Molibden
MolibdenMolibden | |  | Molibden |
Molibden | Dane ogólne | Nazwa, symbol,
l.a.
| Molibden, Mo, 42 | Grupa, okres, blok |
6 (VIB)
, 5,
d
| Właściwości metaliczne |
metal przejściowy
| Właściwości atomowe |
---|
Masa atomowa
| 95,94
u
|
Promień atomowy
| 145
pm
|
Promień walencyjny
| 145 pm |
Konfiguracja elektronowa
| [Kr]4d55s1 | Zapełnienie
powłok
| 2, 8, 18, 13, 1 |
Elektroujemność
| 2,16 (
Pauling
) 1,30 (
Allred
) |
Stopień utlenienia
| 2, 3, 4, 5, 6 | Właściwości kwasowe tlenków |
silnie kwasowe
|
| | | Najbardziej stabilne izotopy |
---|
izotop
| wyst. |
o.p.r.
|
s.r.
|
e.r.
MeV
|
p.r.
|
---|
92Mo | 14,84% | stabilny izotop z 50
neutronami
| 93Mo |
{syn.}
| 4×104
lat
|
w.e.
| 0,405 | 93
Nb
| 94Mo | 9,25% | stabilny izotop z 52
neutronami
| 95Mo | 15,92% | stabilny izotop z 53
neutronami
| 96Mo | 16,68% | stabilny izotop z 54
neutronami
| 97Mo | 9,55% | stabilny izotop z 55
neutronami
| 98Mo | 24,13% | stabilny izotop z 56
neutronami
| 99Mo |
{syn.}
| 65,94
h
|
β-
| 1,357 | 99
Tc
| 100Mo | 9,63% | 7,8×1018
lat
|
β-β-
| 3,04 | 100
Ru
|
|
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
|
Molibden (Mo,
łac.
molybdenum) -
pierwiastek chemiczny
z grupy
metali przejściowych
w
układzie okresowym
. Nazwa znaczy "podobny do ołowiu" i pochodzi od
greckiego
określenia
ołowiu
- μόλυβδος molybdos. WłaściwościCzysty molibden jest srebrzystobiały, bardzo twardy i ma jedną z najwyższych temperatur topnienia spośród wszystkich pierwiastków. W małych ilościach nadaje twardość
stali
. Molibden jest
mikroelementem
, gra ważną rolę w metabolizmie roślin; znajduje się również w
enzymach
. ZastosowaniePonad 2/3 produkcji molibdenu jest używane w
stopach
(w połączeniu z chromem stanowi materiał lekki i bardzo mocny). Zużycie molibdenu wzrosło w czasie
II wojny światowej
, gdy zapotrzebowanie na
wolfram
spowodowało wyczerpanie jego zasobów. Do dzisiaj molibdenu używa się w stalach wysokoodpornych i wysokotemperaturowych. Niektóre stopy (np. stopy marki Hastelloy) są szczególnie odporne na wysoką temperaturę i
korozję
. Molibden jest też używany w przemyśle lotniczym, zbrojeniowym, a także do produkcji elementów lamp żarowych, gdzie bywa stosowany jako wspornik wolframowego żarnika.
Kompleksy
molibdenu są stosowane jako
katalizator
w przemyśle naftowym, szczególnie przy usuwaniu
siarki
z produktów naftowych.
Izotop
molibdenu 99 znajduje zastosowanie w przemyśle nuklearnym. Wiele kompleksów molidbenu jest stosowane jako barwniki o różnych odcieniach koloru pomarańczowego, używane do produkcji
farb
,
tuszów
,
tworzyw sztucznych
i produktów
gumowych
. Disiarczek molibdenu jest odpornym na działanie wysokich temperatur dodatkiem do
smarów
. Molibdenu używa się również w przemyśle elektronicznym. WystępowanieW skorupie ziemskiej molibden występuje w ilości 1,5
ppm
. Podstawowym źródłem tego pierwiastka jest
minerał
molibdenit
(MoS2). Pozostałe minerały o mniejszym znaczeniu to
wulfenit
(
PbMo
O
4) i
powellit
(
CaMo
O
4). Światowe wydobycie w przeliczeniu na czysty składnikW światowym wydobyciu rud molibdenu w przeliczeniu na czysty składnik, wynoszącym w
2002
r. ok. 135 tys. ton przodowały:
Chiny
(39 tys. ton),
USA
(32 tys. ton) i
Chile
(30 tys. ton). Stosuje się je również do produkcji
węglików spiekanych
. HistoriaΖwiązki molibdenu aż do końca
XVIII
wieku były mylone ze związkami innych pierwiastków, przede wszystkim
węgla
i
ołowiu
. W
1778
r.
Carlowi Wilhelmowi Scheele
udało się oddzielić molibden od
grafitu
i ołowiu oraz otrzymać tlenek z
molibdenitu
. W
1781
r. Peter Jacob Hjelm wyodrębnił metal w wyniku
redukcji
jego tlenku węglem. Molibden nie znalazł zastosowania poza laboratoriami aż do końca
XIX wieku
. Później właściwości jego stopów zostały dostrzeżone przez Francuzów.
Inne hasła zawierające informacje o "Molibden":
Lantan
...
Cez
...
Ruten
...
Technet
...
Niob
...
Cyrkon (pierwiastek)
...
Itr
...
Tytan (pierwiastek)
...
Skand
...
Neon (pierwiastek)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Molibden":
102. Nieorganiczne i organiczne składniki komórki cz.2 (plansza 23)
...
Surowce mineralne Polski (plansza 2)
ziemny)
- rudy metali żelaznych - żelazo, mangan, chrom, nikiel, kobalt, wolfram, wanad, Molibden
- rudy metali kolorowych - cynk, cyna, miedź, ołów, arsen, rtęć
- metale ...
Ameryka Północna - zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 16)
uranu.
Ponadto na kontynencie północnoamerykańskim występują złoża rud metali takich jak: żelazo, miedź, Molibden, mangan, nikiel, boksyty oraz cynk i ołów. Dość znaczne są także ...
|