Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Radziwiłłowie

Radziwiłłowie - (lit. Radvila) - najpotężniejszy litewski ród magnacki herbu własnego (Trąby Odmienne). Na Litwie występuje pierwszy raz w dokumencie unii polsko-litewskiej w 1401.

W XVI w. podzielił się na kilka linii, z których dwie przyjęły kalwinizm, z czego jedna tylko przez 2 pokolenia i pod koniec XVI w. przeszła na katolicyzm, ale druga pozostała mu wierna aż do wygaśnięcia pod koniec XVII wieku.

Świetność rodu podkreśliło uzyskanie 14 grudnia 1547 od władcy Cesarstwa Rzymskiego Ferdynanda I Habsburga, tytułu książąt, potwierdzonego w Rzeczypospolitej na mocy aktu unii lubelskiej z 1569 r., przez poszczególne linie w kolejności:

  • linia na Goniądzu i Medelach w 1515/1518 r. - wygasła w linii męskiej w 1542 r.,
  • linia na Ołyce i Nieświeżu w 1547 r. - żyje,
  • linia na Birżach i Dubinkach w 1547 r. (tzw. "linia kalwińska") - wygasła w linii męskiej w 1669 r.
Potęgę rodu zbudowali w XVI w. bracia stryjeczni: Mikołaj Radziwiłł Czarny (zm. 1565) - założyciel linii na Ołyce i Nieświeżu i Mikołaj Radziwiłł Rudy (zm. 1584) - założyciel linii na Birżach i Dubinkach. Mikołaj Radziwiłł Rudy doprowadził do małżeństwa swojej siostry Barbary Radziwiłłówny z królem Zygmuntem Augustem. Obaj uzyskali dla siebie i potomków w 1547 tytuły książęce od cesarza Karola V.

Zdobyli oni stanowisko dominujące w stosunku do innych magnatów i szlachty i stali się najzaciętszymi obrońcami odrębności W. Księstwa, zarazem protektorami różnowierstwa na Litwie. Po ich śmierci utrzymał ród Radziwiłłów dawną potęgę, przeszedłszy na katolicyzm wydał szereg jednostek o niezwykłej religijności i dobroczynności, oraz zastęp wybitnych wodzów.

Radziwiłłowie walczyli o hegemonię na Litwie z Sapiehami oraz przez krótki czas, w II poł. XVII w., z Pacami. Wrodzone poczucie wielkości rodowej, buta i ambicja sprawiły, że w XVII. w. byli w dalszym ciągu rzecznikami separatyzmu litewskiego i wydali kilku rokoszan i zdrajców.

Z powodu swojej potęgi Radziwiłłowie mogli sobie pozwolić na prowadzenie własnej polityki. W 1655 (potop szwedzki) pochodzący z kalwińskiej linii Janusz i Bogusław Radziwiłłowie zerwali unię Litwy z Koroną i połączyli ją ze Szwecją. W XVIII w. Radziwiłłowie bronili ustroju Rzeczypospolitej przed reformatorami. W XVIII. w. przestali odgrywać pierwszoplanową rolę polityczną, za to posiadają w swej galerii szereg typów niezwykle charakterystycznych dla ówczesnego społeczeństwa. Przyćmiewając inne rody magnackie ogromem fortuny, założyli kilka ordynacji, zbudowali kilka stolic. Do 1831 roku wydali 1 kardynała, 3 biskupów, 21 ministrów i 37 wojewodów. Spowinowacenii i spokrewnieni kilkakrotnie z Hohenzollernami w XIX. w. (np.Wilhelm Paweł Radziwiłł syn Ludwiki Hohenzollern posiadali znaczne wpływy na dworze pruskim i odgrywali pewną rolę w obozie centrum niemieckiego.

W polskim życiu publicznym do dziś pojawiają się potomkowie Radziwiłłów.

Radziwiłłowie sprawowali najważniejsze urzędy: wojewodów wileńskich, kanclerzy, hetmanów wielkich litewskich, polnych litewskich, biskupów krakowskich.

Główne miasta radziwiłłowskich latyfundiów to: Birże, Kiejdany, Nieśwież, Szydłowiec, Ołyka, Towiany i Połoneczka. Inne posiadłości to m.in. Mir (z zamkiem), Radziwiłłów, Biała (Podlaska), Nieborów, Szpanów, Antonin (powiat ostrowski).


Inne hasła zawierające informacje o "Radziwiłłowie":

Kaplica Szafrańców na Wawelu ...

Unia horodelska ...

Złoczów ...

Helena Moskiewska ...

Cyprian Kamil Norwid ...

Kraśnik ...

August III Sas ...

Zielnik ...

Herb własny ...

Ostrowiec Świętokrzyski ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Radziwiłłowie":

119b Wojny XVII w. i ich konsekwencje (plansza 8) ...

127 Unia polsko-saska (plansza 16) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie