Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mumifikacja

Mumifikacja

Mumifikacja, strupieszenie ( łac. mumificatio) – proces konserwacji zwłok zapobiegający rozkładowi.

Naturalnie do utrwalenia zwłok dochodzi w środowisku, suchym i przewiewnym, przy względnie wysokiej temperaturze powietrza, które pozwala na szybką utratę wody z powłok skórnych i narządów wewnętrznych[1].

Wyróżnia się mumifikację naturalną:

oraz mumifikację celową, wykonywaną przez człowieka:

Każda kultura, która stosowała mumifikację, miała własny, niepowtarzalny sposób wykonywania jej.

Oprócz mumii ludzkich na całym świecie znajdowane są mumie zwierzęce (głównie w Egipcie). Były one robione tak samo jak ludzkie. Cel ich powstania to oddawanie czci bogom.

Spis treści

Balsamowanie

Zaraz po śmierci Egipcjanina rozpoczynała się żałoba. Mężczyźni nie golili się, a kobiety smarowały twarz błotem[]. Bogate rodziny opłacały płaczki, które z krzykiem i głośnym lamentowaniem biegały przez ulicę i ogłaszały tę nowinę. Zwłoki ubogich ludzi były owijane w trzcinowe maty i grzebane w piasku[]. Natomiast faraonowie i wysocy urzędnicy mieli bardzo bogaty pogrzeb[].

Egipcjanie wierzyli, że jeśli ciało zabalsamuje się, to człowiek dalej będzie żył w świecie umarłych. Przygotowania do balsamowania trwały w zależności czy zmarły był biedniejszy czy bogatszy, balsamowanie najdłużej mogło trwać do 70 dni[]. Oto kolejne czynności[]:

  • Wyciągano mózg długim hakiem przez nos.
  • Pojedyncze organy były balsamowane.
  • Wyciągano wszystkie organy (pozostawiając serce) człowieka i wkładano je do glinianych dzbanów zwanych kanopsami.
  • Wnętrze człowieka nacierano sodą. W ten sposób odciągano wodę z ciała.
  • Napełniano pachnącą żywicą wnętrze ciała zmarłego.
  • Po 40 dniach, kiedy zwłoki zupełnie wyschły, wpychano do wnętrza bandaże. W ten sposób zwłoki nabierały znowu ludzkich kształtów.
  • Owijano je ciasno długim, lnianym bandażem

Wkładano do sarkofagu. Następnie sarkofag (jeżeli był to ktoś z rodziny królewskiej) ze zwłokami był niesiony na łódź, która płynęła wzdłuż Nilu do krainy, która wiozła go do miejsca spoczynku, czyli do (najczęściej) "Doliny Królów". Zanim dostał się do krainy umarłych, musiał stanąć przed sądem. Obowiązywało to też faraona. Zmarły był prowadzony przez boga Anubisa przed oblicze najważniejszego boga podziemi Ozyrysa. Serce zmarłego kładziono na wagę, gdzie ważono jego dobre i złe uczynki. Zapisywano je na specjalnej tablicy. Jeśli szale wagi nie były wyrównane, to zmarły nie mógł od razu iść do krainy umarłych.Do grobu wkładano żywność i przedmioty codziennego użytku, aby służyły zmarłemu w życiu pozagrobowym[].

Mumie egipskie

Mumia Ramzesa II

Egipcjanie początkowo zakopywali zmarłych na pustyni. Potem czynili tak tylko ci, których nie było stać na pełną ceremonię. Bogatsi ludzie i faraonowie byli mumifikowani w inny sposób[]:

  • Rozcinano klatkę piersiową i wyjmowano organy wewnętrzne, pozostawiając jedynie serce , aby można było je zważyć w czasie sądu Ozyrysa . Wątrobę , jelita , płuca i żołądek umieszczano w urnach kanopskich , resztę palono. Potem wyjmowano mózg przez nos, przy pomocy odpowiednich haków.
  • Myto ciało winem palmowym z dodatkiem korzeni. Ciało umieszczano w natronie (naturalna soda występująca w słonych jeziorach w pobliżu Kairu) na 70 dni, by usunąć całą wodę z organizmu. Regularnie zmieniano natron.
  • Po 70 dniach ciało było gotowe do zabandażowania, lecz najpierw kapłani polewali je żywicą , która je konserwowała. By skóra nie pękała, nacierano ją mieszaniną oliwy , wosku , natronu i gumy . Jamę brzuszną wypychano tamponami z lnu , piaskiem lub trocinami. Potem ciało bandażowano .
  • Pierwszą warstwę okrycia mumii stanowił zazwyczaj całun . Potem bandażowano palce rąk i nóg, każdy oddzielnie. Następnie owijano ciało długim pasem bandaży, poczynając od prawego ramienia, a kończąc na głowie, którą bandażowano na krzyż. Podbródek, by nie opadł, podwiązywano lnianą taśmą, związując ją na czubku głowy. Ciało bandażowano bardzo ściśle, by nadać mu pożądany kształt. Między zwojami bandaży umieszczano amulet . Bandaże smarowano gęstą żywicą. W czasie trwania całego procesu kapłan Anubisa czytał zaklęcia.

Mumie w innych krajach

  • Mieszkańcy Andów stosowali inną metodę. Najpierw suszyli swoich zmarłych królów na słońcu, czasami usuwając wnętrzności. Następnie kładli na oczy zmarłego złote blaszki i zawijali go w wiele warstw delikatnej tkaniny: wełnianej i bawełnianej . Każda mumia króla inkaskiego była czczona jako bóg i obnoszona w czasie świąt po ulicach Cuzco . Na co dzień miejscem spoczynku ciał inkaskich królów była Coricancha – wielka świątynia słońca w Cuzco[].
  • Na Wyspach Kanaryjskich pierwotna ludność – Guanczowie — stosowała mumifikację zwłok różnymi sposobami: od najprostszych, polegających na zawinięciu zmarłego w skóry kóz lub owiec i umieszczeniu go w wysoko położonej jaskini, gdzie dzięki suchemu klimatowi ulegał naturalnemu procesowi wysuszenia, do bardziej skomplikowanych, polegających na pokrywaniu zwłok specjalną substancją żywiczną . Takich mumii, ważących od 3 do 4 kg, znaleziono wiele w niedostępnych jaskiniach wysp. Praktykowanie mumifikacji zanikło w XV wieku w wyniku podboju wysp przez Europejczyków [].
  • Na Sycylii, w katakumbach pod kościołem Kapucynów , w Palermo , znajduje się 6000 mumii. Najstarsze mają 400 lat i są mumiami mnichów. Mnisi sami mumifikowali swych zmarłych w tajnym procesie trwającym rok. Wkrótce dołączyły do mumii mnichów mumie najbogatszych ludzi Sycylii, władze Sycylii w końcu zakazały mumifikowania. Najmłodsza mumia powstała na początku XX wieku – jest to mumia dwuletniej dziewczynki, Rosalii Lombardo (dziecko wygląda jakby spało)[].

Mumie przywódców komunistycznych

W totalitarnych państwach komunistycznych często dokonywano mumifikacji ciał zmarłych przywódców w celu wystawienia ich na widok publiczny jako pewnego rodzaju symbolu nieprzemijających komunistycznych idei i wartości[]. Zabiegowi temu poddawano zazwyczaj tylko uznanego za największego i najbardziej zasłużonego dla partii wodza-rewolucjonistę, zwykle twórcę ustroju w danym kraju . Pierwszym poddanym mumifikacji przywódcą komunistycznym był zmarły w 1924 roku Włodzimierz Iljicz Lenin , zabalsamowany na polecenie Stalina , wbrew jednoznacznie wyrażonej woli samego zmarłego (który życzył sobie by jego ciało po śmierci zostało spalone i pochowane w Petersburgu ), sprzeciwu rodziny oraz Nadieżdy Krupskiej , żony Lenina . Zabiegu, polegającemu na usunięciu z organizmu płynów fizjologicznych i wprowadzeniu do układu krwionośnego roztworu gliceryny i octanu potasu dokonał anatom , prof. Władimir Iwanowicz Worobiow i biochemik , prof. Iwan Iljicz Zbarski. Usunięto również organy wewnętrzne i osobno zakonserwowano je w zbiornikach formaliny . Ciało wodza rewolucji spoczęło w przeszklonym, pancernym sarkofagu wg projektu Konstantina Stiepanowicza Mielnikowa , w monumentalnym mauzoleum na Placu Czerwonym wzniesionym przez Aleksieja Wiktorowicza Szczusiewa. W podobny sposób zabalsamowano w 1953 roku Józefa Stalina , jednakże w 1961 roku na podstawie uchwały XXII Zjazdu KPZR usunięto je z Mauzoleum Lenina i pogrzebano na cmentarzu pod murem Kremla []. Wzorem dyktatorów sowieckich zabalsamowano również niektórych spośród przywódców innych państw komunistycznych, m.in. Mao Zedonga , Georgi Dymitrowa , Ho Chi Minha , Agostinha Neto , Kim Ir Sena , często korzystając z doświadczeń sowieckich anatomów. Ostatnim zabalsamowanym przywódcą komunistycznym[] był Kim Ir Sen (zm. 1994 r.)

Mumifikacja w Polsce

Sarkofag księcia Jeremiego Wiśniowieckiego

W krakowskim kościele św. Kazimierza, Braci Mniejszych (dawniej Reformatów), w krypcie pod posadzką kościoła znajduje się kilkadziesiąt trumien, a w nich doskonale zachowane, zmumifikowane zwłoki. Kilka z owych trumien jest otwartych, ukazując postacie zmarłych, ich oblicza i ubiory, wprost w stanie nienaruszonym. W jednej z komnat katakumb znajdują się mumie braci zakonnych, położonych bez trumien, wprost na piasku z kamieniami pod głową. Najstarsi spośród zmarłych zakończyli swoje życie pod koniec XVII wieku . Katakumby dostępne były do niedawna dla wszystkich, pragnących pomodlić się, tylko dwa dni w roku: w dniu Wszystkich Świętych i dniu Zadusznym . Obecnie ze względu na zmiany mikroklimatu, podziemia są zamknięte dla zwiedzających[].

W kryptach klasztoru na Łysej Górze znajdują się wystawione na widok publiczny domniemane szczątki księcia Jeremiego Wiśniowieckiego , ojca króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego , pogromcy Kozaków , bohatera powieści Henryka Sienkiewicza pt. Ogniem i mieczem . Współczesne badania medyczne skonfrontowane z przekazami historycznymi dotyczącymi wyglądu, wieku i przyczyn śmierci księcia nie potwierdzają jednak tożsamości zmumifikowanego ciała[].

Ciało marszałka Józefa Piłsudskiego , zabalsamowane po śmierci w 1935 r. przez dr. Wiktora Kalicińskiego i anatoma, dr. Józefa Laskowskiego wtłoczonym dożylnie roztworem gliceryny i formaliny , zewnętrznie zaś mieszaniną gliceryny i octu oraz namaszczone wonnościami spoczywa obecnie w stalowym sarkofagu w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów Katedry Wawelskiej w Krakowie (pierwotnie planowano wystawienie ciała na widok publiczny w kryształowym sarkofagu na przeszkodzie stanęła jednak II wojna światowa , a następnie rządy komunistyczne; w dodatku ciało Marszałka zaczęło, mimo zabalsamowania, dość szybko ulegać rozkładowi)[].

Podczas remontu, pod kościołem Wniebowzięcia NMP w Szprotawie znaleziono 59 trumien sióstr magdalenek pochowanych w latach 1699-1808, z czego jedna została złożona do trumny żywcem i zmarła w męczarniach. Do dzisiaj ciała zachowały się w doskonałym stanie: pończochy, buty, krucyfiksy, zmumifikowane przez panującą tam temperaturę[].

Zobacz też

Przypisy

  1. Stefan Raszeja: Medycyna sądowa : podręcznik dla studentów. Warszawa: Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1993, s. 57. . 

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Mumifikacja":

1933 ...

Włodzimierz Lenin ...

Kult jednostki ...

Józef Stalin ...

Anubis ...

Mumifikacja Mumifikacja, strupieszenie ( łac. mumificatio) – proces konserwacji zwłok zapobiegający rozkładowi.Naturalnie do utrwalenia ...

Mumia ...

Bandaż ...

Starożytni Egipcjanie ...

Mitologia egipska ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mumifikacja":

004. Starożytny Egipt (plansza 11) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie