Mutsuhito (
jap.
睦仁; ur.
3 listopada
1852
w
Kioto
, zm.
30 lipca
1912
w
Tokio
) - zgodnie z tradycją 122.
cesarz Japonii
, pośmiertnie zwany Meiji, tak jak okres jego panowania (
epoka Meiji
1868
-
1912
).
Biografia
Początki rządów
Mutsuhito urodził się w 1852 roku w
Kioto
, jako drugi syn cesarza
Komei
. W lipcu 1860 roku uznany został za następce cesarza i w grudniu 1866 roku zasiadł na tronie. Formalne rządy objął 9 stycznia następnego roku. Miał wtedy piętnaście lat. W styczniu 1868 roku siły sprzeciwiające się rządom
szogunów
z rodu
Tokugawa
obaliły ostatniego szoguna - Yoshinobu Tokugawę. W następstwie tego przewrotu cesarz uzyskał pełnię władzy w państwie. W odróżnieniu od ojca nowy cesarz popierał politykę otwarcia
Japonii
na wpływy Zachodu. 6 kwietnia 1868 roku ogłosił tak zwaną przysięgę cesarską. Zapowiedział w niej przeprowadzenie w kraju głębokich reform. Jednocześnie przeniósł stolicę z Kioto do
Edo
, któremu nadał nową nazwę
Tokio
("Wschodnia Stolica").
Polityka wewnętrzna
W 1871 cesarz zlikwidował feudalne księstwa, wprowadzając w ich miejsce prefektury podlegające bezpośrednio centralnemu rządowi. W 1872 roku przeprowadzono reformy zmierzające do zmniejszenia obciążeń chłopów oraz poprawy ich sytuacji materialnej i społecznej. Rok później przystąpiono do realizacji planu wprowadzenia powszechnego szkolnictwa i utworzenia armii opartej na powszechnym poborze. Jednocześnie dokonano zasadniczych wyłomów w sztywnej strukturze klasowej społeczeństwa, znosząc wiele przywilejów warstwy
samurajskiej
i ograniczeń dotykających inne grupy społeczne. Zmiany te spotkały się z oporem części społeczeństwa. Jednak lokalne bunty zostały szybko stłumione. Przeprowadzono także zasadnicze zmiany ustroju państwa, które doprowadziły ostatecznie do wprowadzenia w Japonii monarchii konstytucyjnej.
Polityka zagraniczna
Na arenie międzynarodowej Japonia odniosła w latach 1894-1895 sukces w wojnie z
Chinami
, a następnie w latach 1904-1905 w wojnie z
Rosją
. Dzięki tym zwycięstwom Japończycy zajęli
Koreę
,
Tajwan
i mocno usadowili się w
Mandżurii
.
Ocena rządów
W okresie panowania Mutsuhito położono podwaliny pod budowę potężnego, nowoczesnego państwa japońskiego. Bez wątpienia sam cesarz w znacznej mierzę przyczynił się do zasadniczej przebudowy ustroju oraz struktury politycznej, gospodarczej i społecznej swojej monarchii. Kiedy zmarł w 1912 roku, cała Japonia okryła się żałobą.
Zobacz też
Źródła
- Alex Axelrod, Charles Phillips Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon, wyd. Politeja, Warszawa 2000.