Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki

Spis treści

Lata 2001-2010

Andriej Gejm (½)
Konstantin Nowosiołow (½)
za przełomowe badania nad grafenem
Charles K. Kao (½)
za odkrycie sposobu transmisji światła poprzez włókna optyczne
Willard S. Boyle (¼)
George E. Smith (¼)
za opracowanie połprzewodnikowego obwodu obrazującego – sensora CCD
Yoichiro Nambu (½)
Makoto Kobayashi (¼)
Toshihide Maskawa (¼)
za odkrycie podstaw złamania symetrii co umożliwiło przewidzenie istnienia co najmniej trzech rodzin kwarków
Albert Fert (½)
Peter Grünberg (½)
za odkrycie gigantycznego magnetooporu
John C. Mather (½)
George F. Smoot (½)
za odkrycie, że kosmiczne mikrofalowe promieniowanie tła ma postać promieniowania ciała doskonale czarnego i za odkrycie anizotropii tego promieniowania
Roy Glauber (½)
za teoretyczny opis zachowania cząstek światła
John Hall (¼)
Theodor Hänsch (¼)
za wkład w rozwój precyzyjnej spektroskopii laserowej
David J. Gross
H. David Politzer
Frank Wilczek
za opracowanie teorii asymptotycznej swobody w silnych oddziaływaniach między cząsteczkami elementarnymi
Aleksiej Aleksiejewicz Abrikosow
Witalij Łazarewicz Ginzburg
Anthony James Leggett
za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa i nadciekłości .
Raymond Davis Jr. (¼)
Masatoshi Koshiba (¼)
za detekcję neutrin kosmicznych (R.D. - pierwszą; M.K. - ponowną, w szczególności rejestrację neutrin pochodzących z wybuchu supernowej); dało to początek astronomii neutrinowej
Riccardo Giacconi (½)
za rozwój astronomii promieniowania X (konstrukcja pierwszych detektorów, odkrycie pozasłonecznych źródeł, wykazanie, że promieniowanie X jest składową promieniowania tła, i in.)
Eric Cornell
Wolfgang Ketterle
Carl E. Wieman
za uzyskanie nowego stanu materii, tzw. kondensat Bosego-Einsteina , oraz za przeprowadzenie doświadczeń nad zbadaniem jego właściwości.

Lata 1976-2000

Żores Ałfiorow (¼)
Herbert Kroemer (¼)
za osiągnięcia w dziedzinie półprzewodników heterostrukturalnych
Jack Kilby (½)
za wkład w wynalezienie układu scalonego
Gerardus 't Hooft
Martinus J.G. Veltman
za wyświetlenie kwantowej struktury oddziaływań elektrosłabych
Robert B. Laughlin
Horst Störmer
Daniel C. Tsui
za odkrycie cieczy kwantowej ze wzbudzeniami o ładunku ułamkowym
patrz też: efekt Halla (kwantowy) , część "Ułamkowy kwantowy efekt Halla".
Steven Chu
Claude Cohen-Tannoudji
William D. Phillips
za rozwój metod chłodzenia i pułapkowania atomów laserem
David M. Lee
Douglas D. Osheroff
Robert C. Richardson
za odkrycie nadciekłości w izotopie helu-3
Martin L. Perl
Frederick Reines
za pionierski wkład do fizyki leptonów
Bertram Brockhouse
Clifford Shull
za pionierski wkład do rozwoju technik rozpraszania neutronów dla badań materii skondensowanej
Russell A. Hulse
Joseph H. Taylor Jr
za odkrycie nowego typu pulsarów, które otworzyło nowe możliwości badania grawitacji
Georges Charpak
za jego wynalezienie i rozwój detektorów cząstek, a zwłaszcza wielodrutowej komory proporcjonalnej
Pierre-Gilles de Gennes
za odkrycie, że metody rozwinięte przy badaniu zjawisk uporządkowania w prostych układach mogą być uogólnione do bardziej złożonych form materii, na przykład ciekłych kryształów i polimerów
Jerome I. Friedman
Henry W. Kendall
Richard E. Taylor
za ich pionierskie badania dotyczące głęboko nieelastycznego rozpraszania elektronów na protonach i związanych neutronach, co miało istotny wpływ na rozwój modelu kwarkowego w fizyce cząstek
Norman F. Ramsey (½)
za wynalezienie metody oscylacyjnych pól i ich użycie w maserach wodorowych i zegarach atomowych
Hans Georg Dehmelt (¼)
Wolfgang Paul (¼)
za rozwój techniki pułapek jonowych
Leon Max Lederman
Melvin Schwartz
Jack Steinberger
za metodę wiązki neutrinowej i przedstawienie dubletowej struktury leptonów poprzez odkrycie neutrina mionowego
J. Georg Bednorz
Karl Alexander Müller
za postęp w odkryciu nadprzewodnictwa materiałów ceramicznych
Ernst Ruska (½)
za jego podstawowe prace z optyki elektronowej i projekt pierwszego mikroskopu elektronowego
Gerd Binnig (¼)
Heinrich Rohrer (¼)
za ich projekt skaningowego mikroskopu tunelowego
Klaus von Klitzing
za odkrycie kwantowego efektu Halla
Carlo Rubbia
Simon van der Meer
za ich decydujący wkład do wielkiego projektu prowadzącego do odkrycia cząstek W i Z
Subramanyan Chandrasekhar (½)
za jego badania teoretyczne procesów fizycznych istotnych dla struktury i ewolucji gwiazd
William Alfred Fowler (½)
za jego badania teoretyczne i doświadczalne reakcji jądrowych ważnych dla powstania pierwiastków we Wszechświecie
Kenneth G. Wilson
za jego teorię zjawisk krytycznych w przejściach fazowych
Nicolaas Bloembergen
Arthur Leonard Schawlow
Kai M. Siegbahn
za ich wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości
James Cronin
Val Fitch
za odkrycie naruszania jednej z fundamentalnych zasad symetrii w rozpadach neutralnych mezonów K
Sheldon Lee Glashow
Abdus Salam
Steven Weinberg
za prace nad jednolitą teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego oddziaływania cząstek elementarnych
Piotr Kapica (½)
za odkrycia w fizyce niskich temperatur
Arno Allan Penzias (¼)
Robert Woodrow Wilson (¼)
za odkrycie promieniowania reliktowego
Philip Warren Anderson
Sir Nevill Francis Mott
John Hasbrouck van Vleck
za fundamentalne badania teoretyczne struktury elektronowej układów magnetycznych i nieuporządkowanych
Burton Richter
Samuel Chao Chung Ting
za ich (niezależne) odkrycie ważnej podstawowej cząstki elementarnej

Lata 1951-1975

Aage Niels Bohr
Ben Roy Mottelson
Leo James Rainwater
za odkrycie związku między ruchem kolektywnym i ruchem jednocząstkowym i rozwinięcie teorii budowy jąder atomowych oparte na tym związku
Sir Martin Ryle (½)
za pionierskie prace w dziedzinie radioastronomii
Antony Hewish (½)
za odkrycie pulsarów
Leo Esaki (¼)
za odkrycie tunelowania w półprzewodnikach
Ivar Giaever (¼)
za odkrycie tunelowania w nadprzewodnikach
Brian David Josephson (½)
za teoretyczne przewidzenie własności przepływu prądu nadprzewodnictwa przez barierę
John Bardeen
Leon Neil Cooper
John Robert Schrieffer
za odkrycie teorii nadprzewodnictwa
Dennis Gabor
za odkrycie zasad holografii
Hannes Olof Gösta Alfvén (½)
za fundamentalne prace i odkrycia w dziedzinie magnetohydrodynamiki i ich owocne zastosowania do różnych działów fizyki plazmy
Louis Eugene Félix Néel (½)
za fundamentalne prace i odkrycia związane z antyferromagnetyzmem i ferrimagnetyzmem, które doprowadziły do ważnych zastosowań w fizyce ciała stałego
Murray Gell-Mann
za wkład i odkrycia związane z klasyfikacją cząstek elementarnych i ich oddziaływań
Luis Walter Alvarez
za decydujący wkład w fizykę cząstek elementarnych, w szczególności za odkrycie wielkiej liczby stanów rezonansowych, co było możliwe dzięki rozwinięciu techniki korzystania z pęcherzykowej komory wodorowej i analizy danych
Hans Albrecht Bethe
za wkład do teorii reakcji jądrowych, a szczególnie za odkrycia związane z wytwarzaniem energii w gwiazdach
Alfred Kastler
za odkrycie i rozwinięcie metod optycznych badania rezonansu Hertza w atomach
Shin'ichirō Tomonaga
Julian Schwinger
Richard P. Feynman
za ich fundamentalne prace w dziedzinie elektrodynamiki kwantowej, o głębokich konsekwencjach dla fizyki cząstek elementarnych
Charles Hard Townes
Nikołaj Basow
Aleksander Prochorow
za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera
Eugene Paul Wigner (½)
za wkład w teorię jądra atomowego i cząstek elementarnych, a szczególnie za odkrycie i zastosowanie w tych teoriach podstawowych zasad symetrii
Maria Goeppert-Mayer (¼)
J. Hans D. Jensen (¼)
za odkrycia związane z powłokowym modelem jąder atomowych
Lew Dawidowicz Landau
za pionierskie teorie skondensowanej materii, w szczególności ciekłego helu
Robert Hofstadter (½)
za pionierskie badania rozpraszania elektronu w jądrach atomowych i dokonane na tej drodze odkrycia związane ze strukturą nukleonów
Rudolf Mößbauer (½)
za badania rezonansowej absorpcji promieniowania gamma i odkrycie w związku z tym efektu , który nosi jego imię
Donald Arthur Glaser
za wymyślenie komory pęcherzykowej
Emilio Gino Segrè
Owen Chamberlain
za odkrycie antyprotonu
Paweł Czerenkow
Ilja Frank
Igor Tamm
za odkrycie i wyjaśnienie efektu Czerenkowa
Chen Ning Yang
Tsung-Dao Lee
za wnikliwe zbadanie tak zwanego prawa zachowania parzystości, co doprowadziło do ważnych odkryć w związku z cząstkami elementarnymi
William Bradford Shockley
John Bardeen
Walter Houser Brattain
za badania półprzewodników i wynalezienie tranzystora
Willis Eugene Lamb (½)
za odkrycia związane ze strukturą subtelną widma wodoru
Polykarp Kusch (½)
za precyzyjne określenie momentu magnetycznego elektronu
Max Born (½)
za fundamentalne badania w dziedzinie mechaniki kwantowej, szczególnie za statystyczną interpretację funkcji falowej
Walther Bothe (½)
za metodę koincydencji i odkrycia dokonane tą metodą
Frits (Frederik) Zernike
za przedstawienie metody kontrastu fazowego, szczególnie za wymyślenie mikroskopu fazowo-kontrastowego
Felix Bloch
Edward Mills Purcell
za rozwinięcie nowych metod w obszarze precyzyjnych magnetycznych metod jądrowych i za odkrycia dokonane przy ich zastosowaniu
Sir John Douglas Cockcroft
Ernest Thomas Sinton Walton
za ich pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek

Lata 1926-1950

Cecil Frank Powell
za rozwinięcie metody (kliszy) fotograficznej badania procesów jądrowych i za odkrycia związane z mezonami , dokonane przy zastosowaniu tej metody
Hideki Yukawa
za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych
Patrick Maynard Stuart Blackett
za rozwinięcie metody komory WiJsona i za odkrycia, przy jej użyciu, w dziedzinach fizyki jądrowej i promieniowania kosmicznego
Sir Edward Victor Appleton
za badanie fizyki górnych warstw atmosfery, a szczególnie za odkrycie tak zwanej warstwy Appletona
Percy Williams Bridgman
za wymyślenie aparatury do wytwarzania skrajnie wysokich ciśnień i za odkrycia, których dzięki temu dokonał w dziedzinie fizyki wysokich ciśnień
Wolfgang Ernst Pauli
za odkrycie zasady wykluczania, nazwanej również zakazem Pauliego
Isidor Isaac Rabi
za metodę rezonansową obserwacji własności magnetycznych jąder atomowych
Otto Stern
za wkład w rozwój metody promieni molekularnych i za odkrycie momentu magnetycznego protonu
nie przyznano
nie przyznano
nie przyznano
Ernest Orlando Lawrence
za wynalezienie i udoskonalenie cyklotronu i za wyniki uzyskane przy jego użyciu, w szczególności odnoszące się do pierwiastków sztucznie promieniotwórczych
Enrico Fermi
za pokazanie istnienia nowych pierwiastków promieniotwórczych wytworzonych przez napromieniowanie neutronami i za odkrycie reakcji jądrowych wywołanych przez powolne neutrony
Clinton Joseph Davisson
George Paget Thomson
za doświadczalne odkrycie dyfrakcji elektronów na kryształach
Victor Franz Hess (½)
za odkrycie promieniowania kosmicznego
Carl David Anderson (½)
za odkrycie pozytonu
James Chadwick
za odkrycie neutronu
nie przyznano
Erwin Schrödinger
Paul Adrien Maurice Dirac
za odkrycie nowych płodnych form teorii atomowej
Werner Karl Heisenberg
za stworzenie mechaniki kwantowej , której zastosowanie doprowadziło, między innymi, do odkrycia alotropowych postaci wodoru
nie przyznano
Sir Chandrasekhara Venkata Raman
za prace dotyczące rozpraszania światła i za odkrycie zjawiska nazwanego jego imieniem
Książę Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie
za odkrycie falowej natury elektronów - patrz - fale materii
Owen Willans Richardson
za prace dotyczące termoemisji elektronów , a w szczególności za odkrycie prawa nazwanego jego imieniem
Arthur Holly Compton (½)
za odkrycie zjawiska (Comptona) nazwanego jego imieniem
Charles Thomson Rees Wilson (½)
za wynalezienie metody czynienia widzialnymi torów cząstek naładowanych elektrycznie, z wykorzystaniem kondensacji pary - patrz komora Wilsona
Jean Baptiste Perrin
za prace dotyczące nieciągłej budowy materii, a szczególnie za odkrycie równowagi w procesach osadzania

Lata 1901-1925

James Franck
Gustav Ludwig Hertz
za odkrycie praw rządzących zderzeniem elektronu z atomem
Karl Manne Georg Siegbahn
za odkrycia i badania w dziedzinie spektroskopii promieni X
Robert Andrews Millikan
za prace dotyczące elementarnego ładunku elektrycznego i zjawiska fotoelektrycznego
Niels Henrik David Bohr
za badanie i opracowanie modelu budowy atomu w 1913 oraz za rozwinięcie swojej interpretacji mechaniki kwantowej .
Albert Einstein
za zasługi dla fizyki teoretycznej, szczególnie za odkrycie praw rządzących zjawiskiem fotoelektrycznym w 1905 ,
Charles Edouard Guillaume
za wkład jaki wniósł w precyzyjne pomiary w fizyce dzięki odkryciu anomalii w stopach niklowo-stalowych
Johannes Stark
za odkrycie efektu Dopplera w promieniach kanalikowych i za odkrycie rozszczepienia linii widmowych w polu elektrycznym ( Efekt Starka )
Max Planck
za odkrycie kwantów energii
Charles Glover Barkla
za odkrycie charakterystycznego promieniowania rentgenowskiego pierwiastków
nie przyznano
Sir William Henry Bragg
William Lawrence Bragg
za zasługi w badaniu struktury krystalicznej za pomocą promieni Roentgena
Max von Laue
za odkrycie dyfrakcji promieni Roentgena na kryształach
Heike Kamerlingh Onnes
za badanie własności materii w niskich temperaturach, które to badania doprowadziły, interalia, do wytworzenia ciekłego helu
Nils Gustaf Dalén
za wymyślenie automatycznych regulatorów przeznaczonych, w połączeniu z zasobnikami gazu, do zasilania światłem latarni morskich i pław świetlnych
Wilhelm Wien
za odkrycia dotyczące praw rządzących promieniowaniem cieplnym
Johannes Diderik van der Waals
za pracę nad równaniem stanu gazów rzeczywistych i cieczy. Patrz Równanie van der Waalsa , Oddziaływania międzycząsteczkowe
Guglielmo Marconi
Carl Ferdinand Braun
za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej
Gabriel Lippmann
za metodę fotograficznego odtwarzania kolorów opartą na zjawisku interferencji
Albert Abraham Michelson
za zbudowanie niezwykle precyzyjnych przyrządów optycznych i pomiary metrologiczne przeprowadzone przy ich użyciu.
Zobacz: Interferometr Michelsona , Doświadczenie Michelsona-Morleya
Sir Joseph John Thomson
za teoretyczne i doświadczalne badania przewodnictwa elektrycznego w gazach
Philipp Eduard Anton von Lenard
za pracę dotyczącą promieni katodowych
Lord Rayleigh ( John William Strutt )
za badanie gęstości większości znanych gazów i odkrycie argonu
Antoine Henri Becquerel (1/2)
za odkrycie promieniotwórczości naturalnej .
Pierre Curie (1/4)
Maria Skłodowska-Curie (1/4)
za wspólne badania zjawiska promieniotwórczości odkrytego przez profesora Henri Becquerela
Hendrik Antoon Lorentz
Pieter Zeeman
za badania wpływu pola magnetycznego na zjawiska promieniowania
Patrz: Efekt Zeemana
Wilhelm Conrad Röntgen
za odkrycie promieni X,
Patrz: ( Promieniowanie rentgenowskie )

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki":

Oddychanie komórkowe ...

Grenoble ...

Sztuka ...

Brno ...

1972 ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

Mioglobina ...

1884 ...

Nowa Polityka Ekonomiczna ...

Jan Dąbrowski ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki":

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3) ...

206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3) ...

011. Cesarstwo Bizantyjskie (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie