeczny na Dnieprze oraz krajowy port lotniczy.

Ludzie związani z Mohylewem

• Irving Berlin - amerykański kompozytor żydowskiego pochodzenia,
• Stefania Laudyn-Chrzanowska - polska pisarka, działaczka narodowej demokracji ,
• Antoni Dziemianko - polski biskup pomocniczy archidiecezji mińsko-mohylewskiej
• Janusz Dziewoński - polski aktor i reżyser teatralny, ojciec Edwarda Dziewońskiego ,
• Mikołaj Jastrzębski - polski inżynier i profesor mechaniki, na terenie dzisiejszej Białorusi, wg projektów Jastrzębskiego i pod jego kierownictwem, wybudowano kilka odcinków dróg kolejowych, mosty przez Zachodnią Dźwinę w Witebsku i przez Dniepr w Mohylewie, i inne obiekty przemysłowe, w tym duży młyn parowy w Mohylewie. Razem z innymi autorami wydrukował pierwszy w Rosji podręcznik sztuki budownictwa,
• Władimir Klimowicz – piłkarz,
• Bolesław Hieronim Kłopotowski - polski duchowny katolicki, biskup łucko-żytomierski, arcybiskup mohylewski ,
• Szymon Marcin Kozłowski - polski duchowny katolicki, arcybiskup mohylewski, rektor Akademii Duchownej w Petersburgu, biblista , popularyzator teologii,
• Władysław Lenkiewicz (1915-2005) - polski specjalista budownictwa lądowego, społecznik,
• Witold Maliszewski (1873-1939) - polski kompozytor,
• Leonid Mandelstam – radziecki fizyk żydowskiego pochodzenia
• Hienadź Nawicki – białoruski polityk
• Lew Poługajewski – radziecki szachista
• Jarosław Rybakow – rosyjski lekkoatleta
• Issai Schur – niemiecki matematyk
• Otto Szmidt – radziecki astronom
• Kazimierz Świątek - polski kardynał Kościoła rzymskokatolickiego , emerytowany arcybiskup metropolita mińsko-mohylewski
• Eugeniusz Świętopełk-Mirski (1876—1918) - polski ksiądz katolicki. Należał do archidiecezji mohylewskiej. Był absolwentem metropolitalnego seminarium duch. w Petersburgu. W latach 1902—1904 pracował jako wikariusz par. Tobolsk na Syberii. W 1912 objął stanowisko administratora par. katedralnej w Mohylewie i dziekana mohylewskiego. W dniu 2.03.1918 został aresztowany i uwięziony w Mohylewie, a później rozstrzelany tuż przed wejściem do miasta korpusu generała Dowbor-Muśnickiego ,
• Balbina Świtycz-Widacka - polska rzeźbiarka i poetka
• Jerzy Żurawowicz - polski inżynier , nauczyciel i działacz społeczny na Mohylewszczyźnie , przewodniczący obwodowego Związku Polaków na Białorusi , założyciel Domu Polskiego w Mohylewie i jego dyrektor (od 1996).

Z Mohylewa pochodzili polscy dziadkowie Wayne’a Gretzky’ego .

Galeria

Napoleon Orda , Mohylew w 1877

Budynek administracji obwodu

Kinoteatr Radzima

Zobacz też

• Synagoga Cukiermana w Mohylewie
• Konkatedra Wniebowzięcia NMP w Mohylewie
• Kościół ewangelicko-augsburski w Mohylewie
• Mohylew (stacja kolejowa)
• Dworzec kolejowy w Mohylewie
• Oblężenie Mohylewa
• Pałacyk Antoszkiewicza w Mohylewie

Miasta partnerskie

• Włocławek   Polska

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta
• radzima.org
• Mohylew w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom VI (Malczyce – Netreba) z 1885 r.
• Dom Polski w Mohylewie