|
Nukleotydy
NukleotydyNukleotydy -
organiczne
związki chemiczne
z grupy estrów fosforanowych, są to
estry
nukleozydów
i
kwasu ortofosforowego(V)
(5'-
fosforany
nukleozydów), podstawowe składniki strukturalne
kwasów nukleinowych
(
DNA
i
RNA
). Ponadto nukleotydy odgrywają znaczącą rolę w
metabolizmie
i przekazywaniu sygnałów w komórce.
ATP
(adenozynotrifosforan) i
GTP
(guanozynotrifosforan) stanowią główne źródło energii chemicznej wykorzystywanej do przeprowadzania reakcji chemicznych zachodzących w organizmie. Ponadto
cykliczny adenozynomonofosforan
oraz
cykliczny guanozynomonofosforan
uczestniczą w szlakach sygnalizacyjnych oraz stanowią
kofaktory
enzymów
. Przykładami takich kofaktorów są:
NAD
+,
FMN
,
FAD
oraz
koenzym A
[1]. StrukturaNukleotydy zbudowane są z reszty cukrowej -
pentozy
(w DNA jest to
deoksyryboza
, zaś w RNA -
ryboza
), co najmniej jednej
reszty fosforanowej
i
zasady azotowej
:
purynowej
,
pirymidynowej
lub
flawinowej
(niewystępującej w kwasach nukleinowych). Grupa fosforanowa formuje
wiązanie
z 2, 3 lub 5 węglem w pierścieniu pentozowym. Najbardziej rozpowszechnione jest wiązanie pomiędzy fosforanem a węglem 5. Nukleotydy cykliczne formują się gdy dochodzi do połączenia grupy fosforanowej z dwoma
grupami hydroksylowymi
reszty cukrowej. Kwasy nukleinowe to
biopolimery
zbudowane z nukleotydów połączonych wiązaniami 3'-5' diestrowymi. W naturze występują dwa typy kwasów nukleinowych: DNA i RNA jednakże obecnie istnieje także kilka syntetycznych analogów kwasów nukleinowych. W kwasach nukleinowych, poza nukleotydami z pięcioma podstawowymi zasadami heterocyklicznymi kwasów nukleinowych (A, C, G, T, U), występują także (szczególnie często w
tRNA
) nukleotydy zawierające modyfikowane nukleozydy, np. pseudourydyna lub
inozyna
[2]. Zestawienie symboli nukleotydówzasada
azotowa | wzór strukturalny zasady | seria rybo | seria deoksy |
|---|
|
adenina
A | |
cAMP
AMP
ADP
ATP
| dAMP
dADP
dATP |
|---|
|
guanina
G | |
cGMP
GMP
GDP
GTP
| dGMP
dGDP
dGTP |
|---|
|
cytozyna
C | | CMP
CDP
CTP | dCMP
dCDP
dCTP |
|---|
|
tymina
T | | rTMP (rzadko TMP)
rTDP (rzadko TDP)
rTTP (rzadko TTP) | TMP (lub dTMP)
TDP (lub dTDP)
TTP (lub dTTP) |
|---|
|
uracyl
U | |
UMP
UDP
UTP | dUMP
dUDP
dUTP |
|---|
| inne | |
NAD
+
NADP+
NADH
NADPH
FMN
| |
|---|
Zobacz też Linki zewnętrznePrzypisy- ↑ Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K & Wlater P (2002). Molecular Biology of the Cell (4th ed.). Garland Science. . pp. 120-121.
- ↑ Jeremy M. Berg, Lubert Stryer, John L. Tymoczko.; Biochemia wyd III; PWN Warszawa 2007
Inne hasła zawierające informacje o "Nukleotydy":
Oddychanie komórkowe
czyli
mitochondrialny łańcuch transportu elektronów
i
fosforylacja oksydacyjna
. W tym etapie zredukowane Nukleotydy NADH, FADH2 są utleniane. W efekcie szeregu reakcji powstaje woda, a ...
Fosforylacja oksydacyjna
...
Guanozynotrifosforan
...
Spektrometria mas
...
Reakcja łańcuchowa polimerazy
...
Historia nauki
...
Fosforany
...
Dinukleotyd nikotynamidoadeninowy
...
Adenozynodifosforan
...
Guanozynodifosforan
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Nukleotydy":
Kwasy nukleinowe (plansza 14)
>
Model budowy DNA i RNA
Fragment struktury pojedynczego łańcucha DNA. Od góry Nukleotydy: adeninowy, cytozynowy, guaninowy, tyminowy.
...
101. Elementy antropologii (plansza 3)
uwarunkowane jest właściwościami budujących je cząsteczek), w której porównuje się sekwencje i Nukleotydy DNA, co następnie pozwala na określenie poziomu pokrewieństwa, miejsca i czasu ...
Węglowodany (cukry) - część 3 (plansza 5)
również dwa inne monosacharydy: ryboza i deoksyryboza, oraz ich pochodne, nukleozydy i Nukleotydy.
β-rybofuranoza
(β-ryboza)
β-deoksyrybofuranoza
(β-deoksyryboza)
...
|
