Anch, ankh ("crux ansata", "
krzyż
egipski") w
mitologii egipskiej
hieroglif
oznaczający
życie
. Ankh w starożytnym Egipcie był symbolem płodności, jego kształt miał symbolizować kobiece łono. Współcześnie niesłusznie nadaje mu się mistyczne, oraz magiczne znaczenie. Jest to jedna z form krzyża.
Wyglądem przypomina duże T z pętlą lub kółkiem (trzymany przez bogów) u góry. Stał się egipskim znakiem życia oraz
symbolem
i
atrybutem
wszystkich wiecznie żyjących
bóstw
. Obecnie wielu ludzi uważa, że w symbolice i wierzeniach
starożytnego Egiptu
, symbol ten miał dawać (poprzez emanowanie energii ze swego wnętrza) nieśmiertelność i wieczne zdrowie. Był też symbolem zjednania z
bogami
w zaświatach, dając tym samym wieczne i szczęśliwe życie. Posiadaczami "życia wiecznego" były bóstwa, które obdarzały nim śmiertelnych.
Faraon
przedstawiany razem z bóstwami, trzymał w dłoni taki znak, co miało podkreślać jego boską naturę. Symboliczne przedstawienie faraona Senuserta trzymającego dwa anchi na piersi obrazuje jego posiadanie (jako niosącego życie swego ludu), a także jego (ankh) dawanie (strumienia ankh) za pośrednictwem bogów. Jako jeden z
amuletów
starożytnego świata uważany był za potężny talizman chroniący noszącego przed złymi siłami degeneracji i upadku. Interpretacja poszczególnych części tego symbolu mówi o wiecznym życiu (zaokrąglony koniec) oraz planie materialnym (krzyż poniżej). Dlatego też ankh utożsamiano również z rzeczami materialnymi takimi jak: woda (w Egipcie wierzono, że woda regeneruje życie), powietrze czy Słońce. Z powodu swego potężnego wyglądu był używany w wielu wierzeniach religijnych i rytuałach, które wiązały się z królewskością. Był głównym
artefaktem
w skarbcu
Tutanchamona
. Trzymany przy nosie zmarłych faraonów miał reprezentować oddech życia, który dany zostanie przez Bogów w zaświatach.
We Wczesnym Okresie Dynastycznym ankh utożsamiano z
Izydą
oraz
Ozyrysem
. Jego wpływ widzimy również w następnych dynastiach. Anchi poszczególnych bóstw były łączone z ich atutami, i tak: anch boga
Anubisa
wiązany był z ochroną zmarłych, ankh
Sechmet
oraz
Hapi
z życiodajnymi wodami Nilu, a anch
Amona
z oddechem życia (bożym duchem). Przetrwał jako ikona posiadająca mistyczną potęgę. Uznawany za znak pierwszych chrześcijan wyznania koptyjskiego. Do dzisiejszego dnia uznawany za jeden z ich znaków.
Ankhi wykonywano z metalu, gliny lub drewna.
☥
W unikodzie znak Ankh ma numer U+2625.