Prawo Archimedesa – podstawowe prawo
hydro-
i
aerostatyki
określające
siłę wyporu
. Nazwa prawa wywodzi się od jego odkrywcy
Archimedesa
z
Syrakuz
.
Wersja współczesna: Na ciało zanurzone w
płynie
(
cieczy
,
gazie
lub
plazmie
) działa
pionowa
, skierowana ku górze
siła wyporu
. Wartość siły jest równa
ciężarowi
wypartego płynu. Siła ta jest wypadkową wszystkich sił parcia płynu na ciało.
Stara wersja prawa: Ciało zanurzone w
cieczy
lub
gazie
traci pozornie na ciężarze tyle, ile waży ciecz lub gaz wyparty przez to ciało.
Legenda głosi, że król
Syrakuz
zwrócił się do Archimedesa, aby ten zbadał, czy korona, którą wykonał dla
Hierona II
pewien syrakuzański złotnik, zawiera tylko
złoto
, czy jest to jedynie pozłacane
srebro
. Archimedes długo nad tym rozmyślał, aż wreszcie pewnego razu w czasie kąpieli w wannie poczuł jak w miarę zanurzania się w wodzie
ciężar
jego ciała się zmniejsza. Oszołomiony swoim odkryciem, wyskoczył z wanny i z okrzykiem Eureka! (Heureka,
gr.
ηὕρηκα – "znalazłem") nago wybiegł na ulicę i udał się do króla. Po otrzymaniu odpowiedniej wartości dla ciężaru właściwego korony
Archimedes
porównał ją z ciężarem właściwym czystego złota – okazało się, że korona nie była z niego wykonana.