Reakcja redoks - to każda
reakcja chemiczna
, w której dochodzi zarówno do
redukcji
jak i
utleniania
.
W praktyce każda rzeczywista reakcja, w której następuje zmiana
stopnia utlenienia
atomów
lub ich grup jest reakcją redoks, gdyż każdej reakcji redukcji musi towarzyszyć reakcja utlenienia i na odwrót.
Każdą reakcję redoks można rozpisać na pojedyncze akty utleniania i redukcji, które są nazywane
reakcjami połówkowymi
, przy czym bilans elektronowy i masowy tych aktów musi być zerowy. Takie rozpisanie reakcji redoks pomaga zrozumieć, co się właściwie dzieje w jej trakcie, warto jednak pamiętać, że pojedyncze akty redukcji i utleniania nie są opisem zjawisk, które rzeczywiście zachodzą w jej trakcie, lecz tylko teoretycznym zapisem zmian stopnia utlenienia poszczególnych atomów i grup.
Rzeczywisty
mechanizm
danej reakcji jest zwykle bardziej złożony. Dla odróżnienia tych pojedynczych redukcji i utlenienia od faktycznych reakcji używa się zwykle do ich zapisu znaku "=" a nie "→". W zapisie tym symbol "e-" oznacza przekazanie lub przyjęcie elektronu, jednak nie w sensie dosłownym, lecz takim jaki jest przyjęty w definicji
stopnia utlenienia
. Podobnie liczby występujące w górnych indeksach tych równań nie oznaczają faktycznego ładunku jaki przyjmują dane atomy lub grupy lecz właśnie ich wyjściowy i końcowy stopień utlenienia.
Pierwiastek
lub
związek chemiczny
będący w analizowanej reakcji redoks donorem (dawcą)
elektronów
nazywany jest
reduktorem
, zaś substancja będąca akceptorem elektronów nazywana jest
utleniaczem
.
Przykład bilansu redoks:
Reakcja sumaryczna:
- O2 + C → CO2
Reakcja połówkowa redukcji:
- O2 + 4e- = 2O-2
Reakcja połówkowa utlenienia:
- C - 4e- = C+4
Zobacz też:
reakcja dysproporcjonowania