John Alexander Macdonald

Sir John Alexander Macdonald (ur. 11 stycznia 1815 , zm. 6 czerwca 1891 ) – pierwszy premier Kanady . Sprawował swój urząd dwukrotnie od 1 lipca 1867 do 5 listopada 1873 i po raz drugi od 17 października 1878 do 6 czerwca 1891 . Macdonald należał do partii konserwatywnej . Z zawodu był prawnikiem.

Urodzony w Glasgow w Szkocji , John Macdonald jako dziecko wraz w rodzicami przybył do Kanady w 1820 . Został prawnikiem. Zasłynął ze swej brawurowej obrony uczestników rebelii z 1837 roku . Ożenił się ze swą kuzynką Isabellą Clark i miał dwóch synów. Starszy zmarł w dzieciństwie, młodszy – Hugh John został później premierem Manitoby . Owdowiały w 1857 ponownie się ożenił w 1867 z Susan Agnes Bernard, z którą doczekał się córki Mary.

Macdonald zainteresował się polityką w 1843 . W tym roku został wybrany do rady miejskiej Kingston. Rok później z ramienia partii konserwatywnej otrzymał mandat deputowanego do zgromadzenia legislacyjnego Prowincji Kanady . Dając się poznać jako wytrawny polityk, rozpoczął swą urzędniczą karierę jako minister skarbu Receiver General w administracji Williama Drapera . Funkcję tę utracił wraz z upadkiem rządów konserwatystów. Następne lata, podczas gdy administrację nad prowincją sprawowali liberałowie , poświęcił umacnianiu partii konserwatywnej, wysuwając się na pozycję jej lidera. W kolejnych wyborach powrócił do władzy wraz z koalicją liberalno-konserwatywną. Został ministrem sprawiedliwości w rządzie Allana MacNaba . Po kolejnych wyborach utwierdził swą pozycję obejmując funkcję premiera prowincji Kanady wraz z Étienne-Paschalem Taché , sprawując ją w latach 1856 - 1857 . Mimo przegranej w wyborach z 1858 gubernator generalny Kanady mianował Cartiera i Macdonalda współrządzącymi premierami. Brak większości parlamentarnej doprowadził do ciągłej niestabilności rządu i trudności w prowadzeniu efektywnej polityki. Sytuacja ustabilizowała się wraz z utworzeniem Wielkiej Koalicji w 1864 , do której weszli także liberałowie pod wodzą George Browna . Był to bardzo ważny krok na drodze do Konfederacji Kanady , która została ostatecznie zaakceptowana przez władze angielskie. 1 lipca 1867 Konfederacja stała się faktem. Macdonald został pierwszym premierem skonfederowanej Kanady, jednocześnie otrzymując szlachectwo z rąk królowej Wiktorii .

Naczelnym dążeniem Macdonalda jako premiera było rozszerzenie zasięgu federacji. W tym celu zakupił ziemię od Hudson Bay Company za sumę 300 000 funtów szterlingów. Tereny te zostały włączone do federacji jako Terytoria Północno-Zachodnie , z których w 1870 została wydzielona prowincja Manitoba . W 1871 do federacji została dołączona kolejna prowincja – Kolumbia Brytyjska . W 1873 Wyspa Księcia Edwarda dołączyła do konfederacji. W 1873 Macdonald powołał Kanadyjską Królewską Policję Konną , która miała zaprowadzić porządek w zachodnich i północnych terytoriach Kanady. W 1873 Macdonald w atmosferze skandalu utracił fotel premiera. Oskarżony został o przyjmowanie łapówek przy nadawaniu kontraktów na budowę Kolei Transkanadyjskiej . Do rządów wrócił w roku 1878 , sprawując je już nieprzerwanie do swej śmierci w 1891 .

Macdonald uznawany jest za bohatera narodowego Kanady i jednego z Ojców Konfederacji . Znany był ze swego ekscentrycznego trybu życia. Był także zawansowanym alkoholikiem. Wielokrotnie uczestniczył w debatach parlamentarnych i pracach rządowych pod wpływem alkoholu. Gazety określały to eufemistycznie "premier miał znowu atak podczas wystąpienia". Podczas debaty przedwyborczej w 1863 r. zwymiotował stojąc na scenie i podobno ripostował inerlokutorowi, że "lepszy pijany konserwatysta niż trzeźwy liberał", jednak wybory przegrał.^[1]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biografia w Dictionary of Canadian Biography Online ( ang. )
• Biografia w Dictionnaire biographique du Canada en ligne ( fr. )

Poprzednik

I Premier Kanady 1867 - 1873

Następca Alexander Mackenzie

Poprzednik Alexander Mackenzie

III Premier Kanady 1878 - 1891

Następca John Abbott