Binominalna nazwa tego gatunku to Passer domesticus

Binominalne nazewnictwo gatunków, nazewnictwo binominalne, nazewnictwo dwuimienne – zasada naukowego oznaczania nazwy gatunku biologicznego z wykorzystaniem dwu członów – pierwszym członem nazwy jest nazwa rodzajowa w formie rzeczownika , a drugim tzw. epitet gatunkowy, czyli nazwa gatunkowa, najczęściej w formie przymiotnikowej .

Nazewnictwo binominalne zostało pierwszy raz zastosowane w 1623 przez braci Gasparda i Jeana Bauhin w dziele Pinax Theatri Botanici. Do powszechnej akceptacji tej zasady konstruowania nazw gatunków przyczynił się Karol Linneusz za sprawą publikacji Species Plantarum w 1753. W tamtym czasie stosowano nazwy gatunków składające się z nazwy rodzajowej i frazy opisowej liczącej do 12 słów (nazwy polinominalne). Pierwotnie jednowyrazowe epitety gatunkowe służyły tylko do celów indeksowych, ponieważ zajmowały mniej miejsca. Z czasem wygoda ich używania spowodowała, że rozbudowane frazy opisowe zostały zastąpione przez epitet jednowyrazowy^[1].

Naukowe nazwy gatunków, powszechnie nazywane nazwami łacińskimi, pochodzą z greki , łaciny lub są tworzone ze zlatynizowanych słów pochodzących z innych języków. Zgodnie z zasadami Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej (ICBN) i Zoologicznej (ICZN) nazwy binominalne (inaczej binomy, z łac. binomen^[2]) należy pisać krojem pisma wyróżniającym je na tle pozostałego tekstu (np. kursywa w tekście prostym). Pierwszy człon nazwy zawsze zapisywany jest dużą literą.

Pełna nazwa gatunku zawiera jeszcze tzw. cytat – nazwisko autora pierwszego naukowego opisu danego gatunku (diagnozy taksonomicznej) oraz, po przecinku, rok publikacji tego opisu, a w postaci rozwiniętej także miejsce opublikowania diagnozy, np.:

Branta albifrons Scopoli, 1769, Annus I Hist.-Nat. 69.

Znakiem † przed nazwą naukową oznaczane są taksony wymarłe^[3].

Nazwy gatunkowe pochodzące od nazwisk lub nazw geograficznych mogą być zarówno przymiotnikami i rzeczownikami w drugim przypadku. O ile kodeks botaniczny nie dopuszcza tworzenia nazw, w których nazwa rodzajowa przypomina epitet gatunkowy lub pochodzi od niego, Kodeks Nomenklatury Zoologicznej zezwala na tworzenie takich nazw (np. Cardynalis cardynalis). Zalecane jest unikanie epitetów gatunkowych, które były zastosowane wcześniej w jakimś blisko spokrewnionym rodzaju, a także epitetów podobnych brzmieniowo. Zgodnie z Kodeksem musi być zachowana oryginalna pisownia nazw rodzajowych lub epitetów wywodzących się od nazwisk lub nazw geograficznych. Charakterystyczne końcówki epitetów gatunkowych pochodzących od nazwisk to: -i, -ii, -eri, -ae, -e dla formy rzeczownikowej oraz -ianus, -anus - formy przymiotnikowej. Nazwy pochodzące od nazw geograficznych to toponimy , pełniące funkcję epitetów gatunkowych (rzadziej nazw rodzajowych). Określają one miejsce, gdzie dany gatunek zaobserwowano po raz pierwszy.

Dając w nazwie wyraz swojemu zdaniu na temat pospolitości występowania osobników opisywanych gatunków autorzy nazw naukowych używają określeń: liczny (multus, polus), nieliczny (oligos, paucos). Inne określenia o charakterze opisowym:

• balsamea - balsamiczny
• oxys - ostry
• gracilis - wdzięczny
• nigrostoma - czarnousta
• albiceps - białogłowy

Typowe końcówki epitetów określających podobieństwo gatunku do czegoś innego to: -forma, -oides, -opsis.

Przypisy

Bibliografia

Zobacz tez

• nomenklatura botaniczna
• nomenklatura zoologiczna