Oleg Mądry (
ros.
Олег z
staronord.
Helgi) - (ur. ok.
845
zm.
912
) - książę zwierzchni Rusi w latach
879
-
912
, następca i krewny
Ruryka
.
Oleg objął władzę nad
Rusią Nowogrodzką
po śmierci Ruryka w
879
roku, z powodu niepełnoletności syna Ruryka -
Igora Rurykowicza
. Szybko jednak umocnił swą władzę i nie oddał jej Igorowi aż do śmierci. W
882
Oleg przyłączył do Rusi Nowogrodzkiej
Smoleńsk
i jak podaje
Powieść minionych lat
, w tym samym roku ruszył na
Kijów
, którym władali dawni towarzysze Ruryka,
Askold i Dir
. Oleg podbił
Kijów
, a Askolda i Dira prawdopodobnie zwabił w pułapkę i rozkazał skrytobójczo zamordować. Wkrótce po tych wydarzeniach Oleg z przyczyn geopolitycznych przeniósł stolicę swego państwa z
Nowogrodu Wielkiego
do Kijowa, co dało początek
Rusi Kijowskiej
.
Wiadomości źródłowe na temat Olega są skąpe i nie zawsze pewne, ale wiadomo, że przyczynił się on do zjednoczenia wschodniej Słowiańszczyzny, podporządkowując sobie m.in. plemiona
Siewierzan
,
Dulebów
,
Tywerców
i in. Walczył też z koczowniczymi
Chazarami
, którzy stanowili wielkie zagrożenie dla plemion ruskich. O tym wspomina też
Aleksander Puszkin
w swoim słynnym wierszu:
- Как ныне сбирается вещий Олег
- Отмстить неразумным хазарам...
Oleg nawiązał także kontakty handlowe i polityczne z
Bizancjum
. Prawdopodobnie w
907
roku wyruszył na wyprawę do
Konstantynopola
, co zaowocowało podpisaniem pokoju z
cesarzem bizantyjskim
Leonem VI
pierwszej w dziejach Rusi umowy handlowej.
Oleg zmarł w roku
912
. Według legendy pogański czarownik obwieścił mu, że zginie z powodu swojego ukochanego konia. Oleg trzymał się od niego daleko, a kiedy dowiedział się, że koń już dawno padł, zapragnął zobaczyć jego szczątki. Gdy Oleg nastąpił na czaszkę konia, wyśmiał wróżbitę, a wówczas wypełzł z czaszki wąż, który śmiertelnie ukąsił Olega.
Zobacz też
