Orson Welles
George Orson Welles - (ur. 6 maja 1915 w Kenosha, Wisconsin, zm. 10 października 1985 w Hollywood) – amerykański reżyser, producent, scenarzysta i aktor filmowy.
Życiorys
Uczył się w latach 1925-1926 w szkołach w Madison i Woodstock, gdzie Tood School założył zespół teatralny, występując jako aktor i inscenizator. W 1930 porzucił szkołę i podjął indywidualne studia u rosyjskiego malarza Borisa Anisfielda, następnie w Chicago Art Institute.
W 1931 wyjechał do Irlandii. Od października 1931 do stycznia 1932 występował w dublińskim Gate Theatre.
Po powrocie do Nowego Jorku zajmował się własnymi próbami dramatycznymi, odbył teatralne tournée po USA jako aktor. W 1934 wydał w nakładzie 90 tys. ilustrowany przez siebie zbiór dramatów Szekspira oraz zorganizował festiwal teatralny w Woodstock.
W końcu roku debiutował na scenach Broadwayu. W 1935 zaczął reżyserować w Theatre Group w Phoenix i nagrywać audycje radiowe dla NBC. W 1937 roku wraz z Johnem Housemanem otworzył w Nowym Jorku słynny Mercury Theatre. Pierwszym spektaklem był Szekspirowski "Juliusz Cezar", poprzedzający serię znakomitych przedstawień, w których Welles grał również główne role.
Wraz z tym zespołem realizował od połowy 1938 cykl słuchowisk radiowych dla CBS, adaptując znane utwory literackie, m.in., "Wojnę światów" Herberta Georga Wellsa, która wśród słuchaczy została odebrana jako rzeczywisty reportaż inwazji Marsjan na Ziemię i wzbudziła w New Jersey panikę.
Wiosną 1939 roku, po zapewnieniu sobie warunków korzystnej współpracy z wytwórnią RKO, przystąpił do realizacji dwóch projektów – "Jądra ciemności" J. Conrada i "The Smiler with the Knife" N. Blake`a. Zdjęcia nie doszły do skutku.
Najsłynniejsze jego dzieło to "Obywatel Kane", w którym zagrał także rolę tytułową. Film ten zapewnił mu nieśmiertelność na kartach historii kina. Po zrealizowanym w 1941 roku filmie "Wspaniałość Ambersonów", kilka projektów zostało przerwanych w trakcie realizacji. Film "Journey into Fear" ukończył Norman Foster, a RKO zrezygnowała z usług reżysera.
W 1947 roku Welles nakręcił "Damę z Szanghaju" z Ritą Hayworth. Jesienią 1947 wyjechał do Europy, pracował we Włoszech i Anglii.
Na swoim koncie ma również ekranizacje dzieł literatury klasycznej (Williama Szekspira: "Makbet", "Otello" i Franza Kafki: "Proces")
W ostatnich 20 latach życia był aktywny jedynie jako aktor, głównie w charakterystycznych epizodach.
Wziął udział w nagraniu klimatycznej narracji do dwóch utworów amerykańskiego zespołu Manowar w roku 1982 - "Dark Avenger" oraz "Defender", jak również słynnego intro do koncertów grupy - "Ladies and Gentlemen, from the United States of America - all hail... MANOWAR!".
Trzykrotnie żenił się. Z pierwszą żoną Virginią Nicholson (z którą miał dwójkę dzieci) wziął ślub 14 listopada 1934, rozwiódł się 1 lutego 1940. Druga żona to Rita Hayworth, z którą ożenił się 7 września 1943, a rozwiódł 1 grudnia 1948, z którą ma córkę Rebeccę. Trzecia żona to Paola Mori, którą poślubił 8 maja 1955, z którą ma córkę Beatrice.
Nagrody
W 1966 otrzymał nagrodę specjalną za wkład w kinematografię światową na Festiwalu Filmowym w Cannes. W 1970 został nagrodzony specjalnym Oscarem za całokształt twórczości. W 1975 został wyróżniony Life Achievement Award Amerykańskiego Instytutu Filmowego, zaś w 1982 nagrodą specjalną Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji.
Inne hasła zawierające informacje o "Orson Welles":
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
Laurence Olivier
1948
:
Hamlet
; reżyseria: Laurence Olivier (Laurence Olivier jako Hamlet)
1948
: Macbeth; reżyseria:
Orson Welles
1950
: Julius Caesar (
Charlton Heston
jako Antoniusz)
1952
: Othello; reżyseria:
Orson Welles
1953
: ...
William Blake
...
1951
...
Lata 50. XX wieku
and Costello
Paul Anka
Jack Benny
Gene Kelly
Bing Crosby
Chuck Berry
Ava Gardner
Judy Garland
Cary Grant
Tony Hancock
Charlton Heston
Vivien Leigh
Orson Welles
Audrey Hepburn
Gregory Peck
Buddy Holly
Jerry Lewis
Dean Martin
Gloria Swanson
Gary Cooper
Billy Wilder
Groucho Marx
Paul Newman
Laurence ...
1937
się seria pół godzinnych programów radiowych pod tytułem Cień (ang. The Shadow),
Orson Welles
wystąpił w roli tytułowej.
27 września
– ostatni
Tygrys
żyjący na ...
1915
aktor amerykański (zm.
2001
)
30 kwietnia
-
Elio Toaff
, włoski rabin
6 maja
-
Orson Welles
, amerykański reżyser, producent, scenarzysta i aktor filmowy (zm.
1985
)
12 maja
...
XX wiek
Ronald Reuel Tolkien
(
1892
-
1973
)
Lew Trocki
(
1879
-
1940
)
Matka Teresa z Kalkuty
U W
Orson Welles
James Watson
Jens Weißflog
Orson Welles
- reżyser amerykański.
Lech Wałęsa
(ur.
1943
) X ...
Mozazaur
...
Gotowe na wszystko
...
Znajomi Bree Van De Kamp
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Orson Welles":
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 6)
...
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 2)
...
173. Nazwy zawodów (plansza 7)
...
|