Mysz domowa (Mus musculus) – gatunek
gryzonia
z rodziny
myszowatych
. Jest
gatunkiem synantropijnym
, który prawdopodobnie pochodzi od myszy zamieszkującej stepy i tereny półpustynne od północnej
Afryki
, poprzez południowo-wschodnią część
Europy
aż po Wyspy Japońskie. Obecnie znajduje się ją wszędzie tam gdzie żyje człowiek (nawet na stacjach antarktycznych). Mysz domowa odznaczając się doskonałymi zdolnościami adaptacyjnymi pojawiła się w domostwach ludzkich prawdopodobnie od początków ludzkiej gospodarki rolniczej. Jest wszystkożerna i łatwo może się przystosować do różnego rodzaju pokarmu (np. pokarm wyłącznie roślinny lub wyłącznie pochodzenia zwierzęcego). Nie gromadzi zapasów. Także trudne warunki środowiska nie są dla myszy przeszkodą. Wystarczy wspomnieć, że żyje w kopalniach, a także chłodniach, gdzie temperatura nie wzrasta powyżej 0 °C.
Opis budowy
Długość tułowia i głowy do 11 cm. Długość ogona do 10 cm. Masa zazwyczaj nie przekracza 25g. Budowa smukła, pysk zaostrzony z włosami zatokowymi ("wąsy"), uszy dość długie, cienkie, ogon słabo owłosiony, pokryty pierścieniowatymi łuskami. Wierzch ciała barwy szaro-żółtawej, spód białawej. Samica ma pięć par sutków. Osobniki tego gatunku wydzielają charakterystyczny mysi zapach (podobny zapach wydzielają ludzie z nieleczoną
fenyloketonurią
).
Życie i rozmnażanie
Tryb życia głównie nocny. Prowadzi życie w zhierarchizowanych koloniach; buduje gniazda. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 2-3 miesięcy.
Ciąża
trwa 21 dni, w miocie jest 4-9 młodych. W sprzyjających warunkach rozmnażanie trwa cały rok, średnio 5-8 miotów/rok.
Noworodki rodzą się ślepe i nagie. Zaczynają widzieć w 12-15 dniu życia, po 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki.
W warunkach hodowlanych żyją około 1,5 roku. Najstarsze osobniki na wolności dożywają 4 lat, ale przeciętnie tylko 1-1,5 roku.
Znaczenie
Mysz domową uważa się za szkodnika. Jednym z powodów udomowienia
kota
była jego rola w zwalczaniu myszy i
szczurów
. Może być nosicielem chorób, a także powodować straty w miejscach składowania żywności i zbóż. Mysz domowa, szczególnie postać
albinotyczna
("białe myszki") jest chętnie hodowanym zwierzęciem domowym. Wybrane linie hodowlane myszy domowej są powszechnie wykorzystywane w doświadczeniach laboratoryjnych, jako model zwierzęcy o wysokim stopniu
homologii
z człowiekiem.
Białe myszy w laboratorium | | |
Zobacz też
Przypisy
- ↑
Mus musculus
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.)
Mus (Mus) musculus.
w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (
ang.
) [dostęp 8 grudnia 2009]
- ↑
Mus musculus
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
Bibliografia
- L. Ballenger:
Mus musculus
(
ang.
). Aniaml Diversitety Web, 1999. [dostęp 2010-07-27].
