Przybrana rodzina – rodzina powstająca w wyniku powtórnego małżeństwa przez owdowiałego lub rozwiedzionego rodzica . Składa się ona z jednego rodzica , jego rodzonych dzieci , nowego małżonka oraz ewentualnie dzieci własnych tego nowego małżonka.

Tradycyjnej rodziny przybranej nie tworzą rodzice żyjący w konkubinacie (tj. bez małżeństwa ). Przyjmując szeroką definicję rodziny , można jednak dopuścić stosowanie tego określenia również wobec konkubentów, skoro głównym wyznacznikiem jest posiadanie niewspólnych dzieci.

Nazewnictwo

Dla dzieci rodzica biorącego ślub jego kolejny mąż lub żona jest rodzicem przybranym, którym jest:

• ojczym (przybrany ojciec ) lub
• macocha (przybrana matka ).

Dla osoby mającej małżonka, który posiada dzieci z poprzednich związków, dzieci takie nazywane są przybranymi i są to:

• pasierb (przybrany syn ) i
• pasierbica (przybrana córka ).

Wspólne dzieci rodzica rodzonego i rodzica przybranego są dla ich dzieci z poprzednich związków:

• rodzeństwem przyrodnim (przyrodni brat, przyrodnia siostra) i są z nimi bezpośrednio spokrewnione (w drugim stopniu linii bocznej ).

Rodzeństwo przybrane

Według przepisów prawa rodzinnego , dzieci obojga przybranych rodziców z ich poprzednich związków nie są ze sobą spokrewnione ani spowinowacone , ale można je nazywać rodzeństwem przybranym (przybrany brat , przybrana siostra ), choć potocznie nazywa się je również rodzeństwem przyrodnim. Ze względu na brak skutków prawnych takich, jak dla rodzeństwa rodzonego (np. zakazy małżeńskie, odmowa zeznań), a także ze względu na (z reguły) nikłe kontakty osobiste takiego rodzeństwa, często mówi się , że takie rodzeństwo nie jest prawdziwe( choć to nie jest prawda ), a rodzonych braci i siostry nazywa się prawdziwym rodzeństwem. Uwaga ta dotyczy tylko rodzeństwa przybranego a już nie przyrodniego.

Rodzic przybrany

Przybrane niepełnoletnie dzieci mogą być adoptowane przez rodzica przybranego (w razie wdowieństwa z przyznaniem władzy rodzicielskiej ) bądź wychowywane bez zmiany statusu prawnego rodziny. Wiek ( dorosłość ) dzieci w chwili ślubu ich rodzica z nowym współmałżonkiem nie stanowi przeszkody ku stosowaniu zwrotu przybrany wobec nowych członków rodziny .

Wykresy genealogiczne

Wykresy genealogiczne przedstawiają relacje w rodzinie przybranej dla danego probanta :

Dzieci

     (A)                 (B)                   (C)                   (D)                (E)   poprzedni           pierwszy                                    drugi              następnymałżonek/partner    małżonek/partner         PROBANT           małżonek/partner    małżonek/partner      osoby B           probanta C                                 probanta C         osoby B lub D       │                  │ │                  │ │                   ││                  │       └────────┬─────────┘ └────────┬─────────┘ └────────┬──────────┘└────────┬─────────┘                │                    │                    │                    │             dziecko             dziecko               dziecko            obce = cudze            przybrane            rodzone               rodzone              dziecko      (pasierb, pasierbica)

Rodzice i rodzeństwo

      (A)                 (B)                  (C)                   (D)                (E)   poprzedni            rodzic               rodzic               następny       poprzedni/następnymałżonek/partner        rodzony             rodzony           małżonek/partner    małżonek/partnerrodzica rodzonego   (ojciec/matka)        (matka/ojciec)      rodzica rodzonego     osoby A lub D    B lub C               │ │                   │ │           (ojczym/macocha)           │       │                  │ │                   │ │                   │ │                │       └────────┬─────────┘ └───┬─────────┬─────┘ └────────┬──────────┘ └────────┬───────┘                │               │         │                │                     │          rodzeństwo        PROBANT   rodzeństwo      rodzeństwo           rodzeństwo          przyrodnie                   rodzone        przyrodnie           "przybrane"                                                                     (pasierb lub pasierbica                                                                           dla rodzica C)

Macocha

Macocha to dla dziecka żona rozwiedzionego lub owdowiałego wcześniej ojca. W szerokim znaczeniu tego słowa, w przypadku nieślubnych dzieci i partnerów , jest to również konkubina takiego ojca, a sam ojciec może być kawalerem .

W kulturze macocha jest przeważnie postrzegana jako zła kobieta, znęcająca się nad pasierbami, ewentualnie jako osoba oschła i obojętna. Stereotyp ten nie powstał bez powodu: dla wychodzącej za mąż kobiety potomstwo małżonka lub konkubenta może być przeszkodą w relacjach z partnerem , a wychowanie dzieci – przymusowym obciążeniem. Zwłaszcza, że ją i dziecko nie łączą więzy krwi . Mimo to powoli stereotyp o złej macosze słabnie. Swój wyraz znajduje jeszcze w wyrażeniu traktować kogoś (coś) po macoszemu.

Do początków XX wieku macocha była sanacją dla wdowca , który mógł dalej pracować, pozostawiając opiekę nad dziećmi macosze (dlatego szybki ożenek następował mimo żałoby ). Współcześnie wobec niższej śmiertelności kobiet przy porodzie , macocha pojawia się w życiu dzieci częściej z powodu rozwodu .

Ciekawostka: jedna z planetoid została nazwana 49448 Macocha .

Dzieła kultury

Lista dzieł literackich , muzycznych , filmowych itp. odwołujących się do relacji osobistych pomiędzy rodzicem przybranym a przybranymi dziećmi:

• Kopciuszek (zła macocha) - baśń , film
• Królewna Śnieżka (zła macocha) - baśń, film, opera
• Macocha - powieść Józefa Ignacego Kraszewskiego
• Moja macocha jest kosmitką - komedia filmowa z 1988 r.
• wątek Shannon Rutherford w serialu Zagubieni
• wierszowana zagadka Andrzeja Krzyckiego na temat ojczyma i macochy
• Lolita i Czarodziej (ojczym pedofil) - książka, film

Zobacz też

• relacja rodzinna
• rodzice
• rodzina