Neandertalczyk
NeandertalczykCzłowiek neandertalski, neandertalczyk (Homo neanderthalensis) – wymarły
gatunek
hominida
z
rodzaju
Homo
, przez niektórych klasyfikowany jako podgatunek
Homo sapiens
. Żył od ok. 400 000[1] do ok. 24 500 lat temu. Historia odkryćPierwsza [] rekonstrukcja wyglądu neandertalczyka, obarczona błędami (czaszka z tyłu niedostatecznie uwypuklona). Jednym z pierwszych znalezisk o cechach neandertalczyka był wykopany w
1856
w niemieckim
Neanderthalu
niekompletny szkielet o mocnym kośćcu, grubym wale nadoczodołowym. Były to kości podobne do człowieka, ale o znacznie bardziej pierwotnych cechach. Przyrodnicze książki z tego okresu pełne są artystycznych rekonstrukcji ukazujących neandertalczyków jako istoty włochate i ociężałe, niewiele różniące się wyglądem od małp, o tępym wyrazie twarzy. Gdy w
1858
Darwin opublikował swoje
prace
ówczesna brukowa prasa nie szczędziła odkryciom ewolucji ironii[2]. Wcześniejsze odkrycie (jaskinia Engis, 1829) fragmentu czaszki 2-3 letniego dziecka neandertalczyka, uznano dopiero w
1936
. Wcześniej klasyfikowano ją do anatomicznie współczesnych ludzi. Podobnie cechy czaszki kobiety znalezionej w Forbes’ Quarry (Gibraltar, 1848) zostały rozpoznana jako neandertalskie dopiero w
1864
. Wiele innych znalezisk było źle udokumentowanych, datowanych i obciążało naukową debatę. Obecnie nauka dysponuje dużą liczbą szczątków pochodzących od ponad 400 osobników H. neanderthalensis stawiając go na pierwszym miejscu wśród najlepiej opisanych
hominidów
, a raczej z coraz większą pewnością zaliczając go do jednej z wcześnie żyjących grup ludzkich. Jego szczątki znaleziono w Hiszpanii, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Belgii, Chorwacji, Izraelu, Iraku, Portugalii, Rumunii, Czechach oraz Polsce. Prof. João Zilhão z wydziału archeologii i antropologii uniwersytetu w Bristol (Wlk. Brytania), znalazł w 2009 r. w hiszpańskiej prowincji
Murcia
, w dwóch miejscach związanych z Neandertalczykami (grota Aviones oraz grota Antón), z okresu odległego od nas o ok. 50 tys. lat, barwione i perforowane ręcznie muszle morskie, używane najpewniej jako naszyjniki. Analiza grudek czerwonego i żółtego pigmentu, znalezionych obok, sugeruje stosowanie kosmetyki ciała - na 10 tys. lat przed najwcześniejszymi śladami tzw. współczesnych ludzi[3]. W badaniach DNA Neandertalczyków, przeprowadzonych przez Instytut Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka z
Lipska
, porównano sekwencję
DNA
o łącznej długości 4 miliardów nukleotydów pobranego z kości, z odpowiednimi sekwencjami DNA żyjącej populacji ludzkiej w Afryce, Azji i Europie i znaleziono większe podobieństwo z Europejczykami i Azjatami niż z Afrykańczykami. Wskazuje to na tzw. wspólnotę prokreacyjną /(
ang.
) interbreeding/[4]. Neandertalczyka należy więc nazywać Homo sapiens neanderthalensis. Pochodzenie i występowanieNeandertalczyk prawdopodobnie
ewoluował
z
Homo heidelbergensis
lub formy z nim blisko spokrewnionej w środkowym
plejstocennie
. Pierwsze cechy neandertalskie pojawiły się u hominidów w Europie ok. 400 -350 tys. lat temu[5]. Neandertalczycy rozprzestrzenili się po Europie (z wyjątkiem pokrytej lodowcem Skandynawii) i na
Bliskim Wschodzie
. W okresie dużych wahań klimatycznych, wykazywali przystosowania do zimnego klimatu. Prawdopodobnie w tym czasie zaczęli używać odzieży[6] (dla ochrony od zimna) oraz biżuterii[7]. Nieliczne ślady wskazują na obecność podobnych form w południowej Syberii[8] i północnej Afryce. W 1938 w jaskini Teszik Tasz, w pobliżu
Samarkandy
, odkopano fragmenty szkieletu młodego neandertalczyka, w tym 150 fragmentów kości składających się na kompletną czaszkę. Powiększyło to znany obszar zamieszkiwania tego gatunku i dowiodło, że zamieszkiwał również wysokie góry. Odkrycia z 2001 i 2007 roku, tj. wykopaliska w Mamontowaja Kuria w górach Uralu u wybrzeży
Morza Arktycznego
, oraz w jaskini Okładnikowej w górach
Ałtaj
, wspomagane zaawansowanymi badaniami genetycznymi, sugerują, że zakres występowania neandertalczyka był znacznie większy[9]. Stanowiska archeologiczneStanowiska archeologiczne, gdzie znaleziono pozostałości człowieka kopalnego o cechach klasyfikowanych jako neandertalskie. Numery w nawiasach to wiek w tysiącach lat (
kilolatach
). - (200): Atapuerca[10], Pontnewydd Cave, Vértesszőllős, Ehringsdorf, Casal de'Pazzi, Biache, La Chaise, Montmaurin, Prince, Lazaret, Fontéchevade
- (135-45): Krapina, Saccopastore, Malarnaud, Altamura, Gánovce, Denisova, Okladnikov, Pech de l'Azé, Tabun, Kebara, Régourdou, Mt. Circeo, La Ferrassie, Combe Grenal,
Erd
,
La Chapelle-aux Saints 1
, Amud, Szanidar, Teszik-Tasz,
Feldhofer
, jaskinia "Stajnia" (
Jura Krakowsko-Częstochowska
)[11][12][13][14].
- (45-35):
La Quina
, l'Horus, Zafarraya, Hortus, Vindija, Kůlna,
Šipka
, Saint Césaire, Arcy-Sur-Cure, Bacho Kiro, El Castillo, Bñnolas, Devil's Tower,
Le Moustier
,
- (< 35): Chătelperron,
Pestera cu Oase
(35), Vindija (29, 28[15]-32,4[16]), Velika Pećina,
Lagar Velho
.
- (–): Arcy-sur-Cure, Engis, Figueria Brava, Forbe's Quarry, Guttarsi, Kijik-Koba,
Krapina
, Kůlna, La Ferrassie, Mamontowaja Kuria, Moula, Roc de Marsa, Saccopastore, Saint-Césaire, Szanidor, Šipka,
Spy
, Starosilla, Steinheim, Suchaja Mieczotka, Tabun, Tata, Teszik-Tasz, Zafarraya, Zaskalnaja (Ukraina)[17][18][19][20]
Różnice i podobieństwa do ludzi współczesnych
Dymorfizm
rozpatruje się w obrębie znalezisk z analogicznego okresu, gdzie
kości
o cechach neandertalskich i bardziej podobnych do współczesnego
człowieka
wykazują złożone zależności
ewolucyjne
. Najstarsze kości o przewadze cech współczesnego człowieka posiadają cechy neandertalskie oraz archaiczne nieneandertalskie. Z drugiej strony cechy rozróżnialne jako neandertalskie posiadają cechy współczesne. Porównanie cech neandertalczyka do współczesnego człowieka jest bardzo trudne, gdyż kości o cechach neandertalczyka występują w okresie 300 tysięcy lat. Zmiana cech ciągnęła się przez około 10 tys. lat od
Bałkanów
do
Iberii
. Najwcześniej cechy neandertalskie zanikają w centralnej
Europie
. RóżnicePorównanie czaszek H. sapiens (z lewej) i H. neanderthalensis (z prawej) - brak szpiczastej
bródki
,
żuchwa
jest szeroka, masywniejsza niż przeciętnie, zaokrąglona
- krępe mocne ciało,
- o ok. 1/3 większa puszka mózgowa w stosunku do puszki mózgowej człowieka (Neandertalczyk: od 1370 do 1900cm 3, człowiek od 1490 do 1500 cm³), brachycefaliczna budowa czaszki
- wygięta
podstawa czaszki
- u zachodnich znalezisk – skośniej ścięte czoło z silnie rozwiniętymi łukami nadoczodołowymi
- proporcjonalnie krótsze
ręce
i
nogi
(nieproporcjonalnie długie ręce to
atawistyczna
cecha)
- krótsze i masywniejsze, a także wygięte (częsta
krzywica
) kości długie kończyn dolnych
- lepiej rozwinięta muskulatura
klatki piersiowej
,
ramion
i
barku
(najsilniejsi ze współczesnych im ludzi)
- kości twarzoczaszki szerokie,
policzki
wysunięte do przodu, większy niż u
człowieka z Pekinu
nos
- naukowcy z Zurychu odtworzyli
fenotyp
dziecka – zrekonstruowali jasne/niebieskie/szare oczy i blond
włosy
(zdjęcie niżej); te fenotypowe cechy występują do dziś w największym nasileniu w Europie. Badania genetyczne wskazują na prawdopodobieństwo tej rekonstrukcji fenotypu Neandertalczyka
PodobieństwaNiektóre cechy neandertalczyka występują u współczesnych ludzi powszechnie, a inne sporadycznie w rejonie jego głównego obszaru występowania: - prawdopodobnie posługiwali się mową.
Kość gnykowa
znaleziona w 1983 w jaskini Kebara (Izrael) ma budowę zbliżoną do ludzkiej, jednak, jak twierdzą niektórzy uczeni, znajduje się ona zbyt wysoko, by móc artykułować dźwięki[21].
- wzrost mężczyzn średnio ok. 165 cm i 90 kg, (znaleziono osobnika o wzroście 190 cm), a kobiet ok. 155 cm
- chignon podobny do hemibun
Homo sapiens fossilis
z
górnego paleolitu
[22].
Zmiany w czasie- wzrost pojemności
mózgoczaszki
spowodowany większym spożyciem mięsa (źródło
protein
potrzebnych do budowy mózgu)
Kultura
Człowiek z
Neandertalu
rozwijał europejską
kulturę mustierską
i
kulturę lewaluaską
. Ich archeologia wskazuje że Neandertalczyk wytwarzał
narzędzia kamienne
i drewniane, praktykował
pochówek
rytualny swych zmarłych, zajmował się
myślistwem
i
zbieractwem
, potrafił rozniecać ogień. We
Francji
, w jaskini
La Chapelle-aux-Saints
, odkryto płytki grób ze szkieletem w pozycji embrionalnej, pokrytym czerwoną
ochrą
. Obok ciała pozostawiono: narzędzia, kwiaty, jajka i mięso. Świadczy to o czci oddawanej zmarłym, wierze w
życie pozagrobowe
i istnieniu praktyk religijno-magicznych. Znalezienie szkieletu z zagojonymi istotnymi pęknięciami kości świadczy, że opiekowano się rannymi osobnikami, które przy tak dużych złamaniach nie mogłyby przeżyć bez pomocy. Inne kultury archeologiczne równoległe wiekowo nie wykazują tak ludzkich znalezisk. Ewolucja lub wyginięcieDziecko neandertalczyka zrekonstruowane na podstawie pozostałości z Gibraltaru przez Instytut Antropologii Uniwersytetu w
Zurychu
Porównanie materiału
genetycznego
obu gatunków wykazuje różnice w zaledwie ułamku procenta[23]. Jednocześnie stwierdzono istotne różnice genetyczne pomiędzy samymi neandertalczykami. Odkrycia w Portugalii (
Lagar Velho
), Rumunii (
Pestera cu Oase
) i na
Morawach
(
Mladeč
) sugerują, że mogło dochodzić do krzyżowania się H. neanderthalensis i H. sapiens. Na tej podstawie wysunięto hipotezę o możliwości wchłonięcia neandertalczyków do populacji współczesnego człowieka[24]. Hipoteza ta jest szczególną odmianą
hipotezy multiregionalnej
. Trwają spory, czy neandertalczycy mogli się krzyżować ze współczesnymi sobie Homo sapiens. Analiza zmienności
mitochondrialnego DNA
(mtDNA)człowieka współczesnego i porównanie jej z
sekwencjami
mtDNA neandertalczyków wskazuje, że współczesne
populacje
ludzkie nie zawierają mtDNA neandertalczyka - mtDNA są przekazywane wyłącznie w linii żeńskiej[25]. To wskazuje, że mitochondrialny DNA kobiet neandertalczyka nie występuje w obecnej
puli genowej
, co miałoby wskazywać na wymarcie tych ludzi; aczkolwiek wskazuje tylko na pochodzenie kobiet. Jednak
chromosom X
wykazuje większe różnice między H. neanderthalensis a H. sapiens sapiens niż pozostałe
chromosomy
co sugeruje przepływ genów w linii męskiej[26]. Badania
allelu
(+D) kodującego mikrocefalinę wskazują na pochodzenie genu z antycznej populacji człowieka. Wariant +D genu wprowadzony został do obecnej puli genowej ok. 37 tys. lat temu i teraz dominuje w puli genowej współczesnego człowieka. Rozprzestrzenienie się genu wynika z dodatniego efektu
fenotypowego
, jako że ten gen związany jest z rozwojem
mózgu
. Spośród możliwych populacji Evans, Lahn i inni za prawdopodobną wskazują populację Neandertalczyka, z której przez rzadkie krzyżowanie gen ten zdominował obecną pulę genową Homo sapiens. Frekwencja allelu typu +D jest mniejsza w sub-saharyjskiej Afryce, która zawiera allel -D mikrocefaliny, którego linia oddzielona jest o ponad milion lat ewolucji[27][28][29]. Najpóźniejsze ślady jego bytności znaleziono w Portugalii i Rumunii. Ślady
węgla drzewnego
i narzędzi kamiennych odkryte w jaskini Gorham w Gibraltarze sugerują, że mógł żyć jeszcze ok. 28-24 tys. lat temu[30]. Kości znalezione w Abrigo do
Lagar Velho
w
Portugalii
datowane na 24 500 lat, posiadające cechy przejściowe, pomiędzy współczesnym a kopalnym człowiekiem, zostały opisane w PNASie[31]. Nie tylko kości neandertalczyka posiadały cechy współczesnych ludzi, ale i kości współczesnych ludzi posiadały dawniej cechy neandertalskie. Cechy typowe dla archaicznych, współczesnych i neandertalskich ludzi tworzyły mozaikę już 34-36 tys. lat temu. Wiek kości z rumuńskiej jaskini Pestera cu Oase oznaczono na podstawie oznaczenia
spektrometrią masową
ilorazu 14C/12C, gdzie węgiel uzyskano redukując CO2 ze spalenia
liofilizowanej
żelatyny
, z której wydzielono tylko większą niż 30
kDa
frakcję
kolagenu
[32][33]. Według niektórych badaczy, datowanie paleologicznych szczątków i ich analiza zmienności (testy statystyczne) wykazuje, że Neandertalczyk krzyżował się i ich zdaniem dyskusja o jego wyginięciu jest intelektualnie martwa, gdyż teza dyskusji jest nieprawdziwa[34]. Według sensacyjnej i odrzuconej przez większość badaczy hipotezy przedstawionej przez
B. Hevelmansa
i B. Posznieva w książce Człowiek neandertalski nadal żyje (wydanej w jęz.
franc.
L'homme de néanderthal est toujours vivant, Paryż, Plon, 1974) niektóre człekokształtne
kryptydy
mogą być
reliktami
neandertalczyka[35]. Analiza
DNA
Inni badacze analizują geny odpowiedzialne za kolor oczu i włosów, jako że późniejsza populacja, zajmująca habitat neandertalczyków, wykazuje istotne odchylenie
ekspresji
tych genów od średniej[36]. Po wstępnym zsekwencjonowaniu 60% genomu neandertalczyków, sprzed 38 tys. lat, znalezionych jaskini Vinidja w Chorwacji, i porównaniu sekwencji występujących u Nieafrykńczyków, a nie występujących u Afrykańczyków, badacze oszacowali, że od. 1-4% DNA pozaafrykańskiego człowieka współczesnego pochodzi od neandertalczyka. Przypuszcza się, do krzyżowania doszło na Bliskim Wschodzie, przed opanowaniem Eurazji przez człowieka współczesnego. Badacze określili także 78 zamiany nukleotydów zmieniające kodowany aminokwas, które różnią człowieka współczesnego od szympansa i neandertalczyka. Ustalono to porównując sekwencje, które występują u wszystkich ludzi współczesnych, z sekwencjami neandertalczyka identycznymi z sekwencjami
szympansa
. W pięciu genach znaleziono co najmniej 2 zmiany zmieniające sekwencję aminokwasów. Jedna z tych zmian powoduje produkcję krótszego białka repetyny u człowieka współczesnego niż u neandertalczyka (784
aminokwasów
zamiast 892). Repetyna jest
białkiem
macierzy międzykomórkowej
naskórka
i poza naskórkiem produkowana jest w dużych ilościach w ekrynowych
gruczołach potowych
, w wewnętrznych osłonkach cebulek
włosowych
i w brodawkach nitkowatych
języka
. Pod względem fizyko-chemicznym podstawione aminokwasy najbardziej różnią się od poprzedniego w białkach kodowanych przez GREB1, OR1K1 i SPAG17. GREB1 (ang. growth regulation by estrogen in breast cancer 1) jest genem wczesnej odpowiedzi w szlaku regulowanym przez receptor
estrogenu
. OR1K1 (ang. olfactory receptor, family 1, subfamily K, member 1) to receptor węchowy, a SPAG17 (ang. sperm associated antigen 17) koduje białko ważne dla struktury
aksonemy
wici
plemnika
. W sekwencjach niekodujących znaleziono 232 zamiany (substytucje) i 36 insercje i delecji nukleotydów. Znaleziono też jedną cząsteczkę
miRNA
(hsa-mir-1304) inną u człowieka współczesnego niż u neandertalczyka i szympansa[37]. W fantastyce- W serii
Dzieci Ziemi
, której akcja toczy się w dość realistycznym
paleolicie
, neandertalczycy, nazywani przez
Homo sapiens
płaskogłowymi (Neandertalczycy nazywają Homo sapiens Innymi, a siebie klanem) i uważani za zwierzęta, wyróżniają się
pamięcią genetyczną
(wystarczy, że raz coś zobaczą, a przypominają sobie o tym i pamiętają na zawsze, ale z trudem uczą się nowych rzeczy) i zdolnościami parapsychicznymi. Posługują się językiem gestów, mówią z trudem. Żyją w społeczeństwie
patriarchalnym
, czcząc duchy totemów z
niedźwiedziem jaskiniowym
na czele. Mieszańcy z Innymi (dzieci mieszanych duchów) są przez Innych nazywane potwornościami (?), a przez klan uznawane za kalekie.
- W świecie powieści
Łowy na węże morskie
oraz
Ścieżka bohatera
neandertalczycy zostali odtworzeni za pomocą inżynierii genetycznej na planecie muzeum wraz z np. mamutami i dinozaurami. Po wypędzeniu ludzi z kosmosu przez Erydian żyją obok nich. Niektórzy ludzie, próbując wrócić w kosmos, uczynili innych ludzi i neandertalczyków niewolnikami. Neandertalczycy odczuwają tak zwane kwea (niezwykle silne i długo przeżywane uczucia), bywają też obcującymi z duchami lub zmiennokształtnymi. Nie umieją wymówić niektórych głosek i słów. Wolni neandertalczycy to Pwi (rodzina), urodzeni w niewoli – Poddani (w Ścieżce bohatera thralle), zaś uciekinierzy – Okanjara (jestem wolny). Pół-neandertalczyków nazywają Tcho-pwi (nie rodzina).
- Trylogia
Roberta Sawyera
Neandertalska paralaksa opisuje przypadkowe połączenie Ziemi portalem z jej alternatywną wersją, gdzie to właśnie neandertalczycy uzyskali świadomość i są gatunkiem dominującym. Powieściowi neandertalczycy są ekologicznie nastawionymi pacyfistami, kontrolującymi swą
populację
za pomocą
eugeniki
i skrajnie racjonalnymi. W niektórych sferach są bardziej zaawansowani od
Homo sapiens
, zaś w innych – jak np. technologia kosmiczna – ustępują nam.
- W twórczości
Pacyńskiego
elfy
,
trolle
i skrzaty są wymieniane jednym tchem i istnieją sugestie, że należy ich utożsamiać z neandertalczykami i innymi prymitywnymi
hominidami
.
Pochodzenie nazwyNazwa neandertalczyk wprowadzona 1863 przez anglo-irlandzkiego geologa Williama Kinga pochodzi od nazwy doliny
Neandertal
w
Niemczech
, w której po raz pierwszy odkryto i rozpoznano jako należące do odrębnej odmiany człowieka szczątki neandertalczyka. Nazwa doliny z kolei pochodzi od siedemnastowiecznego pastora
Joachima Neandera
, którego nazwisko dosłownie znaczy nowy człowiek. Bibliografia- James Shreeve "Zagadka neandertalczyka. W poszukiwaniu rodowodu współczesnego człowieka", przekład Karol Sabath; Prószyński i S-ka 1998.
Przypisy- ↑
Green et al. Analysis of one million base pairs of Neanderthal DNA, Nature 444, 330-336 (16 listopada 2006) | doi:10.1038/nature05336
- ↑ Charles Darwin: vol. 2 The Power of Place; strony. 103–104, 379; Browne, E. Janet ; London (2002);
- ↑ Por. Komunikat prasowy Uniwersytetu w Bristol z dn. 11 stycznia 2010:
Use of body ornamentation shows Neanderthal mind capable of advanced thought
(
ang.
) /dostęp 10-08-2010/
- ↑ Por. Komunikat prasowy Uniwersytetu w Bristol z dn. 6 maja 2010:
Genetics confirm Bristol theory on Neanderthals
(
ang.
) /dostęp 10-08-2010/
- ↑ J. L. Bischoff et al. (2003). "Neanderthals". J. Archaeol. Sci. (30): 275.
- ↑
What a Story Lice Can Tell – New York Times
- ↑
http://www.msnbc.msn.com/id/15732243/
cytat:"excavations and anatomical studies have shown that Neanderthals used tools, wore jewelry, buried their dead, cared for their sick, and possibly sang or even spoke in much the same way that we do. Even more humbling, perhaps, their brains were slightly larger than ours..."
- ↑ Roxanne Khamsi:
Neanderthals roamed as far as Siberia
. New Scientist, 30 września 2007. [dostęp 2010-05-08].
- ↑ Świat nauki, Prószyński Media, grudzień 2007, str. 7-9
- ↑
Homo neanderthalensis
- ↑ [
http://www.tvn24.pl/-1,1640916,0,1,przelomowe-odkrycie-polakow-_-neandertalczyk-z-jury,wiadomosc.html
tvn24
- ↑
strona Zakładu Archeologii Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego
- ↑
archeowieści
- ↑ M. Urbanowski, P. Socha, P. Dąbrowski, W. Nowaczewska i inni. The first Neanderthal tooth found North of the Carpathian Mountains. „Naturwissenschaften” (2010).
doi:10.1007/s00114-010-0646-2
.
- ↑
Direct radiocarbon dates for Vindija G1 and Velika Pećina Late Pleistocene hominid remains — PNAS
- ↑
Revised direct radiocarbon dating of the Vindija G1 Upper Paleolithic Neandertals — PNAS
- ↑ Mercier, N., Valladas, H., Joron, J. L., Reyss, J. L., Leveque, F. & Vander-meersch, B. (1991) Nature 351, 737–739.
- ↑ Hublin, J. J., Spoor, F., Braun, M., Zonneveld, F. & Condemi, S. (1996) Nature 381, 224–226.
- ↑ Pettitt, P. B. (1998) Etud. Rech. Archeol. Univ. Liege 85, 329–338.
- ↑ Schmitz, R. W., Serre, D., Bonani, G., Feine, S., Hillgruber, F., Krainitzki, H., Pa ̈bo, S. & Smith, F. H. (2002) Proc. Natl. Acad. Sci. USA 99, 13342–13347.
- ↑ B. Arensburg, A. M. Tillier, B. Vandermeersch, H. Duday, L. A. Schepartz & Y. Rak (April 1989). "A Middle Palaeolithic human hyoid bone". Nature (338): 758-760
- ↑ P. Gunza, K. Harvati (March 2007) "The Neanderthal “chignon”: Variation, integration, and homology". Journal of Human Evolution (52/3): 262-274
- ↑
Scientists decode Neanderthal genes
- ↑ The assimilation model, modern human origins in Europe, and the extinction of Neandertal; Fred H. Smith, Ivor Jankovićb, Ivor Karavanićc; doi:10.1016/j.quaint.2004.11.016 quote: The assessment presented here concludes that the assimilation model is the best explanation for the origin of anatomically modern humans in Europe. If Neandertals are assimilated into in-migrating populations of modern people in Europe, then Neandertals do not go extinct in the classical sense of the word.
- ↑
Serre et al. (2004) No Evidence of Neandertal mtDNA Contribution to Early Modern Humans. PLoS Biol 2(3): e57 (en)
- ↑ Url:
http://www.nature.com/nature/journal/v444/n7117/full/nature05336.html
,Richard E. Green, Analysis of one million base pairs of Neanderthal DNA, Nature 444, 330-336 (16 November 2006)
- ↑ Evidence that the adaptive allele of the brain size gene microcephalin introgressed into Homo sapiens from an archaic Homo lineage; PNAS | November 28, 2006 | vol. 103 | no. 48 | 18178-18183 ; cytat: "... As such, microcephalin shows by far the most compelling evidence of admixture among the human loci examined thus far. Speculation [...] points to the Neanderthal lineage as a potential (although by no means only) candidate.
- ↑ URL:
http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7367
- ↑ Microcephalin, a Gene Regulating Brain Size, Continues to Evolve Adaptively in Humans; Science 9 September 2005: Vol. 309. no. 5741, pp. 1717 – 1720 DOI: 10.1126/science.1113722; Patrick D. Evans & all;URL:
http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/309/5741/1717
- ↑
Neanderthals' 'last rock refuge'
- ↑ The early Upper Paleolithic human skeleton from the Abrigo do Lagar Velho (Portugal) and modern human emergence in Iberia – Cidália Duarte, João Maurício, Paul B. Pettitt, Pedro Souto, Erik Trinkaus, Hans van der Plicht, and João Zilhão, PNAS Vol. 96, Issue 13, 7604-7609, June 22, 1999
[1]
- ↑ An early modern human from the Petera cu Oase, Romania – Erik Trinkaus et al, PNAS | September 30, 2003 | vol. 100 | no. 20 | 11231-11236
[2]
; quote: "It therefore presents a mosaic of archaic, early modern human and possibly Neandertal morphological features, emphasizing both the complex population dynamics of modern human dispersal into Europe and the subsequent morphological evolution of European early modern humans"
- ↑ Early modern humans from the Petera Muierii, Baia de Fier, Romania – Andrei Soficaru*, Adrian Dobo, and Erik Trinkaus, PNAS | November 14, 2006 | vol. 103 | no. 46 | 17196-17201
[3]
- ↑ . European early modern humans and the fate of the Neandertals; Erik Trinkaus; PNAS | May 1, 2007 | vol. 104 | no. 18 | 7367-7372, URL:
http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7367
, cytat: "The human paleontological record of EEMHs is the ultimate test of the phylogenetic fate of the Neandertals. Its indications are clear. Early modern Europeans reflect both their predominant African early modern human ancestry and a substantial degree of admixture between those early modern humans and the indigenous Neandertals.
- ↑
Ałmasty, czyli przygody neandertalczyka w ZSRR, Rzeczpospolita, 25 sierpnia 2007 nr 198
- ↑ Molecular analysis of Neanderthal DNA from the northern Caucasus IGOR V. OVCHINNIKOV (Human Identification Centre, University of Glasgow, Glasgow G12 8QQ, Scotland, UK )
http://www.2think.org/neanderthaldna.shtml
- ↑ Richard E. Green, David Reich, Svante Pääbo i współpracownicy. A Draft Sequence of the Neandertal Genome. „Science”. 328 (5979), ss. 710 - 722 (V 2010).
doi:10.1126/science.1188021
.
Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Neandertalczyk":
1908
...
Człowiek
...
Plejstocen
...
Obwód charkowski
...
Historia Ukrainy
...
Historia Ziemi
...
Homininae
...
Hominina
...
Neandertalczyk
NeandertalczykSzkielet Neandertalczyka w
Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
naczelne
Rodzina
człowiekowate
Podrodzina
Homininae
Rodzaj
Homo
Gatunek
człowiek neandertalski
Nazwa systematyczna
†Homo neanderthalensis
King
, 1864
Synonimy
Homo sapiens ...
Homo floresiensis
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Neandertalczyk":
005 Religie i wierzenia w starożytności (plansza 3)
class="lekcja_boks">
Religie i wierzenia w starożytności
W odkrytych grobach Neandertalczyków znaleziono ogromne ilości pyłków malw, hiacyntów i innych kwiatów. Można to ...
005 Religie i wierzenia w starożytności (plansza 4)
class="lekcja_boks">
Religie i wierzenia w starożytności
Wysoki poziom intelektualny Neandertalczyka był wynikiem obserwacji zjawisk naturalnych. Nie wszystkie zjawiska były zrozumiałe, niektórych ...
002. Pradzieje człowieka (plansza 7)
gatunku powstał w drodze ewolucji, ponieważ minął bardzo krótki czas między wyginięciem Neandertalczyka a pojawieniem się homo sapiens. Jedynie można prześledzić jego życie.
...
|