Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Państwo wielkomorawskie

Państwo wielkomorawskie

Велья Морава
Wielkie Morawy

820 - 907
Położenie
Język urzędowy staro-cerkiewno-słowiański
Stolica Welehrad
Ustrój polityczny monarchia
Ostatnia głowa państwa książę Mojmír II
upadek państwanajazdy koczowniczych Węgrów
907
Mapa

Państwo wielkomorawskie (także Wielkie Morawy - cz. Velká Morava, słow. Veľká Morava, łac. Magna Moravia lub Rzesza Wielkomorawska - cz. Velkomoravská říše, słow. Veľkomoravská ríša) – średniowieczne państwo słowiańskie .

Ruiny wielkomorawskiego grodu w Ducové

Powstało na początku IX wieku na terenach dzisiejszych Moraw , kilka lub kilkanaście lat po ostatecznym zniszczeniu Kaganatu Awarskiego przez armię Karola Wielkiego w 805 roku. Jest wysoce prawdopodobne, że to słowiańskie elity państwa Awarów przyczyniły się bezpośrednio do jego powstania. Rządzone było przez lokalną dynastię , której pierwszym znanym przedstawicielem był Mojmir I. Pierwsza wzmianka o tym państwie dotyczy włączenia do niego Księstwa Nitrzańskiego przez Mojmira I, co nastąpiło w roku 833 lub nieco wcześniej. Mniej więcej w tym samym czasie w państwie zaszczepione zostało chrześcijaństwo . Chrzest przyjęto w 822 od strony państwa wschodniofrankijskiego. Od 863 roku działalność misyjną w państwie wielkomorawskim prowadzili Cyryl i Metody , wraz z którymi pojawił się stworzony przez nich obrządek słowiański oraz język staro-cerkiewno-słowiański . Epizod obrządku słowiańskiego zakończył się w roku 887 , kiedy to za sprawą wrogiej postawy duchowieństwa niemieckiego uczniowie Cyryla i Metodego zostali wygnani.

Szczyt ekspansji Wielkich Moraw przypadł na panowanie Świętopełka I w latach 871 - 894 , kiedy w ich skład wchodziły poza Morawami częściowo tereny dzisiejszych Węgier i Małopolski , a także Czechy , Śląsk , Łużyce i Słowacja . Państwo upadło około roku 907 w wyniku najazdu koczowniczych Węgrów , którzy wtargnęli przez północne Karpaty do Kotliny Panońskiej .

Spis treści

Nazwa

Nazwa Wielkie Morawy (Μεγάλη Μοραβία) została po raz pierwszy wymieniona około 950 roku w dziele De administrando imperio (O rządzeniu państwem) bizantyjskiego cesarza Konstantyna VII Porfirogeneta [1]. Według jednej z teorii człon "wielkie" jest przekładem pierwotnego greckiego terminu Μεγάλη oznaczającego: odległe, obce, dalekie. Określenie to stosowane było do Moraw północnych , w celu odróżnienia ich od Moraw bałkańskich (obecna Serbia ), w tamtym okresie będących w strefie wpływów Bizancjum[2].

W 822 roku mieszkańcy dorzecza Morawy i Dyi występują pod własną nazwą: Sclavi Margenses i Sclavi Marahenses[3] (MarhariiMorawianie , Merehanii – zachodni Słowacy ). Państwo morawskie nazywane było: regnum Maraurorum, Margorum, Rastizi, Zuentibaldi, Moravska oblast’. Inna popularna nazwa to Rzesza Wielkomorawska, która wskazywała na federalny charakter państwa.

Części badaczy sądzi, że przymiotnik "wielkie", wskazuje na Morawy z terytoriami okolicznymi przyłączonymi w drodze ekspansji w IX wieku[1].

Władza

Ustrój państwa wielkomorawskiego zaliczany jest do monarchii wczesnofeudalnych . Najwyższą władzę w państwie sprawował władca pochodzący z rodzimej dynastii Mojmirowiców . W źródłach określany jako: kьnędzь, princeps, rex, dux, vladyka, comes[4]. Znaczącą pozycję w rządzeniu krajem posiadali otaczający księcia dostojnicy, możni i naczelnicy uzależnionych terenów, nazywani niekiedy Moravjęne[4]. Z warstwy możnych prawdopodobnie pochodzili urzędnicy, sprawujący funkcje: administracyjneżupani zarządzający prowincjami zwanymi żupami ; wojskowewojewodowie zajmujący się organizacją militarną państwa; a także sądowe - urzędnicy przewodzący sądom żupnym, którym podlegali wszyscy wolni, jak i niewolni, którzy nie zostali na podstawie zarządzenia książęcego objęci inną jurysdykcją np. kościelną [5][3].

Władcy wielkomorawscy

Przypisy

  1. 1,0 1,1 K. Polek Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi. Kraków 1994, s. 14
  2. J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek. Warszawa 2005, s. 37
  3. 3,0 3,1 K. Polek Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi. Kraków 1994, s. 13
  4. 4,0 4,1 K. Polek Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi. Kraków 1994, s. 16
  5. J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek. Warszawa 2005, s. 42

Bibliografia

  • Athanasius Pekar OSBM, Our Slavic Heritage , Pittsburgh, PA 1969
  • Jan Dekan, Wielkie Morawy. Epoka i sztuka, Bratysława-Wrocław 1979
  • Krzysztof Polek, Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi, Kraków 1994,
  • Krzysztof Polek, Podstawy gospodarcze państwa wielkomorawskiego, Kraków 1994,
  • Idzi Panic, Ostatnie lata Wielkich Moraw, Katowice 2003,
  • Witold Chrzanowski, Świętopełk I Wielki król Wielkomorawski, Kraków 2010,
  • Witold Chrzanowski, Kronika Słowian. Tom I Rzesza Wielkomorawska i kraj Wiślan, Kraków 2008,


Inne hasła zawierające informacje o "Państwo wielkomorawskie":

Pęcice ...

Rodzimy Kościół Polski ...

II wiek ...

Cava de' Tirreni ...

Brescia ...

Canelli ...

Mieszko II Lambert ...

Tiumeń ...

Xiamen ...

Odense ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Państwo wielkomorawskie":

008c. Grecja (plansza 12) ...

218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 11) ...

204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie