Lista prezydentów
Polski
i osób sprawujących urząd
głowy państwa
polskiego od
1918
roku:
Niepodległość Polski została ogłoszona
7 października
1918
roku, proklamację wydała
Rada Regencyjna
.
Po
puczu wojskowym
w
1926
faktycznie najwyższą władzę w państwie miał
Józef Piłsudski
, który piastował urząd
Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
.
Do
5 lipca
1945
r. Rząd RP na uchodźstwie miał pełne uznanie międzynarodowe (z wyjątkiem
ZSRR
,
III Rzeszy
i jej sojuszników), po tej dacie przez kilkanaście lat uznawany był przez niewielką liczbę państw (
Irlandia
,
Hiszpania
,
Kolumbia
,
Kuba
,
Liban
,
Watykan
,
Wenezuela
).
L.p. | Zdjęcie | Imię i nazwisko | Okres sprawowania urzędu |
---|
- | |
Edward Śmigły-Rydz
– wyznaczony
1 września
1939
przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24
Konstytucji kwietniowej
, decyzja odwołana
17 września
1939
(zarządzenie antydatowane) | - |
- | |
Bolesław Wieniawa-Długoszowski
– wyznaczony
17 września
1939
(zarządzenie antydatowane) przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24
Konstytucji kwietniowej
, zrzekł się urzędu następcy prezydenta RP, decyzja o wyznaczeniu następcy odwołana
17 września
1939
(zarządzenie antydatowane) | - |
1. | |
Władysław Raczkiewicz
|
30 września
1939
–
6 czerwca
1947
(do
5 lipca
1945
roku Prezydent i
Rząd RP na uchodźstwie
posiadały pełne uznanie międzynarodowe) |
2. | |
August Zaleski
– sprawował swój urząd, nie licząc się z upływem kadencji, której koniec przypadał w 1954 roku |
9 czerwca
1947
–
7 kwietnia
1972
|
- | |
Rada Trzech
– w opozycji wobec
Augusta Zaleskiego
, niekonstytucyjna kolegialna głowa państwa wyłoniona przez część środowisk emigracji, jako protest przeciw przedłużeniu przez prezydenta własnej kadencji, a od
1956
roku z prerogatywami prezydenta W skład rady trzech zawsze wchodzili
Edward Bernard Raczyński
i
Władysław Anders
(Anders umarł w okresie kadencji
1969
-
1970
więc został zastąpiony przez
Stanisława Kopańskiego
na kolejne dwa lata do czasu upadku Rady po śmierci Zaleskiego) |
1954
–
7 kwietnia
1972
|
3. | |
Stanisław Ostrowski
|
9 kwietnia
1972
–
24 marca
1979
|
4. | |
Edward Bernard Raczyński
|
8 kwietnia
1979
–
8 kwietnia
1986
|
5. | |
Kazimierz Sabbat
|
8 kwietnia
1986
–
19 lipca
1989
|
6. | |
Ryszard Kaczorowski
– po zaprzysiężeniu
Lecha Wałęsy
przekazał mu swe uprawnienia, a rząd emigracyjny utworzył komisję likwidacyjną, która do
31 grudnia
1991
zakończyła działalność wszelkich emigracyjnych struktur władzy |
19 lipca
1989
–
22 grudnia
1990
|
Konstytucja PRL
z
22 lipca
1952
r. znosiła urząd prezydenta. Jego rolę przejęła
Rada Państwa
(urząd istniejący już pod rządami
Małej Konstytucji z 1947 r.
) – konstytucyjna kolegialna głowa państwa, na czele z
Przewodniczącym Rady Państwa
. Najważniejszą osobą w
PRL
był jednak de facto
I Sekretarz
Komitetu Centralnego
Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
. W 1989 roku Radę Państwa zastąpiono urzędem
prezydenta PRL
.
31 grudnia 1989 roku weszła w życie ustawa konstytucyjna o zmianie nazwy państwa na Rzeczpospolita Polska.
* Niejasne jest sprawowanie zastępczo urzędu Prezydenta przez Marszałka Sejmu
Józefa Zycha
23 grudnia
1995
– od momentu zakończenia sprawowania urzędu przez prezydenta
Lecha Wałęsę
z końcem
22 grudnia
1995
, do zaprzysiężenia przed Zgromadzeniem Narodowym następnego dnia o godzinie 13 prezydenta-elekta
Aleksandra Kwaśniewskiego
. Sytuacja ta wynikała z niespójnych przepisów Małej Konstytucji z 1992 i ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 1990. Mała Konstytucja z 1992 nie precyzowała kwestii sprawowania zastępczo urzędu Prezydenta po upływie kadencji, a objęcie urzędu przez Prezydenta wybranego przed upływem kadencji dotychczasowego Prezydenta, nastąpiło zgodnie z art. 30 Ustawy Konstytucyjnej następnego dnia po upływie kadencji urzędującego Prezydenta.
Żyjący byli Prezydenci
PRL
-
Wojciech Jaruzelski
III RP
-
Wojciech Jaruzelski
-
Lech Wałęsa
-
Aleksander Kwaśniewski
Niedokończone kadencje
Prezydenci zmarli w trakcie pełnienia funkcji:
- II RP
- władze RP na uchodźstwie
- III RP
Prezydenci, którzy ustąpili z funkcji przed upływem kadencji:
Prezydenci, których kadencja została skrócona na mocy ustawy konstytucyjnej:
Obecny Prezydent
4 lipca 2010 w 2. turze
przyspieszonych wyborów na Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej
wybrany został
Bronisław Komorowski
[11], który został zaprzysiężony 6 sierpnia 2010.
Przypisy
- ↑ Od
11 listopada
1918
.
- ↑ Od
14 listopada
1918
.
- ↑ Wybrany na drugą kadencję
8 maja
1933
roku, zaprzysiężenie prezydenta odbyło się
9 maja
.
- ↑ 4,0 4,1 Mołdawa T.: Ludzie władzy 1944-1991. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 89
- ↑ 31 grudnia 1989 weszła w życie ustawa zmieniająca Konstytucję PRL wprowadzając nowe nazewnictwo urzędów państwowych
- ↑ Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Art. 2. 1. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybranego przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 19 lipca 1989 r. ulega skróceniu i wygasa z chwilą objęcia urzędu przez Prezydenta wybranego w wyborach powszechnych.
- ↑ Urząd sprawował przez 2 kadencje, w
2000
roku został ponownie wybrany na urząd
Prezydenta RP
, w I turze i zaprzysiężony
23 grudnia
2000
roku.
- ↑ 8,0 8,1
Komunikat Nr 152/VI kad.
. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ 9,0 9,1
Marszałek Borusewicz głową państwa. Do osiemnastej?
- ↑
Dz. U. z 1990 r. Nr 67, poz. 397
- ↑
Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 5 lipca 2010 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
. pkw.gov.pl, 2010-07-05. [dostęp 2010-07-05].
Zobacz też