Niedziela Palmowa ("Niedziela Męki Pańskiej", zwana też "Kwietną" lub "Wierzbną", w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego: "Druga Niedziela Męki Pańskiej") –
święto ruchome
w kalendarzu
chrześcijańskim
przypadające 7 dni przed
Wielkanocą
. Rozpoczyna
Wielki Tydzień
.
Zostało ono ustanowione na pamiątkę przybycia
Chrystusa
do
Jerozolimy
. Rozpoczyna okres przygotowania duchowego do świąt, będącego wyciszeniem, skupieniem i przeżywaniem męki Chrystusa. Niedziela Palmowa obchodzona jest w Polsce od
średniowiecza
. Według obrzędów
katolickich
tego dnia wierni przynoszą do kościoła
palemki
, symbol odradzającego się życia.
Od
1986
roku zgodnie z wolą papieża Jana Pawła II, w Niedzielę Palmową obchodzony jest też
Światowy Dzień Młodzieży
[1].
Wjazd do Jerozolimy
Wjazd Jezusa do Jerozolimy opisali wszyscy Ewangeliści (Mt 21,1-11; Mk 11,1-11; Łk 19,29-40; J 12,12-19). Będąc w okolicy
Betfage
, Chrystus polecił swoim dwóm uczniom, by poszli do pobliskiej wsi i przyprowadzili znajdującego się tam osła (w Ewangelii św. Mateusza mowa jest o oślicy i osiołku). Na pytania, czemu to robią, Jezus kazał im odpowiedzieć: Pan go potrzebuje. Gdy to zrobili, Chrystus dosiadł osiołka i na nim wjechał do Jerozolimy. Lud wyszedł mu na spotkanie, słał pod nogi płaszcze i gałązki i wykrzykiwał: Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach! Wydarzenie to miało być spełnieniem słów ze Starego Testamentu: Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy (
Za
9,9).
Zwyczaje
Bogate tradycje ma wykonywanie palm wielkanocnych. Szczególnie zwyczaj ten zachował się na
Kurpiach
w parafii
Lipniki
i Nysie oraz
Łyse
oraz w
Małopolsce
w miejscowości
Lipnica Murowana
, gdzie odbywają się coroczne konkursy na najdłuższą i najpiękniej wykonaną palmę. Palmy osiągają wysokość kilkudziesięciu metrów i muszą samodzielnie stać. Zrobione z wikliny, nie mogą zawierać żadnych metalowych części. Zdobione są baziami i kwiatami z bibuły. Poza Polskę zwyczaj ten przetrwał w południowych
Niemczech
oraz
Austrii
.
Tradycją Niedzieli Palmowej była procesja z
Jezuskiem Palmowym
, zachowana obecnie jedynie w
Tokarni
w
powiecie myślenickim
. Na osiołku wożono figurę Jezusa, za którą podążał tłum. Następnym miejscem, gdzie tradycją jest procesja Jezusa na osiołku to Nowy Staw (województwo pomorskie)
powiat malborski
. Tradycja ta jest wprowadzona od kilku lat.
Zanikającym już zwyczajem są
Pucheroki
, przebierańcy, odwiedzający domy rano w Niedzielę Palmową. Zwyczaj jest nadal żywy w niektórych wsiach podkrakowskich, m.in. w
Bibicach
,
Zielonkach
i
Trojanowicach
.
Zobacz też
Przypisy
Źródło
