Nike (
gr.
Νικη) - w
mitologii greckiej
bogini zwycięstwa, zdobiąca często pomniki upamiętniające słynne zwycięstwa odniesione w bitwach. Przedstawiano ją jako młodą kobietę ze skrzydłami i gałązką oliwną w dłoni. Jest opiekunką sportowców i wojowników.
Należała do pierwszego, starszego od Olimpijczyków pokolenia bogów. Jest córką tytana
Pallasa
i bogini podziemnej rzeki
Styks
. Towarzyszyło jej w boju rodzeństwo:
Zelos
- współzawodnictwo,
Kratos
- siła i
Bia
- przemoc.
Jej odpowiednikiem w
mitologii rzymskiej
jest
Wiktoria
.
Postać Nike została przejęta w chrześcijaństwie. Wczesnym przykładem adaptacji jest mozaika w bazylice akwilejskiej (około 315 r.), gdzie postać Nike stoi pomiędzy koszem chleba i kielichem, powiewa nad nimi wieńcem oraz palmą na znak, że dary eucharystyczne wyobrażają zbawcze zwycięstwo
Chrystusa
.[1]
Najbardziej znane przedstawienia
Nawiązania
Posąg Nike znajduje się w paryskim
Luwrze
.
Nike występuje w wielu utworach literackich, na przykład w liryku
Zbigniewa Herberta
pod tytułem Nike która się waha, gdzie sama jest świadkiem bitwy. Podmiot liryczny zorientowany narracyjnie opisuje jej - typowe dla ludzi, nietypowe dla bóstwa - wahanie, czy wyrazić swoje uczucia. Wiersz w formie pieśni wykonuje
Przemysław Gintrowski
na płycie Tren do wierszy Zbigniewa Herberta.
Przypisy
- ↑ Dorothea Forstner OSB, Świat symboliki chrześcijańskiej. Leksykon, przekład i opracowanie Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyńskim, Warszawa 2001, s. 338,
