piechota
piechota (lub infanteria) – wojsko walczące pieszo. Dawniej przemieszczało się pieszo, dzisiaj wykorzystuje inne środki transportu. Znane i wykorzystywane od starożytności do czasów współczesnych jako jeden z podstawowych składników armii. Piechota zawsze walczyła w najbliższej odległości wroga.
Starożytność (do V wieku n.e.) -
W starożytności piechota stanowiła główny typ wojsk u ludów osiadłych, u ludów koczowniczych była to jazda. Z reguły jazda była formacją elitarną, gdyż wyposażenie i utrzymanie konia było bardzo kosztowne. Taktyka przyjmowana przez starożytne cywilizacje takie jak Egipcjanie czy Asyryjczycy, zakładała wykorzystanie słabo zorganizowanych mas biedniejszej i gorzej uzbrojonej (najczęściej we włócznie) piechoty ciężkozbrojnej jako punkt wyjścia dla uderzenia arystokratycznej jazdy i wozów bojowych (rydwanów). Formacjami pomocniczymi były oddziały lekkozbrojne uzbrojone w broń miotającą, działające przed zasadniczym starciem.
- W armiach azjatyckich (chińskich i hinduskich) piechota również była najliczniejszym elementem armii, jednak za podstawowe uzbrojenie służył jej łuk. W Indiach konnica została wprowadzona dopiero w V w. p.n.e.
- W starożytnej Grecji, ze względu na warunki niesprzyjające hodowli koni, ciężkozbrojni hoplici walczący w zwartej falandze byli podstawą armii wszystkich polis. W IV w. p.n.e. pojawiła się piechota półciężka, tzw. peltaści, która szybko zyskała na znaczeniu.
- Reformy wojskowe Filipa II, króla Macedonii, w pierwszej połowie IV w. p.n.e. dały początek nowej formacji piechoty: falandze macedońskiej. Walczący w niej pedzetajrowie i hypaspiści, uzbrojeni w długie sarissy przez ponad 100 lat byli niepokonani.
- Formacją piechoty, która położyła kres stosowaniu falangi, stała się narzędziem podboju całego basenu Morza Śródziemnego i panowała niepodzielnie na polach bitew przez ponad 500 lat był rzymski legion. W skład legionu wchodzili legioniści, z początku dzieleni na kilka typów (Velites, Hastati, Principes, Triarii), później jednakowi pod względem uzbrojenia. W skład legionu wchodził również kontyngent jazdy, jednak pełnił on z reguły funkcje osłonowe dla zmasowanego natarcia piechoty. Legion zniknął całkowicie w V wieku.
- Rola piechoty stopniowo malała na rzecz jazdy już od III wieku n.e. Było to jedną z przyczyn upadku cesarstwa rzymskiego.
Rodzaje piechoty starożytnej: Hoplici, Peltaści, Pedzetairoi, Sarissoforoi, Legioniści (Hastati, Principes, Triarii).
Średniowiecze (VI-XIV wiek) -
Średniowiecze było czasem dominacji jazdy na polu bitwy. Piechota przez długi czas stanowiła jedynie formację pomocniczą, słabo uzbrojoną i zorganizowaną.
- Już we wczesnym średniowieczu jazda była formacją dominującą w prawie wszystkich armiach barbarzyńskich. Wyjątek stanowiła armia Franków, którzy używali piechoty uzbrojonej w topory, oszczepy i miecze, atakującej najczęściej bezładnymi masami.
- Armie opierające się na pospolitym ruszeniu feudalnym nie były w stanie stworzyć poziom organizacji i dyscypliny na podobieństwo armii starożytnych. Jedynym państwem, które w dobie średniowiecza było zdolne utrzymywać dobrze zorganizowane armie, było Cesarstwo Bizantyjskie. Bizantyjczycy posługiwali się zarówno piechotą ciężkozbrojną (scutati), jak i lekkozbrojną (której większość stanowili łucznicy). Jednak nawet w armii bizantyjskiej piechota była formacją pomocniczą wobec jazdy.
- Dopiero w XIII, XIV i XV wieku, wyszkolona i odpowiednio uzbrojona piechota zadała jeździe klęskę pod Stirling Bridge, Courtrai, Bannockburn, Crecy, Poitiers i Azincourt. Pierwszymi oznakami zbliżającego się renesansu piechoty było wprowadzenie w Europie kuszy (pierwsze potwierdzone użycie w bitwie pod Hastings w roku 1066) oraz wynalazek halabardy.
Rodzaje piechoty średniowiecznej: scutati, Landknechci, pikinierzy
Nowożytność (XV-XIX wiek)
Od wieku XIII systematycznie wzrastało znaczenie piechoty. Wprowadzenie prochu w Europie było momentem przełomowym w całej historii wojskowości. W wieku XVI piechota uzbrojona w broń palną i piki mogła z powodzeniem powstrzymać szarżę wrogiej kawalerii. Coraz szersze stosowanie muszkietu spowodowało, że piechota, nazywana w epoce nowożytnej infanteria, uległa podziałowi na pikinierów i strzelców (muszkieterów). W XVI w. piechurzy formowali się na polu walki w zwarte czworoboki. W celu zapewnienia ciągłosci ognia stosowali tzw. kontrmarsz, który polegał na kolejnym oddawaniu salwy przez poszczególne szeregi żolnierzy. Ci, którzy oddali strzał wycofywali się na tył kolumny w celu ponownego załadowania broni. Pikinierzy natomiast osłaniali strzelców przed atakiem jazdy wroga. Wynalezinie bagnetu spowodowało od drugiej połowy XVII wieku spadek przydatności pikinierów, halabardników oraz innych jednostek przeznaczonych do walki wręcz. W razie zaistnienia konieczności takiej walki, każdy piechór mógł ją podjąć używając muszkietu lub karabinu z bagnetem. Dodatkowo stopniowy rozwój broni palnej zmniejszył skuteczność szarży kawaleryjskiej, którą mogła powstrzymać dobrze wykonana salwa piechoty. Wszystko to spowodowało, że liczba pikinierów w oddziale wydatnie zmniejszyła się na początku XVIII wieku, by pod koniec tego stulecia praktycznie zniknąć z pól bitew. Formację piechurów uzbrojonych w broń białą (piki, kosy), pojawiały się jeszcze sporadycznie w XIX wieku, głównie w czasie powstań i rewolucji, były to jednak wyjątki od reguły i praktycznie można powiedzieć, że XVIII i XIX stulecie to epoka zdominowana przez broń palną.
Inne hasła zawierające informacje o "piechota":
Wittenberga
...
Stanisław Szczęsny Potocki
...
Armia Czerwona
2 samodzielne armie: Samodzielna Armia Dalekiego Wschodu oraz Armia Kaukaska.Trzonem wojsk pozostała
piechota
. Organizowano ją tradycyjnie w dywizje strzeleckie. W 1929 roku było ich ...
Stanisław Taczak
...
Szkocja
zasilali oddziały najemników w całej Europie. Od czasu
wojny trzydziestoletniej
, gdy szkocka piechota zasłynęła walcząc po stronie protestanckiej, szkockie gwardie pojawiły się w wielu ...
Bitwa pod Kircholmem
musieli teraz walczyć z całą armią szwedzką, a jedynie z jej połową.Choć piechota szwedzka mężnie przyjęła szarżę
husarii
, jej szyk został złamany i w ...
Bitwa pod Kłuszynem
Na prawym skrzydle, gdzie znajdowała się armia szwedzka, w pierwszym rzucie stanęła piechota, osłaniając się niedopalonymi płotami. Na lewym skrzydle wojsk Szujskiego stanęły pomieszane ...
1958
...
Bitwa pod Wiedniem (1683)
zmiatając wszystko przed sobą po drodze. Pierwsza konnica
tatarska
, potem załogi obozów, piechota
janczarska
oblegająca Wiedeń, także wielki wezyr rzucili się w popłochu do ...
Bitwa pod Bałakławą
Wzgórzu Canroberta. Załogę redut nr 1, 2, 3 i 4 stanowiła turecka piechota. Reduty nr 5 i 6 w chwili bitwy były jeszcze nieukończone. ...
Inne lekcje zawierające informacje o "piechota":
010a. Rzym (plansza 11)
...
009. Imperium Macedońskie (plansza 3)
...
201 Rozwój historiografii w okresie międzywojennym (plansza 5)
...
|