www.szkolnictwo.pl

Portugalia

Portugalia, Republika Portugalska - (port. República Portuguesa) – państwo europejskie położone w zachodniej części Europy Południowej na południowym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego. Jest najdalej wysuniętym na zachód państwem Europy, od północy i wschodu graniczy z Hiszpanią a od zachodu i południa Portugalię oblewają wody Oceanu Atlantyckiego. Dodatkowo w skład Portugalii wchodzi szereg wysp położonych na Oceanie Atlantyckim, jak Archipelag Azorski (Açores) i Madera (Madeira). Jest członkiem Unii Europejskiej oraz NATO.

Historia

W starożytności teren Portugalii był zamieszkany przez ludy iberyjskie i celtyckie. W III wieku p.n.e. obszary te zostały objęte wpływami Kartaginy, a w II wieku p.n.e. stały się terenem Rzymian. Pod panowaniem rzymskim (II w. p.n.e.–początek V w. n.e.) południowo-zachodnie ziemie półwyspu objęła od 27 p.n.e. prowincja Luzytania. Nastąpił rozwój cywilizacyjny i integracja gospodarcza z imperium (miasta, kolonizacja, drogi, górnictwo, spichlerz zbożowy) oraz romanizacja ludności i jej chrystianizacja (III–V wiek). Po najeździe germańskim na półwysep (409 n.e.) większą część jego zachodnich obszarów opanowali początkowo Swebowie, tworząc królestwo ze stolicą w Bradze, następnie Wizygoci zajęli w 469 południową część dzisiejszej Portugalii, a w 585 — jej północne obszary. Po rozbiciu (711–718) przez Arabów królestwa Wizygotów ziemie półwyspu objął kalifat Umajjadów. Prowadzona od VIII wieku przez chrześcijan rekonkwista objęła w IX–XI wieku rejon Bragi, Porto i Coimbry, które zostały zdobyte przez królów Leónu i Kastylii. Obszar ten, związany początkowo z prowincją Galicią, w 1097 wydzielono w hrabstwo Portucale z ośrodkiem w Porto (staroż. Portus Cale), nadając je w lenno Henrykowi Burgundzkiemu; 1139 jego syn przyjął tytuł króla Portugalii (Alfons I Zdobywca) i uzyskał niezależność swego państwa (ze stolicą w Coimbrze) od Leónu i Kastylii. Do połowy XIII wieku Portugalia kontynuowała rekonkwistę zachodniego pasa Półwyspu Iberyjskiego; oprócz rodzimego rycerstwa świeckiego w walkach uczestniczyły zakony rycerskie (m.in. Aviz) oraz krzyżowcy zachodnioeuropejscy (1147 zdobycie Lizbony). W 1249 osiągnięto wybrzeże Algarve na południu (Portugalia uzyskała obecny kształt terytorialny). Równocześnie monarchia dążyła do ograniczenia rosnącej potęgi możnych, Kościoła i zakonów rycerskich; popierała rozwój handlu i miast. W XIII wieku rada królewska przekształciła się w parlament stanowy, Kortezy, do których w 1254 dopuszczono delegatów miast. Około 1255 przeniesiono stolicę do Lizbony, gdzie w latach 1288–1290 powstał pierwszy portugalski uniwersytet, przeniesiony później do Coimbry.

Oświata

Oświata charakteryzuje się ciekawymi rozwiązaniami organizacyjno-dydaktycznymi, takimi jak kształcenie telewizyjne na poziomie szkoły podstawowej oraz edukacja równoległa, czyli możliwość uczenia się w szkole dziennej, wieczorowej lub telewizyjnie, na szczeblu szkolnictwa średniego. Portugalia ma najwyższy w Europie wskaźnik analfabetyzmu – 10,4% mieszkańców w wieku powyżej 15 roku życia nie potrafi czytać ani pisać.

Gospodarka

W drugiej połowie lat 80. produkt krajowy brutto wzrastał średnio o 4,6 proc. rocznie. Na przyspieszenie rozwoju gospodarczego wpłynęło członkostwo w EWG (od 1986) i napływ kapitału zagranicznego. W latach 1988-1993 Portugalia otrzymała 3,7 mld dolarów amerykańskich z Regionalnego Funduszu EWG na modernizację przemysłu, gospodarki rolnej i rozbudowę infrastruktury. Od 1988 r. zaczęła się reprywatyzacja przedsiębiorstw, przejętych przez państwo po 1974 r. Szybkie zmiany struktury gospodarki, opartej do lat 70. na rolnictwie i eksploatacji kolonii. W 1990 r. ok. 56 proc. produktu krajowego brutto wytworzyły usługi (głównie handel, turystyka), 38 proc. — przemysł i budownictwo, 6 proc. — rolnictwo i leśnictwo. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosi 16 700 dolarów amerykańskich (2006). Istotną rolę w gospodarce odgrywają przekazy pieniężne od pracujących za granicą emigrantów portugalskich (1991 — 3,4 mld dolarów amerykańskich).

Portugalia jest obecnie jednym z najwolniej rozwijających się krajów Europy. Na uwagę zasługuje fakt iż w kwietniu 2007 r. The Economist opisała Portugalię jako "chorego człowieka Europy". Ponadto należy zauważyć, że w 2003 r. Portugalia zanotowała spadek PKB zaś jego wzrost w 2006 r. w wysokości 1,3 proc. był nie tylko najniższy w Unii Europejskiej, ale też w całej Europie.

Demografia

Powszechny spis ludności przeprowadzony w 2001 roku wykazał, że populacja Portugalii wynosi 10 356 117 mieszkańców (z czego 51,7% to kobiety). Obecnie szacuje się tę liczbę na około 10,6 milionów i większość przyrostu naturalnego ma miejsce za sprawą imigrantów. Pod koniec 2003 roku legalni imigranci reprezentowali 4,2% całej populacji, głównie z Ukrainy (15%), Brazylii (14,8%), Republiki Zielonego Przylądka (14,4%) i Angoli (7,9%).

Inne hasła zawierające informacje o "Portugalia":

1484 al-Mahdi 1505 Mediolan 1476 Gian Galeazzo 1494 Lord Monako 1458 Lambert Grimaldi 1494 Nawarra 1483 Katarzyna z Nawarry 14841484 Katarzyna z Nawarry i Jan d'Albret 1516 Norwegia 1483 Jan Oldenburg 1513 Papież 1471 Sykstus IV 14841484 Innocenty VIII 1492 ElektorPalatynatu 1476 Filip 1508 Portugalia 1481 Jan II Doskonały 1495 Niemcy 1440 Fryderyk III Habsburg 1493 Rosja 1462 Iwan III Srogi (a. Wielki) 1505 Elektor Saksonii 1464 Ernest 1486 Szkocja 1460 Jakub III 1488 Król Szwecji 1471 Sten Sture Starszy 1497 Turcja 1481 Bajezyd ...

1499 Maroka 1472 Muhammad asz-Szajch al-Mahdi 1505 Mediolan 1494 Ludovico il Moro 1499 Lord Monako 1494 Jan II 1505 Nawarra 1484 Katarzyna z Nawarry i Jan d'Albret 1516 Norwegia 1483 Jan Oldenburg 1513 Papież 1492 Aleksander VI 1503 ElektorPalatynatu 1476 Filip 1508 Portugalia 1495 Manuel I Szczęśliwy 1521 Niemcy 1493 Maksymilian I Habsburg 1519 Rosja 1462 Iwan III Srogi (a. Wielki) 1505 Elektor Saksonii 1486 Fryderyk I Mądry 1525 Szkocja 1488 Jakub IV 1513 Król Szwecji 1497 Jan ...

1408 Kastylijski 1454 PatriarchaKonstan-tynopola 1397 Mateusz I 1410 Litwa 1392 Witold 1430 Sułtan Maroka 1398 Usman III 1421 Mediolan 1402 Giovanni Maria 1412 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1406 Grzegorz XII 1415 ElektorPalatynatu 1398 Ruprecht III 1410 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1400 Ruprecht Wittelsbach 1410 Despota Serbii 1402 Stefan Hrebeljanović 1427 Elektor Saksonii 1388 Rudolf III 1419 Szkocja 1406 Jakub I 1437 Król Szwecji 1389 Małgorzata 1412 1396 Eryk XIII Pomorski 1439 Turcja 1402 Mehmed I 1421 DożaWenecji 1400 Michele ...

1398 Abdullah13981398 Usman III 1421 Mediolan 1378 Giovanni Galeazzo 1402 Lord Monako 1397 Ludwik 1402 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1389 Bonifacy IX 1404 ElektorPalatynatu 1390 Ruprecht II 13981398 Ruprecht III 1410 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1378 Wacław IV Luksemburski 1400 Książę Serbii 1389 Stefan Hrebeljanović 1402 Elektor Saksonii 1388 Rudolf III 1419 Szkocja 1390 Robert III 1406 Król Szwecji 1389 Małgorzata 1412 1396 Eryk XIII Pomorski 1439 Turcja 1389 Bajazyd ...

1749 II Hanowerski 1760 CesarzJaponii 1747 Momozono(桃園天皇) 1762 PatriarchaKonstan-tynopola 1748 Cyryl V 1751 KsiążęLiechten-steinu 1748 Józef Wacław 1772 Sułtan Maroka 1745 Abdullah ibn Ismail 1757 KsiążęMonako 1733 Honoriusz III 1793 Nawarra 1710 Ludwik XV 1774 Norwegia 1746 Fryderyk V 1766 Papież 1740 Benedykt XIV 1758 ElektorPalatynatu 1742 Karol IV Teodor 1799 Portugalia 1706 Jan V 1750 Prusy 1740 Fryderyk II Wielki 1786 Niemcy 1745 Franciszek I Lotaryński 1765 Rosja 1741 Elżbieta 1762 Elektor Saksonii 1733 Fryderyk August II (król Polski ) 1763 Sardynia 1730 Karol Emanuel III 1773 Król Szwecji 1720 Fryderyk ...

1411 II 1416 Litwa 1392 Witold 1430 Sułtan Maroka 1398 Usman III 1421 Mediolan 1402 Giovanni Maria 1412 Moskwa 1389 Wasyl I 1425 Nawarra 1387 Karol III Szlachetny 1425 Norwegia 1387 Małgorzata 1412 1396 Eryk III Pomorski 1442 (Anty)papieżawinioński 1394 Benedykt XIII 1417 Papieżrzymski 1406 Grzegorz XII 1415 (Anty)papieżsoborowy 1410 Jan XXIII 1415 ElektorPalatynatu 1410 Ludwik III 1436 Portugalia 1385 Jan I Dobry 1433 Niemcy 1410 antykrólJodok Luksemburski1411 1410 Zygmunt Luksemburski 1437 Despota Serbii 1402 Stefan Hrebeljanović 1427 Elektor Saksonii 1388 Rudolf III 1419 Szkocja 1406 Jakub I 1437 Król Szwecji 1389 Małgorzata 1412 1396 Eryk XIII Pomorski 1439 Turcja 1402 Mehmed ...

1362 I Okrutny 1369 PatriarchaKonstan-tynopola 1355 Kalikst I 1363 Sułtan Maroka 1361 Muhammad III 1366 Mediolan 1354 Galeazzo II 1378 1354 Bernabo 1385 Moskwa 1359 Dymitr Doński 1389 Nawarra 1349 Karol II Zły 1387 Norwegia 1343 Haakon VI 1380 Papież 1352 Innocenty VI 13621362 Urban V 1370 ElektorPalatynatu 1356 Ruprecht I 1390 Portugalia 1357 Piotr I 1367 Niemcy 1346 Karol IV Luksemburski 1378 Car Serbii 1355 Stefan Urosz IV Nemanja 1371 Elektor Saksonii 1356 Rudolf II 1370 Szkocja 1329 Dawid II 1371 Król Szwecji 1319 Magnus II ...

1361 I 1363 Sułtan Maroka 1359 Ali II13611361Abu Umar Taszfin13611361Muhammad III 1366 Mediolan 1354 Galeazzo II 1378 1354 Bernabo 1385 Moskwa 1359 Dymitr Doński 1389 Nawarra 1349 Karol II Zły 1387 Norwegia 1343 Haakon VI 1380 Papież 1352 Innocenty VI 1362 ElektorPalatynatu 1356 Ruprecht I 1390 Portugalia 1357 Piotr I 1367 Niemcy 1346 Karol IV Luksemburski 1378 Car Serbii 1355 Stefan Urosz IV Nemanja 1371 Elektor Saksonii 1356 Rudolf II 1370 Szkocja 1329 Dawid II 1371 Król Szwecji 1319 Magnus II ...

1884 Blochausen 1885 Sułtan Maroka 1873 Hassan I 1894 PrezydentMeksyku 1880 Manuel González18841884 Porfirio Díaz 1911 KsiążęMonako 1856 Karol III 1889 KanclerzImperiumNiemieckiego 1871 Otto von Bismarck 1890 Norwegia 1872 Oskar II 1905 Papież 1878 Leon XIII 1903 PrezydentParagwaju 1881 gen. Bernardino Caballero 1886 PrezydentPeru 1883 Miguel Iglesias 1886 Portugalia 1861 Ludwik 1889 Prusy 1861 Wilhelm I Hohenzollern 1888 II Rzesza 1871 Wilhelm I Hohenzollern 1888 Rosja 1881 Aleksander III 1894 Rumunia 1866 Karol I 1914 Król Saksonii 1873 Albert I Wettyn 1902 Król Serbii 1882 Król ...

Nowa Anglia ...

Inne lekcje zawierające informacje o "Portugalia":

202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 6) ...

105 Dualizm w rozwoju ekonomicznym Europy (plansza 7) ...

37. Organizacje międzynarodowe ? ASEAN, WNP, Europejskie organizacje (plansza 18) 90 – tych XX wieku przystąpiły do niej Grecja, Hiszpania i Portugalia. Organizacja ma charakter obronny. Jej celem jest utrwalanie pokoju i bezpieczeństwa, wspieranie ...