Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Podgatunek

Podgatunek

Podgatunek ( łac. subspecies) – jeden z taksonów w systematyce organizmów niższy od gatunku .

Spis treści

Kryteria

Podobnie jak w przypadku gatunku, podgatunek definiowany jest w kilku pojęciach, m.in. biologicznym, chronologicznym lub ewolucyjnym. W tradycyjnym ujęciu Linneusza za podgatunki uznawano również odmiany , obecnie podgatunek i odmiana są osobnymi pojęciami. Podgatunek tworzą osobniki należące do populacji ograniczonych do określonego terenu (ale niekoniecznie) , morfologicznie lub fizjologicznie różne od osobników tego samego gatunku zamieszkujących inne terytoria. Różnice te muszą być dostatecznie wyraźne ale nie na tyle duże żeby wprowadzać nowy gatunek. Jednym z powodów różnicowania się podgatunków jest zmienność geograficzna gatunku, która pozwala przystosować się do różnic klimatycznych i środowiskowych na rozległym obszarze występowania.

Biologiczne pojęcie podgatunku opiera się na kryteriach morfologicznych, biogeograficznych i genetycznych, natomiast w paleontologii podgatunek jest często pojmowany w kategoriach chronologicznych.

Arbitralność klasyfikacji

Problemem rozróżniania tej kategorii jest brak jednolitego kryterium, które decydowałoby o tym jakie różnice można uznać za cechy podgatunkowe, gdyż kierunki w jakich rozwijają się poszczególne cechy morfologiczne są często odmienne. I tak wartość jednej cechy może wzrastać w miarę posuwania się z południa na północ, wykształcenie innej może zależeć od wysokości położenia n.p.m., jeszcze inne cechy mogą zależeć od charakteru gleby czy wilgotności. Wobec braku ścisłych kryteriów, u niektórych gatunków można określić znaczną liczbę podgatunków. Przykładem może tu być zwykła mysz domowa (Mus musculus) u której swego czasu wyróżniano 133 gatunki i podgatunki, a dla niepylaka apollo (Parnassius apollo) opisano 250 podgatunków. Pojęcie podgatunku trudno jest stosować do gatunków zasiedlających kontynenty o podobnych warunkach ekologicznych, gdzie następuje ciągła zmiana cech w miarę oddalania się co charakteryzuje gatunki zasiedlające równiny Syberii czy Ameryki Północnej .

Celowość podziałów

Podzielenie gatunku na podgatunki pożyteczne dla gatunków zasiedlających archipelagi wysp (np. żółwie słoniowe z Galapagos ) lub łańcuchy górskie, gdzie różnice między poszczególnymi podgatunkami są skokowe. Dawniej wyróżniano podgatunki zbyt lekkomyślnie, bez dostatecznego przebadania wystarczających materiałów.

Obecnie przeważa pogląd, że podgatunek jest użytecznym pojęciem w zoogeografii , ale ma niewielką wartość dla ewolucjonistów .

Nazewnictwo

W nomenklaturze łacińskiej podgatunek określany jest nazwą trójczłonową (trinominalną), przy czym trzecie słowo nawiązuje często do obszaru geograficznego, gdzie występuje. Nazwę podgatunku piszemy pismem pochyłym, podobnie jak epitet gatunkowy. Przykład pełnej naukowej nazwy podgatunku:

Rubus nessensis Hall, Trans. Roy. Soc. Edinb. 3: 20. 1794 subsp. scissoides H. E. Weber Gatt. Rubus nordwestl. Eur.: 108. 1973.

lub w postaci skróconej:

Rubus nessensis Hall subsp. scissoides H. E. Weber

Powtarzając nazwę w tekście piszemy:

R. nessensis scissoides lub R. n. scissoides

W szczególnych przypadkach na równi z podgatunkiem, w sensie nomenklaturowym, traktowana jest specyficzna forma danego gatunku, np. forma udomowiona.

Bibliografia

  1. Henryk Szarski : Mechanizmy ewolucji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe , 1986. . 

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "Podgatunek":

Pstrąg potokowy ...

Jarząb pospolity stanowiąc znaczącą domieszkę do kosodrzewiny. Jarzębina jest bardzo tolerancyjna pod względem wymagań środowiskowych.FitosocjologiaPodgatunek S. aucuparia ssp. glabrata jest gatunkiem charakterystycznym dla Ass. Pado-Sorbetum (regionalnie), ...

Turzyca patagońska ( CzK )EXEWCRENVULRKategoria: krytycznie zagrożony Turzyca patagońska (Carex magellanica) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych . Podgatunek irrigua występuje na obszarach wokółbiegunowych na półkuli północnej, podczas gdy Podgatunek ...

Kania czarna ...

Sowa uszata ...

Kopciuszek zwyczajny północną część Półwyspu Iberyjskiego , Sycylię i Grecję na południu. Zamieszkuje również Maghreb . Podgatunek ekspansywny w kierunku Wysp Brytyjskich i Półwyspu Skandynawskiego .W Polsce nieliczny (w ...

Rybołów ...

Człowiek ...

Rasa ...

Australopitek uniwersytetu Berkeley odkrył w Etiopii najstarszego przedstawiciela tego rodzaju, początkowo sklasyfikowanego jako Podgatunek A. ramidus, a obecnie jako odrębny gatunek Ardipithecus kadabba . Jest on ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Podgatunek":

117. Świat przypraw – część 1 (plansza 25) Azji oraz Europy Południowej. Już w starożytności estragon był bardzo popularnym ziołem. Podgatunek estragonu rośnie również w Rosji. Podgatunek ten jest jednak mniej aromatyczny. ...

111. Safari przez południowoafrykański świat zwierząt - część 2 (plansza 12) Mogą ważyć około 240 kg i mieć 2,3 metra długości. Kwagga właściwa, Podgatunek zebry stepowej, który wymarł w 19 wieku, była pokryta paskami tylko ...

111. Safari przez południowoafrykański świat zwierząt - część 2 (plansza 7) na dwa monotypowe podgatunki. Różnią się one uzębieniem oraz sposobem odżywiania. Pierwszy Podgatunek to Hiena brunatna oraz Hiena pręgowana, które żywią się padliną. Do ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie