|
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego - samozwańczy tymczasowy organ władzy wykonawczej w Polsce po II wojnie światowej, działający od 22 lipca 1944 do 31 grudnia 1944, na obszarze wyzwalanym spod okupacji niemieckiej - pomiędzy przesuwającą się linią frontu sowiecko-niemieckiego a Linią Curzona. PKWN został powołany w Moskwie (zob. rząd marionetkowy) i funkcjonował pod polityczną kontrolą Józefa Stalina. Zdominowany był przez komunistów polskich i realizował politykę ZSRR w Polsce. Na powstanie PKWN mieli dominujący wpływ komuniści z Centralnego Biura Komunistów Polskich, jednak ostateczną decyzję o jego powstaniu podjął Józef Stalin.
Historia PKWN
Decyzję o jego utworzeniu podjęto w Moskwie między 18 a 20 lipca 1944 [2], a samą nazwę (kopię nazwy działającego od 1943 pod przewodnictwem de Gaulle`a Francuskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego) osobiście zaakceptował Józef Stalin[2], decydując również o składzie osobowym komitetu i podejmując końcową decyzję o utworzeniu PKWN. 22 lipca 1944 roku Radio Moskwa poinformowało, że PKWN powstał w Chełmie (pierwszym mieście polskim na zachód od Linii Curzona zajętym przez Armię Czerwoną w ofensywie białoruskiej (od czerwca 1944). W rzeczywistości pierwsi członkowie PKWN dotarli bezpośrednio do Lublina dopiero 27 lipca 1944.
Do PKWN weszli działacze KRN, Związku Patriotów Polskich, Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego, Polskiej Partii Robotniczej, a także osoby bez formalnej afiliacji politycznej.
Przewodniczącym PKWN został Edward Osóbka-Morawski (PPS), jego zastępcami Wanda Wasilewska (ZPP) i Andrzej Witos (SL "Wola Ludu"; później Stanisław Janusz). W PKWN zasiadali przedstawiciele ZPP i PPR oraz partii "koncesjonowanych" przez Stalina i Moskwę, tj. PPS, SL "Woli Ludu" i SD.
PKWN był uznawany wyłącznie przez ZSRR. Przedstawicielem ZSRR przy PKWN był gen. Nikołaj Bułganin. Do końca 1944 r. (przekształcenia PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej) był on traktowany również przez Stalina jako tymczasowy organ administracyjny bez atrybutów rządowych (stąd np. ministrowie w PKWN nosili tytuł "kierowników resortów" - czyli "pełniących obowiązki ministrów").
Stalin zdecydował iż siedzibą PKWN będzie Lublin, w związku z tym już 21 lipca wydał "Dyrektywę Nr 220149" nakazującą dowódcy 1 Frontu Białoruskiego niezwłoczne zajęcie Lublina, co miało nastąpić najpóźniej do 26-27 lipca 1944. Utworzenie siedziby PKWN w Lublinie miało być dodatkowym argumentem w rozmowach ze Stanisławem Mikołajczykiem, planowanych pod koniec lipca 1944. Decyzja o powołaniu PKWN zaskoczyła krajowych komunistów z PPR, którzy dowiedzieli się o tym fakcie z nasłuchu radiostacji moskiewskiej.
27 lipca 1944 roku w imieniu PKWN Edward Osóbka-Morawski podpisał w Moskwie "Porozumienie między PKWN a rządem ZSRR o polsko-radzieckiej granicy". Tym samym zrzekł się w imieniu Polski praw i pretensji do tzw. "Kresów Wschodnich" położonych na wschód od Linii Curzona.
Od 1 sierpnia siedzibą PKWN był Lublin. Organem prasowym PKWN była "Rzeczpospolita". Swoją działalnością PKWN objął, przekazane przez władze radzieckie (sowieckie) pod jego administrację, tereny województw: lubelskiego, białostockiego, rzeszowskiego i część warszawskiego.
31 grudnia 1944 przekształcono PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej z Edwardem Osóbką-Morawskim na czele.
Inne hasła zawierające informacje o "Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego":
Dziady (zwyczaj)
...
Pęcice
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Biskup
...
Mieszko II Lambert
...
Czerwony Krzyż
...
Wincenty Okołowicz
...
Grenoble
...
Linköping
...
Tampere
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego":
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 9)
...
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 10)
...
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 2)
...
|
