|
|
|
prawa kardynalne
prawa kardynalne - są to ustawy przeforsowane w latach 1767-1768 w Warszawie na sejmie, zwanym „Repninowskim”, obejmowały podstawowe zasady ustroju demokracji szlacheckiej, gwarantujące szlachcie: wolną elekcję, utrzymanie liberum veto na sejmach, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi, nietykalność osobistą (neminem captivabimus), przywileje w sprawowaniu rządów oraz posiadania ziemi i władzy nad chłopstwem. Gwarantowane przez Katarzynę II. Nawiązywały one duchem do artykułów henrykowskich i również miały charakter ustawy zasadniczej. Prawa te nie miały możliwości się zmienić – były stałe. Zapewniały one utrzymanie dawnego porządku rzeczy, na co przystała koalicja magnatów i "zwolenników polityki państw ościennych". Dzięki temu prawa uzyskały w 1768 roku gwarancję ze strony Rosji, zaś w 1775 roku wszystkich trzech mocarstw ościennych (Prusy, Austria i Rosja). W wyniku takiego przebiegu sprawy sąsiedzi Polski zdobyli możliwość wywierania wpływu na jej politykę wewnętrzną. Zostały uchylone przez Sejm Wielki, aby znowu być przywrócone w 1793 przez sejm grodzieński.
Mianem tym również określa się zbiór podstawowych zasad ustrojowych sformułowanych już w wieku XVII. Ich przestrzeganie gwarantowało utrzymanie słynnej "złotej wolności".
Sejm w 1768 uchwalił następujące prawa kardynalne i sprawy zaliczające się do materiae status, a więc możliwe do uchwalenia bądź zmiany jedynie przy jednogłośnym orzeczeniu sejmu:
Prawa kardynalne (niezmienne) -
Zasada wolnej elekcji
-
Zasada Liberum veto
-
Zasada Neminem Captivabimus – nietykalności osobistej szlachty
-
Prawo do wypowiadania posłuszeństwa królowi (zawiązywania konfederacji i rokoszu)
-
Wyłączne prawo dla szlachty do piastowania urzędów i posiadania ziemi
-
Niemal nieograniczona władza dziedziców nad chłopami (oprócz możliwości karania śmiercią)
-
Unia z Litwą
-
Utrzymanie przywilejów Prus Królewskich
-
Równouprawnienie dysydentów (protestantów i prawosławnych)
Inne hasła zawierające informacje o "prawa kardynalne":
Rodzimy Kościół Polski
...
Adwentyzm
...
Tampere
...
Växjö
...
Brno
...
Wiktor Sukiennicki
...
1972
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Antanas Smetona
...
Wittenberga
...
Inne lekcje zawierające informacje o "prawa kardynalne":
03 Dokumentacja pojazdu i uprawnienia policji (plansza 7)
...
03 Dokumentacja pojazdu i uprawnienia policji (plansza 4)
...
03 Dokumentacja pojazdu i uprawnienia policji (plansza 2)
...
|
|
|
|
