Muhammad Yunus (
bengalski
মুহাম্মদ ইউনুস Muhammod Iunus) (ur.
28 czerwca
1940
w
Czittagong
),
bangladeski
wykładowca ekonomii na uniwersytecie w
Czittagong
, laureat
Pokojowej Nagrody Nobla
w
2006
[1]. Opracował pojęcie
mikrokredytu
.
W
1976
roku w ramach projektu badawczego trafił wraz z trójką swoich studentów do wsi Dżobra, w której kobiety wytwarzały bambusowe stołki. Zarabiały po 2 centy dziennie. Nie stać ich było na zakup materiału za 20 centów, musiały więc pobierać materiał od przyszłego nabywcy. Yunus postanowił udzielić im pożyczki. Eksperyment okazał się udany i po pomyślnym powtórzeniu go w innych miejscowościach, Yunus założył
Grameen Bank
, udzielający mieszkańcom
Bangladeszu
niewielkich pożyczek na rozkręcenie drobnej przedsiębiorczości, zakup potrzebnych materiałów, itp. Klientami
Grameen Banku
, który nie wymaga zastawów, są najczęściej kobiety (96%), pożyczające 12-15 dolarów. Najwyższe pożyczki nie przekraczają 300 dolarów. Mimo stosunkowo wysokich odsetek spłacanych jest prawie 98% kredytów. Stosowane są także pożyczki grupowe, w których cała grupa solidarnie poręcza spłatę zobowiązań każdego ze swoich członków.
Uzasadnieniem przyznania nagrody Yunusowi było oświadczenie Komitetu Noblowskiego, że "nie będzie można osiągnąć trwałego pokoju, dopóki duże grupy ludności nie znajdą sposobu na wydostanie się z nędzy".
22 lutego
2007
roku Muhammad Yunus założył
partię polityczną
-
Nagarik Śakti
(
pol
. Władza Obywateli).
Sukces modelu mikrofinansowania
Grameen Banku
zainspirował podobne przedsięwzięcia w wielu krajach, zarówno rozwijających się, jak i uprzemysłowionych, w tym w
Stanach Zjednoczonych
.
Wczesne lata: Trzeci najstarszy z dziewięciorga dzieci Yunus, urodził się 28 czerwca 1940 w muzułmańskiej rodzinie, w wiosce Bathua, Boxirhat Road w Hathazari, koło Chittagong, w brytyjskich Indiach (obecnie w Bangladeszu). Jego ojcem był Hazi Dula Mia Shoudagar, jubiler, a jego matką była Sofia Khatun. Wczesne lata dzieciństwa spędził na wsi. W 1944 r. jego rodzina przeniosła się do miasta Chittagong i tam został przyjęty do Lamabazar Primary School. W 1949 r. jego matka zachorowała na chorobę psychiczną. Później zdał egzaminy w Chittagong Collegiate School zdobywając 16. miejsce wśród 39.000 studentów ze Wschodniego Pakistanu. W latach szkolnych był aktywnym skautem, w 1952 roku pojechał do Pakistanu i Indii, a w 1955 roku do Kanady na zgrupowanie skautów. W czasie studiów w Chittagong College brał udział w działalności kulturalnej i zdobył nagrody za grę w teatrze dramatycznym. W 1957 r. rozpoczął studia na Wydziale Ekonomii na Uniwersytecie Dhaka i ukończył je w 1961 roku.
Po ukończeniu studiów Yunus dostał posadę asystenta w Szkole Ekonomii u prof Nurul Islam i Rehman Sobhan. Następnie w 1961 r. został powołany jako wykładowca ekonomii w Chittagong College. W tym czasie założył również rentowną fabrykę opakowań. W 1965 roku zaoferowano mu stypendium Fulbrighta na studia w USA. Uzyskał on stopień doktorski z ekonomii na Vanderbilt University w Stanach Zjednoczonych w ramach programu Rozwoju Gospodarczego (GPED) w 1971 r. Od 1969 r. do 1972 r., Yunus był adiunktem ekonomii na Middle Tennessee State University w Murfreesboro, TN.
W czasie wojny wyzwoleńczej w Bangladeszu w 1971 r., Yunus założył komitet obywatelski i prowadził Centrum Informacji Bangladeszu, wraz z innymi obywatelami Bangladeszu mieszkającymi w Stanach Zjednoczonych, w celu zwiększenia wsparcia dla wyzwolenia. Publikował także gazetę Bangladesh Newsletter ze swojego domu w Nashville. Po wojnie Yunus powrócił do Bangladeszu i został powołany do rządowej Komisji Planowania kierowanej przez Nurul Islam. Praca ta wydała mu się nudna i zrezygnował z niej by dołączyć do Chittagong University na stanowisku szefa Wydziału Ekonomii. Będąc pod wrażeniem głodu w Bangladeszu w 1974 r., zaangażował się w zmniejszenie ubóstwa i ustanowił program gospodarczy obszarów wiejskich, jako projekt badawczy. W 1975 roku opracował projekt Nabajug (Nowa Era) Tebhaga Khamar (trzy wspólne gospodarstwa), który został przyjęty przez rząd jako Packaged Input Programme. W celu uczynienia projektu bardziej skutecznym, Yunus i jego współpracownicy zaproponowali program Gram Sarkar (rząd wsi). Wprowadzony przez ówczesnego Prezydenta Ziaur Rahman w późnych latach 1970-tych, rząd utworzył 40392 rządy wsi (Gram Sarkar). Utowrzyły one czwartą warstwa rządu w 2003 roku. W dniu 2 sierpnia 2005, w odpowiedzi na pozew wniesiony przez Bangladesh Legal Aids and Services Trust (BLAST), Sąd Najwyższy zadeklarował Gram Sarkar jako nielegalne i niekonstytucyjne.
Przypisy
- ↑
NobelPrize.org
Linki zewnętrzne