|
Odyn
Odyn (Odin) - najwyższy z bogów nordyckich z dynastii Azów, bóg wojny i wojowników, bóstwo mądrości, poezji i magii.
Atrybuty, sfera działania, właściwości, kult
Był współtwórcą świata - według nordyckich mitów, wraz ze swoimi braćmi Wilim i We wyrzeźbił świat z ciała pierwszego lodowego giganta, Ymira. Bracia zabili Ymira, zmęczeni rosnącą brutalnością jego i rzeszy olbrzymów, które spłodził. Następnie wrzucili jego ciało do pierwotnej otchłani Ginnungagap, i tak powstała Ziemia. Z kości olbrzyma utworzyli góry, z czaszki - niebo, z mózgu - chmury, z krwi - morze, rzeki i jeziora, z zębów - głazy, a z mniejszych kosteczek - karły, które miały odtąd zamieszkiwać ukryte i niedostępne miejsca Ziemi. Słońce i inne ciała niebieskie trzej bogowie stworzyli z iskry zabranej z królestwa ognia - Muspelheimu.
Atrybutami Odyna są kruk, wilk i włócznia. Posiada dwa kruki - Hugin (Myśl) i Munin (Pamięć), które codziennie przynoszą mu informacje co się dzieje w dziewięciu światach i dwa wilki - Geri i Freki (Zachłanny i Srogi), które żywią się mięsem ze swego talerza w Walhalli. Odyn zasiada na tronie Hlidskjalf, z którego widać wszystko, co dzieje się w dziewięciu światach.
Włócznia Odyna - Gungnir, przynosiła zwycięstwo stronie, po której walczyła w bitwie.
Symbolem Odyna jest krzyż umieszczony w okręgu, znany jako krzyż celtycki.
Odyn odznacza się prawdziwą mądrością - by ją posiąść, poświęcił jedno oko, dając je Mimirowi w zamian za napicie się z jego studni wiedzy. Następnie Odyn powiesił się na drzewie Yggdrasil na dziewięć dni, przebity własną włócznią, przez co nauczył się osiemnastu magicznych pieśni i dwudziestu czterech run. Wielu doszukuje się tutaj związku z Chrystusem i jego ukrzyżowaniem. Inny mit obrazujący pragnienie wiedzy, które charakteryzowało Odyna, dotyczy Miodu Skaldów. By go zdobyć, Odyn posunął się do kradzieży. Miód Skaldów był cudownym napojem, powstałym ze zmieszania krwi mądrego Kvasera, zamordowanego przez dwóch złośliwych krasnoludów Flajara i Galara, ze zwykłym miodem. Jego wypicie dawało mądrość i dar poezji. Odyn wykradł go gigantowi Suttungowi, który wcześniej odebrał napój wspomnianym karłom. By tego dokonać, bóg przybrał postać węża, i tak wśliznął się do jaskini, gdzie olbrzym przechowywał miód, powierzywszy go opiece swojej córki - Gunnlod. Odyn uwiódł ją, a zakochana olbrzymka pozwoliła mu wypić cały napój. Następnie zamienił się w orła i odleciał do Asgardu, gdzie wypluł miód do dzbanów przygotowanych na jego powrót.
To właśnie Odynowi przypisuje się odkrycie pisma runicznego i odkrycie jego magicznej mocy. Swą mądrość wykorzystywał przy czynieniu czarów, rozwiązywaniu zagadek - miał dar poznawania ludzkich myśli.
Był bogiem wojowników i ich przywódców - cechowała go gwałtowność, ale również spryt i przebiegłość na polu walki. Zmarłych w boju wojowników Walkirie prowadziły do jego domu w Asgard - Walhalli, gdzie oczekiwali z nim ostatniej bitwy przy końcu świata, znanym Ragnarök- dzień Zmierzchu Bogów.
Według niektórych podań córkami Odyna są Walkirie, które zbierają dla niego połowę wojowników poległych w bitwie. Odyn przebiera się czasem za swego niepozornego sobowtóra Oda, aby go nikt nie rozpoznał. W tej postaci ożenił się z Freją na jedną noc, a potem uciekł. Odyn posiada ośmionogiego konia, Sleipnira, zdolnego podróżować poprzez światy (Asgard, Midgard, Niflheim). Koń został mu podarowany przez Lokiego, boga oszustw i ognia.
Jednym z przydomków Odyna jest Yggr lub Ygg (Straszliwy). Przydomek ten stanowi część nazwy Yggdrasil odnoszącej się do "Drzewa Świata", na którym znajdowały się Asgard, Midgard, Utgard i Hel.
Składano mu ofiary z ludzi, wieszając ich na drzewach - na pamiątkę pokuty poniesionej na Yggdrasilu - palono lub przebijano włócznią np. gdy wikingowie najechali francuskie miasto Nantes w 842 r., powiesili tam tysiące ludzi, dotrzymując obietnicy złożonej Odynowi. Paradoksalnie bóg ten pomógł pierwszym misjonarzom chrześcijańskim; postać cierpiącego na krzyżu Chrystusa Zbawiciela tak wyraźnie kontrastowała z bogiem wisielców, że zafascynowała mieszkańców Skandynawii.
Do pierwotnego zakresu obowiązków Odyna jako boga wiatru, przewodnika dusz pędzących w powietrzu nawiązuje następujące podanie. Old English Chronicie pod rokiem 1127 mówi, że pewnej nocy wielu ludzi obserwowało myśliwych na niebie:
Byli oni czarni, ogromni i ohydni, jechali na czarnych koniach i na czarnych kozłach, a ich psy myśliwskie, czarne jak węgiel, miały straszne ślepia, wielkie jak spodki. Można to było widzieć w parku miasta Peterborough i we wszystkich lasach jakie rozciągają się od tego miasta do Stamford. Przez całą tę noc mnisi słyszeli ich odgłosy i grę na rogach.
Od jego imienia pochodzi nazwa środy w języku duńskim, norweskim, szwedzkim i angielskim (Onsdag, Wednesday = `dzień Odyna/Wodana`).
Inne hasła zawierające informacje o "Odyn":
Odense
...
Święty Mikołaj (kultura masowa)
...
Thor
...
Runy
...
Ymir (mitologia)
...
Werona
...
134340 Pluton
...
Merkury (bóg)
...
Ptaki
...
Mitologia nordycka
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Odyn":
031 Najazdy Normanów na Europę między IX - XI w. (plansza 21)
...
|
