Przemoc – wywieranie wpływu na proces myślowy,
zachowanie
lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia, przy czym wyróżnia się dwa zjawiska: przemoc fizyczną i przemoc psychiczną.
Przemoc fizyczna
Przemoc fizyczna często dosięga osób słabszych fizycznie (
kobiet
i
dzieci
).
Przemoc fizyczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia przy użyciu
siły fizycznej
.
Przemoc fizyczną stosuje się np. czasami przy
zgwałceniu
,
eksmisji
z mieszkania,
tymczasowym aresztowaniu
, zastosowaniu kary
pozbawienia wolności
.
Przemoc psychiczna
Przemoc fizyczna idzie często w parze z przemocą psychiczną. Przykład przemocy fizycznej wobec zbiegłego
niewolnika
, która miała na celu zastraszyć innych przed jakąkolwiek próbą oporu.
Przemoc psychiczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia przy użyciu środków
komunikacji interpersonalnej
.
Typowymi środkami przemocy psychicznej są
groźba
,
inwektywa
i molestowanie psychiczne.
Aspekty prawne
Prawo określa sytuacje, w których dopuszczalne jest stosowanie wobec kogoś przemocy, a także, kto i w jaki sposób może jej używać.
Środkami przemocy dysponują zazwyczaj organy
państwa
. Czasami mogą je również stosować
osoby prywatne
(np. przy
stanie wyższej konieczności
). Przemoc zastosowana przez osobę
nieuprawnioną
jest
zabroniona
.
Przemoc w relacjach między płciami
Ujęcie teoretyczne
Pojęcie przemocy pomimo obecnych w historii przeobrażeń znaczeniowych zawsze połączone było z relacjami między płciami, a więc z tym, co znaczy w danym społeczeństwie być mężczyzną i kobietą i z tym, jakie zależności ekonomiczne, społeczne i psychologiczne przypisywano tym kategoriom (Ebrecht 2005). Co najmniej od XVIII wieku nierówny podział władzy między kobietami i mężczyznami uzasadniano między innymi odmiennym podziałem "namiętności" oraz innym potencjałem przemocy. Realna, gotowa do zastosowania przemocy władza miałaby się koncentrować po stronie mężczyzn, podczas gdy zadanie kobiet miałoby polegać na neutralizowaniu męskiej gotowości do stosowania przemocy poprzez własne podporządkowywanie się im. Zgodnie z takim obecnym m.in. u
Hobbesa
i
Freuda
podejściem teoretycznym opanowanie przemocy, która zawsze istnieje w stanie potencjalnym, jest warunkiem zachowania porządku politycznego i zabezpiecza w ten sposób wszechwładzę męską.
Przemoc: - uderza w godność jednostki, - wykracza poza przyjęte przez społeczeństwo normy, - dzielimy ją na fizyczną i psychiczną.
Przemoc w rodzinie
Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest zazwyczaj słabsza, a sprawca silniejszy. Zgodnie z art. 207§1 Kodeksu Karnego, przemoc w rodzinie jest przestępstwem.
Polityka unijna wobec kwestii przemocy w rodzinie
W Opinii
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
w sprawie przemocy domowej wobec kobiet z 14 lipca 2005 roku stwierdza się: "Przemoc domowa, fizyczna i moralna mężczyzn wobec kobiet stanowi jedno z najpoważniejszych pogwałceń praw człowieka – prawa do życia oraz do nietykalności fizycznej i psychicznej. Ponieważ przemoc ta wynika z wciąż jeszcze charakteryzującego nasze społeczeństwa nierównego podziału władzy między płcie, zjawisko to dotyczy kobiet ze wszystkich warstw społecznych. Stanowi to hamulec rozwoju ogólnie pojętego społeczeństwa demokratycznego. Dlatego też jedno z najważniejszych zadań polityki europejskiej, opartej na poszanowaniu podstawowych praw człowieka, polega na zapobieganiu takim czynom oraz na opracowywaniu skutecznych procedur w zakresie edukacji, prewencji, ścigania karnego i wsparcia."
Gry komputerowe a przemoc
Pierwsze wyniki badań naukowców z Iowa State University wskazują, iż osoby grające w gry z elementami przemocy (do badań wykorzystano gry: Carmageddon, Duke Nukem, Mortal Kombat, Future Cop) stają się mniej wrażliwe na przemoc w realnym życiu. Eksperyment wykazał, iż nawet 20 minutowa gra wpływa na zachowanie badanych[1].
Cyberprzemoc
Cyberprzemoc – (ang.cyberbullying) to wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych – komunikatorów, czatów, stron internetowych, blogów, SMS-ów, MMS-ów.
Przykłady cyberprzemocy:
- wysyłanie wulgarnych e-maili i SMS-ów
- kłótnie internetowe (flame war)
- publikowanie i rozsyłanie ośmieszających informacji, zdjęć i filmów
- podszywanie się pod inną osobę
- obraźliwe komentowanie wpisów na blogu
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
