Zarejestrowany związek partnerski (nazywany też formalnym związkiem partnerskim) – usankcjonowany prawem związek cywilny dwóch osób dowolnej płci. Osoby stanowiące związek partnerski nazywane są partnerami lub partnerkami.

Skutki prawne rejestrowanych związków partnerskich są podobne do małżeństwa , ale pod względem prawnym są to dwa różne pojęcia. W szczególności rejestrowany związek partnerów tej samej płci nie jest tym samym co małżeństwo osób tej samej płci .

Oficjalna rejestracja formalnych związków partnerskich nie ma charakteru ceremonii ślubu małżeńskiego i jest zazwyczaj ograniczona jedynie do złożenia podpisów przez partnerów w obecności urzędnika. Niektóre Kościoły chrześcijańskie ( protestantyzm i starokatolicyzm ) uświęcają związki tego typu obrzędami religijnymi.

Prawo o "zarejestrowanych związkach partnerskich" m.in. we Francji (związek nazywany PACS ) stosuje się dla osób różnej płci, które nie życzą sobie zawierania związków małżeńskich. 90% umów partnerskich zawartych we Francji w 2006 roku dotyczyło par heteroseksualnych ^[1]. PACS-y stanowiły 17,7% wszystkich rodzajów legalnych związków zawieranych we Francji w 2005 roku (reszta to małżeństwa )^[2].

Sytuacja prawna w różnych krajach

Sytuacja prawna osób homo- i  biseksualnych na świecie

Sytuacja prawna osób homo- i biseksualnych na świecie      Brak informacji Kontakty homoseksualne legalne       Małżeństwo osób tej samej płci      Rejestrowane związki partnerskie lub konkubinaty      Uznawanie małżeństw osób tej samej płci zawartych za granicą      Związki jednopłciowe nieuznawane prawnie Kontakty homoseksualne nielegalne      Minimalna kara      Wysoka kara      Dożywotnie pozbawienie wolności      Kara śmierci      Brak informacji dotyczących wysokości kary

Rozwiązania prawne przysługujące w Europie parom tej samej płci:

     Małżeństwa osób tej samej płci

     Rejestrowane związki partnerskie

     Konkubinaty

     Kwestia rozważana w parlamentach

     Związki jednopłciowe nieuregulowane

     Konstytucja definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny

Państwa i regiony, w których wprowadzono w prawie związki partnerskie lub konkubinaty obejmujące pary osób tej samej płci to: Dania (1989), Norwegia (1993), Szwecja (1995), Islandia (1996), Holandia (1998), Izrael (1994), Węgry (1996 - konkubinaty, związki partnerskie wejdą w życie w 2009 ), 9 stanów USA : Hawaje (1997), Kalifornia (1999), Vermont (2000), Maine (2004), New Jersey (2006), Connecticut (2005), Waszyngton (2007), New Hampshire (2008) i Oregon (2008) oraz aglomeracje: Dystrykt Kolumbii (2002) i Nowy Jork (1997) , Hiszpania (11 z 17 prowincji; od 1998), Francja (1999), RPA (1999), Belgia (2000), Finlandia (2002), Niemcy (2001), Portugalia (2001), Chorwacja (2003), Argentyna – miasto Buenos Aires i prowincja Rio Negro (2003), 10 regionów we Włoszech (2004-2006), Brazylia - stan Rio Grande do Sul (2004), Australia – stan Nowa Południowa Walia (1999), Wiktoria (2001), Terytorium Północne (2003), Tasmania (2004), Australijskie Terytorium Stołeczne (2006), Queensland (2005), Australia Zachodnia (2005) oraz Australia Południowa (2006), Luksemburg (2004), Wielka Brytania (2005), Nowa Zelandia (2005), Słowenia (2005), Andora (2005), Czechy (2006), Meksyk - miasto Meksyk (2006) oraz stan Coahuila (2007) , Szwajcaria (2007), Urugwaj (2008).

Sytuacja w Polsce

Polska jest krajem bez prawnych regulacji formalnych związków partnerskich. W 2004 roku senator Maria Szyszkowska przedstawiła polski projekt ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich^[3], zatwierdzony przez Senat , nie został poddany głosowaniu w Sejmie IV. kadencji z powodu niewprowadzenia go przez ówczesnego Marszałka Sejmu – Włodzimierza Cimoszewicza w porządek obrad, co spowodowało, że projekt przepadł. W marcu tego samego roku Zieloni 2004 przedstawili w swoim manifeście na wybory do Parlamentu Europejskiego propozycję uchwalenia w Polsce przepisów dotyczących rejestrowanych związków partnerskich dla par heteroseksualnych i homoseksualnych^[4][5]. W styczniu 2008 roku na zapytanie o kwestie regulacji prawnych związków partnerskich rzecznik rządu Donalda Tuska Agnieszka Liszka odpowiedziała: Rada Ministrów nie zajmowała się i nie będzie zajmować się tą sprawą^[6]. W czerwcu 2009 roku powstała w Polsce Grupa Inicjatywna ds. związków partnerskich, która za cel postawiła sobie przeprowadzenie konsultacji społecznych dotyczących oczekiwań w zakresie regulacji prawnej związków partnerskich w Polsce oraz zainicjowanie debaty publicznej na ten temat^[7]. Po roku działania powstał projekt ustawy^[8].

Kontrowersje wokół zbieżności z małżeństwem

Pomimo podobieństwa pomiędzy rejestrowanym związkiem partnerskim a małżeństwem cywilnym obie te instytucje stanowią odrębne byty prawne. Instytucja małżeństwa cywilnego jest w większości krajów świata ograniczona do związku kobiety i mężczyzny. Rejestrowany związek partnerski daje partycypującym w nim osobom zazwyczaj część praw, z tych które posiadają małżonkowie .

Małżeństwo osób tej samej płci

W Holandii (2001), Belgii (2003), Hiszpanii (2005), Kanadzie (2005), RPA (2006), Norwegii (2009), Szwecji (2009), Portugalii (2010), Islandii (2010) i w Argentynie (2010) oraz w amerykańskich stanach Massachusetts (2004), Connecticut (2008), Iowa (2009), Vermont (2009) i New Hampshire (2010) a także w Dystrykcie Kolumbii (2010) i mieście Meksyk (2010) zamiast lub oprócz wprowadzania formalnych związków partnerskich zniesiono warunek przeciwności płci dla małżonków w instytucji małżeństwa .

Argumenty zwolenników

Osoby o orientacji homo- i biseksualnej są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. Zwolennicy tworzenia regulacji prawnych dla par osób tej samej płci twierdzą, iż orientacja seksualna jako jedna z cech człowieka nie może być powodem dyskryminacji zarówno bezpośredniej jak i tej pośredniej w społeczeństwie i w prawie. Osoby o orientacji homoseksualnej nie powinny kryć swoich preferencji, ani wstydzić związków, w których żyją tak samo jak osoby o orientacji heteroseksualnej . Zwolennicy takiego rozwiązania prawnego uważają, że związki gejów i lesbijek powinny podlegać takiej samej lub podobnej ochronie prawnej jak związki osób heteroseksualnych. Brak możliwości uzyskania takiej ochrony prawnej wiele osób o orientacji homoseksualnej poczytuje jako dyskryminację . Opinia ta została potwierdzona w paru krajach kilkoma wyrokami Sądów Najwyższych lub innych odpowiadających, które zapadły w ostatnich kilkunastu latach. Odpowiedzią była próba stworzenia formuły prawnej formalnego związku partnerskiego nadającej podobne lub te same prawa co małżeństwo.

Zależnie od kraju formalny związek partnerski nadaje partnerom różne prawa i obowiązki, niekoniecznie te same, które otrzymują osoby w związku małżeńskim. Wprowadza regulacje prawne, społeczne i ekonomiczne dwóch żyjących ze sobą osób, prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, w niektórych przypadkach także wspólnie wychowujących dzieci (zob. więcej: rodzicielstwo związków jednopłciowych ). W większości krajów formalny związek partnerski nie nadaje praw adopcyjnych dla pary partnerów.

Zdaniem zwolenników wprowadzenia w polskim prawie formalnych związków partnerskich, pary tej samej płci powinny posiadać te same lub podobne prawa i obowiązki jakie posiadają wobec siebie i wobec wspólnego majątku współmałżonkowie żyjący w związku małżeńskim niezależnie od faktu posiadania dzieci. Mowa jest tu o takich prawach jak: automatyczna wspólnota majątkowa między partnerami, prawo do odwiedzin w szpitalu chorego partnera oraz informacji o stanie jego zdrowia, prawo do dokumentacji o stanie zdrowia partnera, prawo o decydowaniu w kwestii dalszego leczenia partnera w przypadku ciężkiej choroby, prawo do odbioru korespondencji partnera, prawo do odbioru wynagrodzenia za pracę partnera, prawo do wspólnego opodatkowania partnerów, obowiązek alimentacyjny , prawo do renty bądź emerytury po zmarłym partnerze, prawo do dziedziczenia ustawowego po zmarłym partnerze czy choćby prawo do organizowania pochówku partnera i innych.

Pomimo tego, iż niektóre z tych praw osoby żyjące w nieformalnych związkach partnerskich w Polsce mogą dziś uzyskać poprzez stosowne pełnomocnictwa podpisane u notariusza lub w inny sposób, związane jest to z wyższymi opłatami bądź podatkiem , z których zwolnieni są małżonkowie^[9].

Zdaniem zwolenników dodatkowym problemem jest prawo spadkowe . Podział majątku osoby zmarłej, która nie sporządziła testamentu , dokonywany jest na podstawie ustawy , w której partner nie jest uwzględniany. Podobnie wygląda dziedziczenie po konkubencie . Zwolennicy legalizacji związków partnerskich motywują wprowadzenie tej instytucji, koniecznością ustawowego zagwarantowania prawa do dziedziczenia między partnerami tej samej płci. Obawiają się oni, że w przypadku śmierci jednego z uczestników związku mimo istnienia zapisów testamentowych, drugi z nich może zostać pozbawiony swoich praw. Oskarżają wymiar sprawiedliwości o stronniczość w rozpatrywaniu spraw spornych między ustawowymi spadkobiercami, czyli rodziną zmarłego oraz żyjącym partnerem, co może prowadzić do ograniczenia jego praw.

Odpierając stanowisko katolicyzmu, zwolennicy związków partnerskich twierdzą, że podstawowym celem małżeństwa jest stworzenie społecznej i prawnej platformy dla wzajemnej miłości i wzajemnego wsparcia małżonków . Funkcje rodzicielskie i wychowawcze w małżeństwie są dobrowolne i zazwyczaj nie obejmują całego okresu trwania małżeństwa , a prawa jakie posiadają małżonkowie w większości nie zależą od faktu posiadania dzieci^[10].

Osoby o orientacji homoseksualnej żyjący w swoich związkach twierdzą, że spotykają się w instytucjach państwa ze złą wolą ze względu na często spotykaną homofobię . Zwolennicy sądzą, że wprowadzenie w prawie (zalegalizowanie) związków partnerskich przyczyni się do zmniejszenia w społeczeństwie homofobii i wprost zobliguje wszystkich urzędników w Polsce do podobnego traktowania par osób tej samej płci jak tradycyjnych małżeństw^[10].

Argumenty przeciwników

Zgodnie z doktryną wielu wyznań religijnych małżeństwo jest uświęconym przez boga związkiem kobiety i mężczyzny . Kościół katolicki jest przeciwny wprowadzaniu pozamałżeńskich regulacji prawnych dotyczących osób tej samej płci. Rejestrowane związki partnerskie według doktryny tego wyznania nie spełniają wymogów małżeństwa, gdyż związek ten skierowany jest, zgodnie z nauką tego Kościoła, do dobra zarówno kobiety i mężczyzny oraz głównie w celach prokreacji potomstwa ^[11]. Według Kościoła katolickiego wprowadzanie w prawie zapisu o związkach partnerskich jest „legalizacją zła”. Jednocześnie Kościół katolicki oczekuje od swoich wiernych „przeciwstawienia się zalegalizowaniu prawnemu związków homoseksualnych” zaś wobec parlamentarzystów katolickich, którzy „mają do czynienia z prawem przychylnym związkom homoseksualnym” nakłada „obowiązek moralny” wyraźnego publicznego sprzeciwu i głosowania przeciw projektowi ustawy^[12]. Nie wszyscy katolicy, w tym niektórzy biskupi, zgadzają się z takim stanowiskiem^[13]. Inne Kościoły chrześcijańskie prezentują mniej radykalne poglądy na kwestie prawnej regulacji związków partnerskich, w części także błogosławią takie pary.

Próby legalizacji związków homoseksualnych ich przeciwnicy odczytują jako zamach na rodzinę z tradycyjnym podziałem ról. Wielu tradycjonalistów sądzi, że geje czy lesbijki mogą zdeprawować swoim zachowaniem dzieci, które jako para tej samej płci mieliby adoptować. Warto w tym miejscu zauważyć, że rejestrowane związki partnerskie przyznają parom jednopłciowym prawo do adopcji dzieci tylko w niektórych krajach^[14].

Przeciwnicy legalizacji twierdzą, że stan przestrzegania praw homoseksualistów w Polsce także w świetle postanowień konstytucji dot. równości obywateli jest wystarczający i nie ma potrzeby regulowania takich spraw jak prawo do odwiedzin w szpitalu , odbioru korespondencji i wynagrodzenia za pracę w odrębnej ustawie o rejestrowanych związkach partnerskich.

Przykłady związków partnerskich

Symbol związku gejowskiego

Symbol związku lesbijskiego

Przykładowe rejestrowane związki partnerskie (pierwsze znane związki partnerskie zawarte w danym kraju/stanie lub osób danej narodowości):

• 1 października 1989 roku – Kopenhaga , Dania - Axel Axgil i Eigil Axgil - pierwszy zarejestrowany na świecie związek partnerski^[15]
• marzec 2001 roku - Kolonia , Niemcy - Hella von Sinen, komediantka i gwiazda telewizyjna oraz Cornelia Scheel, córka byłego prezydenta Niemiec, Waltera Scheela
• 4 stycznia 2002 roku - Sztokholm , Szwecja - Per-Kristian Foss , norweski minister finansów od 2001 roku oraz Jan Erik Knarbakk, związek partnerski
• 20 września 2003 roku - Malibu , Kalifornia - Melissa Etheridge , nagrodzona Grammy artystka i aktorka oraz Tammy Lynn Michaels, związek partnerski bez publicznej ceremonii
• 21 grudnia 2005 roku - Londyn , Wielka Brytania - Elton John , brytyjski muzyk oraz David Furnish , kanadyjski producent filmowy
• 1 lutego 2007 roku - Saltillo , stan Coahuila - Meksyk - Karina Almaguer oraz Karla Lopez - pierwszy zarejestrowany związek partnerski w Meksyku .
• 12 października 2007 roku - Dukinfield , Anglia - Waldemar Zboralski oraz Krzysztof Nowak - pierwszy zarejestrowany zw. partnerski pary dwóch polskich gejów poza granicami Polski ^[16].

Chronologia związków partnerskich

1989

• 1 października : Dania jako pierwszy kraj na świecie zalegalizowała związki par tej samej płci.

2000

• 12 września : Niższa izba parlamentu Holandii (hol. Tweede Kamer) uchwaliła ustawę o małżeństwach homoseksualnych (za 190 głosów, przeciw 33).
• 19 grudnia : Wyższa izba parlamentu Holandii (hol. Eerste Kamer) uchwaliła ustawę o małżeństwach homoseksualnych.
• 21 grudnia : Królowa Beatrycze podpisała ustawę o małżeństwach par tej samej płci.

2001

• 1 kwietnia : W Holandii weszło w życie prawo legalizujące małżeństwa par tej samej płci. Pary gejów, czy lesbijek otrzymały prawo do adopcji dzieci. O północy burmistrz Amsterdamu udzielił ślubu czterem młodym parom tej samej płci.
• 16 lutego : w Niemczech weszła w życie ustawa o rejestrowanych związkach partnerskich (eingetragene Lebenspartnerschaft) osób tej samej płci.

2002

• 5 czerwca : Szwecja wprowadziła przepis według, którego party tej samej płci mogą starać się o adopcję dzieci.

2003

• 30 stycznia : Belgia wprowadziła śluby cywilne dla par tej samej płci.
• 1 maja : Sąd Najwyższy Kolumbii Brytyjskiej jako trzeci w Kanadzie orzekł, że władze muszą uznać małżeństwa par tej samej płci.
• 10 czerwca : Sąd Apelacyjny Ontario orzekł, że Kanadyjska Karta Praw i Swobód zakazuje dyskryminacji par tej samej płci. W ten sposób Ontario stało się pierwszym terytorium w Ameryce, na którego obszarze para gejów mogła wyrzec sakramentalne tak. Dnia 11 czerwca władze wykonawcze podporządkowały się temu wyrokowi.
• 17 czerwca : Kanadyjski rząd ogłosił, że nie będzie składał odwołania do sądu apelacyjnego Ontario od wyroku legalizującego małżeństwa par tej samej płci. Rząd zaznaczył, że planuje wprowadzenie pod obrady ustawy zmieniającej definicję małżeństwa.
• 18 listopada : Sąd w Massachusetts wydał korzystne dla homoseksualistów orzeczenie w sprawie Goodridge kontra Departament Zdrowia Publicznego.

2004

• 17 maja : W Massachusetts odbył się pierwszy ślub pary tej samej płci w USA.
• 3 listopada : Wyniki głosowania z 2 listopada zatwierdziły poprawki do konstytucji stanowych zabraniające małżeństw tej samej płci w jedenastu stanach Arkansas , Georgia , Kentucky , Michigan , Missisipi , Montana , Dakota Północna , Oklahoma , Ohio , Oregon i Utah . W Oregonie zakazano tylko małżeństw gejowskich, a pozostałe stany zakazały również związków partnerskich.
• 5 listopada : Sędzia w kanadyjskiej prowincji Saskatchewan uznał, że pary tej samej płci mają prawo do stanięcia na ślubnym kobiercu w tej prowincji.
• 9 listopada : Irlandzki Sąd Najwyższy uznał, że para lesbijek, które pobrały się w Kanadzie może liczyć na takie same ulgi podatkowe jak małżeństwa heteroseksualne.
• 17 listopada : Brytyjska Izba Lordów uchwaliła ustawę o związkach partnerskich.
• 26 listopada : Sąd apelacyjny kanadyjskiej prowincji Ontario podtrzymał orzeczenie sądu niższej instancji. Zgodnie z wyrokiem jeżeli jeden z małżonków tej samej samej płci zmarł po kwietniu 1985 roku, to drugi ma prawo do świadczeń z kanadyjskiego ZUS (ang. Canada Pension Plan).
• 30 listopada : Jeden z sądów w RPA orzekł, że definicję małżeństwa należy rozszerzyć na pary tej samej płci. Decyzja ta nie oznacza jeszcze legalizacji takich związków.
• 8 grudnia : Parlament Nowej Zelandii zalegalizował (za 65, przeciw 55) związki partnerskie, ale odrzucono poprawki dotyczące małżeństw par tej samej płci.
• 8 grudnia : Izraelski rząd zasygnalizował, że planuje legalizację związków par tej samej płci i nada im pewne przywileje. Ich status ściśle określone prawnie.
• 9 grudnia : W odpowiedzi na zapytanie parlamentu Kanady Sąd Najwyższy tego kraju orzekł, że ustawa legalizująca małżeństwa par tej samej płci w całym państwie będzie legalna. Premier Kanady Paul Martin stwierdził, że rząd wprowadzi ustawę pod obrady parlamentu.

2005

• 27 stycznia : Szwedzki rząd podjął prace nad legalizacją małżeństw par tej samej płci.
• 1 lutego : W Kanadzie wprowadzono pod obrady parlamentu ustawę o małżeństwach cywilnych par tej samej płci.
• 22 lutego : Rząd brytyjski ogłosił wprowadzenie w życie 5 grudnia 2005 roku ustawy o związkach partnerskich (ang. Civil Partnership Act) na obszarze całej Wielkiej Brytanii . Pierwsze ceremonie będą miały miejsce 21 grudnia po okresie vacatio legis .
• 14 marca : Amerykański sędzia Richard Kramer drugiej instancji w Kalifornii uznał zakazywanie małżeństw gejowskich za niekonstytucyjne.
• 5 czerwca : w głosowaniu powszechnym szwajcarski kanton Zurych przyjął ustawę o związkach partnerskich osób homoseksualnych (PartG), wchodzącą w życie 1 stycznia 2007 .
• 28 października : Sąd Najwyższy amerykańskiego stanu Alaska orzekł, że ograniczony dostęp do przywilejów jakie posiadają partnerzy w związkach małżeńskich, a jakie nie mogą posiadać partnerzy żyjący w związkach partnerskich jest niekonstytucyjny. Nakazał zmiany w prawie do końca 2006 roku.

2006

• 15 marca : Parlament Czech zatwierdził ustawę o związkach partnerskich osób tej samej płci, tym samym odrzucił próbę zablokowania tej ustawy przez prawicowego prezydenta Czech, Vaclava Klausa (za 101 głosów, przeciw 99).
• 23 lipca: W Słowenii wejście w życie ustawy o związkach partnerskich.
• wrzesień: Senat Urugwaju uchwalił ustawę wprowadzającą w prawie instytucję związku partnerskiego dla osób tej samej i przeciwnych płci. Uchwała ta musi zostać jeszcze przegłosowana przez niższą izbę parlamentu.
• 25 października : Sąd Najwyższy amerykańskiego stanu New Jersey uznał, opierając się na zasadzie równości, że nie można odmawiać osobom żyjącym w związkach homoseksualnych prawa do przywilejów jakie posiadają małżeństwa. Jednocześnie nakazał stosowne zmiany w stanowej legislaturze.
• 13 listopada : Władze miasta Meksyk wprowadziły w prawie, po raz pierwszy w historii państwa Meksyk , formalne związki partnerskie osób tej samej płci dla par żyjących w stolicy kraju.
• 8 grudnia : Parlament stanu Australii Południowej uchwalił ustawę o związkach partnerskich nadającą parom dowolnej płci większość praw jakie posiadają pary w związkach małżeńskich.
• 14 grudnia : Parlament stanowy amerykańskiego stanu New Jersey uchwalił ustawę o związkach partnerskich, nadającą te same prawa i obowiązki parom osób tej samej płci, jakie nadaje małżeństwo .

2007

• 1 stycznia : W Szwajcarii wejście w życie ustawy o związkach partnerskich nadającej większość praw jakie posiadają małżeństwa dla par homoseksualnych.
• 11 stycznia : Legislatura stanu Coahuila w Meksyku uchwaliła ustawę o formalnych związkach partnerskich dla par osób tej samej płci.
• 1 lutego : Parlament Włoch przegłosował pracę nad ustawą wprowadzającą rejestrowane związki partnerskie.
• 21 kwietnia : Chris Gregoire, gubernator amerykańskiego stanu Waszyngton , podpisał ustawę o związkach partnerskich.
• 26 kwietnia : Senat amerykańskiego stanu New Hampshire przegłosował wprowadzenie związków partnerskich w prawie. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2008 roku^[17].
• 9 maja : Gubernator amerykańskiego stanu Oregon Ted Kulongoski podpisał Oregon Family Fairness Act, która wprowadza na terenie stanu związki partnerskie pod nazwą domestic partnership. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2008 roku^[18].
• 17 grudnia : Węgierski parlament przyjął ustawę wprowadzającą w kraju związki partnerskie nadające te same prawa co małżeństwo z wyjątkiem praw adopcyjnych. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2009 roku^[19][20]
• 19 grudnia : Parlament Urugwaju uchwalił ustawę o związkach partnerskich^[21]. 27 grudnia prezydent Urugwaju Tabare Vazquez podpisał ustawę, wejdzie ona w życie z dniem 1 stycznia 2008 roku^[22].

2008

• 27 marca : Mariela Castro, córka Raúla Castro , zapowiedziała, iż w czerwcu parlament Kuby będzie głosował nad ustawą regulującą związki partnerskie^[23].
• 1 kwietnia : Europejski Trybunał Sprawiedliwości rozpatrując sprawę Tadao Maruko przeciwko Versorgungsanstalt der deutschen Bühnen orzekł, iż odmowa przyznania renty rodzinnej zarejestrowanemu partnerowi związku partnerskiego stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na orientację seksualną przy założeniu, że pozostali przy życiu małżonkowie i pozostali przy życiu zarejestrowani partnerzy znajdują się w porównywalnej sytuacji w odniesieniu do tej renty rodzinnej^[24][25]. Według niektórych opinii wyrok oznacza, iz w krajach Unii, w których wprowadzono w prawie rejestrowane związki partnerskie, partnerzy tej samej płci powinni posiadać takie same prawa, jak małżonkowie^[26].
• 17 kwietnia : Konstytucyjny Sąd Kolumbii wydał orzeczenie, w którym stwierdził, iż pary osób tej samej płci powinny mieć te same prawa i przywileje dotyczące emerytury, opieki zdrowotnej jak pary przeciwnej płci w małżeństwie. Zdaniem sędziów, wykluczenie partnerów związków jednopłciowych narusza podstawowe prawa o niedyskryminacji i godności człowieka. Jednocześnie sąd stwierdził, iż wyrok nie oznacza automatycznego wprowadzenia związków partnerskich w prawie - to lezy w autonomii Kongresu Narodowego Kolumbii. W odpowiedzii przedstawiciele Kościoła katolickiego ostrzegli sędziów, iż naruszyli prawo kościelne i sakramenty kościelne mogą być dla nich zabronione^[27].
• 3 lipca : Ministerstwo Sprawiedliwości Estonii ogłosiło, iż pracuje nad ustawą o związkach partnerskich. Zgodnie z zapowiedziami ustawa ma być głosowana przez estoński parlament w 2009 roku^[28].

Przypisy

Zobacz też

• Aspekty prawne homoseksualizmu
• Pacte civil de solidarité
• Konkubinat

Linki zewnętrzne

• Miłość nie wyklucza (serwis kampanii społecznej i kompendium wiedzy na temat związków partnerskich)
• "Zakazane związki" (serwis "Racjonalista")
• Związki partnerskie w Polsce i na świecie (serwis w portalu Kobiety Kobietom)
• Związki na tak!, Mariusz Kurc, Krzysztof Tomasik (serwis Innastrona.pl)