Okapi
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	żyrafowate
Rodzaj	Okapia
Gatunek	okapi
Nazwa systematyczna
Okapia johnstoni
(P.L. Sclater, 1901 )
Kategoria zagrożenia ( CzKGZ )[1]
bliski zagrożenia
Zasięg występowania

Okapi (Okapia johnstoni) - ssak z rodziny żyrafowatych zamieszkujący centralną Afrykę. Pomimo że ma pręgi przypominające futro zebry , jest najbliżej spokrewniony z żyrafą . Zamieszkując wyłącznie lasy Ituri usytuowane na północnym wschodzie Demokratycznej Republiki Konga był znany tylko wśród lokalnej ludności aż do 1901 , kiedy został odkryty przez Europejczyków. Nazwa pochodzi z języka afrykańskiego plemienia Mbuba. Od 1932 roku jest pod ochroną.

Występowanie

Zamieszkuje bardzo ograniczone terytorium dżungli Afryki Środkowotropikalnej w Kongo. Preferują tereny na wysokości 500-1000 m n.p.m. , ale wspinają się nawet powyżej górnej granicy lasu . Zasięg występowania jest ograniczony reglem górnym w lasach w kierunku wschodnim, lasami bagiennymi poniżej 500 m n.p.m. na zachód, sawannami Sahel ( Sudan ) na północy i otwartymi lasami na południu. Okapi są najpospolitsze na obszarach Wamba i Epulu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Okapia wywodzi się od afrykańskiej nazwy o'api , a epitet gatunkowy johnstoni nadano w uznaniu dla odkrywcy Harry'ego Johnstona, organizatora wyprawy, która pozyskała dla nauki pierwszy okaz okapi z lasów Ituri w Demokratycznej Republice Konga .

Charakterystyka

Długi język

Okapi mają ciemne grzbiety i poziome, białe pręgi na przednich i tylnych kończynach , upodabniające je z daleka do zebr . Kształt ciała jest podobny do żyrafy, z tym że okapi ma znacznie krótszą szyję. Obydwa gatunki mają bardzo długie (około. 35 cm), giętkie, niebieskie języki, których używają by zerwać liście i pąki z drzew. Język jest wystarczająco długi, by zwierzę mogło umyć swoje powieki i czyścić uszy. Okapi jest jednym z niewielu ssaków, które mogą lizać swoje własne uszy. Samce okapi mają krótkie, pokryte skórą różki . Posiadają duże uszy , który pomagają im wykryć ich największego wroga - lamparta .

Sylwetka

Okapi osiągają 1,9 do 2,5 m długości i 1,5 do 2,0 m wysokości w kłębie. Ogon ma długość 30 do 42 cm. Ich waga mieści się w granicach 200 do 270 kg. Samce są większe od samic.

Zachowanie

Okapi prowadzą w dużej mierze dzienny i zasadniczo samotniczy tryb życia, łącząc się w pary tylko w okresie godowym . Posilają się wzdłuż ustalonych, utartych ścieżek w lesie. Żyją samotnie albo w parach matka z potomstwem. Ich zachodzące na siebie areały osobnicze obejmują terytorium kilku kilometrów kwadratowych. Występują zwykle w zagęszczeniach około 0,6 osobników na kilometr kwadratowy. Zasięg terytorium samców jest nieco większy niż samic. Nie są zwierzętami socjalnymi i wolą żyć w ustronnych obszarach, co powoduje problemy dla całej populacji z powodu ograniczania obszarów, na których żyją. Ten niedobór dostępnych terenów jest spowodowany rozwijającą się aktywnością człowieka. Jednakże, okapi wzajemnie się tolerują na wolności i mogą wypasać się w grupkach przez krótki okres czasu. Bardzo czujne, chowają się w zaroślach, trudne do wyśledzenia (również z powodu maskującego ubarwienia).

Samica

Okapi stosują kilka metod komunikowania się w terenie, wliczając w to substancje gruczołów zapachowych, które posiadają na każdym kopycie. Jedną z metod jest znaczenie moczem niskich krzewów (zarówno przez samce jak i samice) w sposób szczególnie charakterystyczny, wręcz rytualny. Mianowicie w czasie ruchu do przodu okraczają znajdujący się na ich drodze odpowiedniej wysokości krzak, mieszczący się pod brzuchem (w przypadku wyższego przyginają go piersią w kierunku ruchu przepuszczając go między nogami pod brzuchem) i kilkakrotnie zatrzymując się, cofając i znowu krocząc do przodu, skrapiają go moczem. Zachowania tego nigdy nie stwierdzono u żyraf. Samce zazdrośnie strzegą swojego terenu, ale pozwalają samicom przechodzić przez swoje tereny w drodze do miejsc żerowania.

Pożywienie

Okapi żywią się liśćmi drzew i pąkami, trawami , paprotnikami , owocami i grzybami . Wiele z gatunków roślin, którymi żywią się okapi są trujące dla ludzi.

Zbadanie kału okapi wykazało, że zjadają również węgiel drzewny z drzew spalonych przez pioruny .

Rozród

Samica rodzi tylko jedno młode, przychodzące na świat po ciąży trwającej 14-15 miesięcy. Po uzyskaniu samodzielności młode odchodzi od matki i rozpoczyna samotny tryb życia. Łączą się w pary jedynie podczas godów.

Historia

Był znany od wieków starożytnym Egipcjanom. Wkrótce po jego odkryciu przez Europejczyków, w Egipcie został odnaleziony wyrzeźbiony w starożytności wizerunek tego zwierzęcia.^[2] Niektórzy egiptolodzy uważają, że postać Seta przedstawia człowieka z głową okapi. Przez wiele lat Europejczycy przebywający w Afryce słyszeli o zwierzęciu nazywanym afrykańskim jednorożcem .

W kulturze masowej

• Barbara Kingsolver wspomina o okapi w The Poisonwood Bible
• Polski pisarz literatury dla młodzieży, Alfred Szklarski w swej powieści Tomek na Czarnym Lądzie, odkrycie okapi, a także schwytanie pierwszego żywego okazu tego zwierzęcia, przypisuje polskiej wyprawie myśliwskiej, w której brał udział Tomek Wilmowski . Opis ten jest fikcją literacką.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• BBC - Science & Nature - Wildfacts - Okapi
• Grzimek's Animal Life Encyclopedia. Vol 15: Mammals IV, p.400.
• Zdjęcie samca okapi z pigmejem

Wiadomości

• Rare Okapi Sighted in Eastern Congo Park (WWF Press Release)
• Rare giraffe-like animal spotted (BBC News)
• Rare okapi born at Illinois zoo
• Zoo announces birth of rare, endangered okapi