Riccardo Broschi (ur. ok. 1698 w Neapolu , zm. w 1756 w Madrycie ) - włoski kompozytor późnego baroku i brat słynnego śpiewaka-kastrata Farinelliego .

Riccardo Broschi

Życie

Riccardo Broschi urodził się jako pierwsze z trojga dzieci Salvatora Broschi i Cateriny Barrese. Przytaczana data urodzin pochodzi z wpisu dokonanego 6 listopada 1725 roku^[1] gdzie Riccardo był świadkiem na ślubie swojej siostry Dorotei oraz Giovan-Domenico Pisaniego:^[2]

Ja, Riccardo Broschi, Neapolitańczyk, syn Salvatora, stwierdzam, że jestem maestro di capella w wieku ok. 27 lat.^[3]

W Neapolu studiował sztukę kompozytorską w Conservatorio Santa Maria w Loreto po czym tworzył w Neapolu . Jesienią 1725 roku w teatrze Fiorentini wystawił swoją pierwszą i jedyną operę buffa – La vecchia sorda. Riccardo Broschi stał się słynny na całą Europę dzięki ariom skomponowanym dla swego brata Farinellego i przez niego śpiewanych m.in. w Londynie i Madrycie . Broschi skomponował między 1728 a 1735 rokiem osiem oper bohaterskich. Na pierwszy występ Farinellego w Londynie , który odbył się 29 października 1734 roku w King’s Theatre, skomponował słynną arię Son qual nave ch’agitata (Jako statek unoszę się na falach). Na swój angielski debiut Farinelli wybrał operę Hassego Artaserse, wykonaną w formie pasticcio z ariami N. Porpory , R. Broschiego i innych kompozytorów. Z listów Farinellego wiadomo, że w 1735 roku Broschi mieszkał w Mediolanie w strasznej nędzy.^[4] Farinelli wspomógł brata finansowo wysyłając mu 40 cekinów. W listopadzie 1736 od diuka Karola Aleksandra Wirtemberskiego otrzymał posadę compositore di musica (kompozytora muzyki) z pensją 1200 guldenów rocznie.^[5] Na dworze w Stuttgarcie wystawił skomponowaną w Mediolanie dwa lata wcześniej operę Adriano in Siria. Śmierć diuka 12 marca 1737 roku spowodowała utratę posady już od 1 kwietnia 1737 roku.^[6] Broschi wrócił do Neapolu i od tej pory żył z przypadkowych zarobków. W tym czasie Broschi został poproszony o skomponowanie kilki arii do pasticcio Demetrio L. Leo ^[7], za które otrzymał 30 dukatów.^[8] W 1739 roku przyjął nawet posadę szafarza win w Neapolu .^[9] W latach 40-tych XVIII wieku przeniósł się do Madrytu , do swego brata. Niestety nic nie wiadomo o jego muzycznej aktywności w czasie pobytu w Hiszpanii .

Twórczość

Większa część dorobku muzycznego Riccardo Broschiego nie zachowała się do naszych czasów. Najsłynniejsze jego arie takie jak Son qual nave ch’agitata z opery Artaserse Hassego oraz dwie arie z opery Idaspe – Ombra fedele anch’io oraz Qual guerriero in campo armato zyskały wielką popularność, m.in. Antonio Vivaldi wykorzystał ostatnią z nich w swoim pasticcio Bajazet RV 703 z 1735 roku.^[10] Broschi korzystał z materiału innych kompozytorów, co było ogólnie przyjęte w tych czasach, lecz czynił to szczególnie często. Cieszył się opinią bardzo dobrego kompozytora. Riccardo Broschi został bardzo negatywnie przedstawiony w filmie Farinelli, ostatni kastrat z ( 1994 ) roku, jako twórca mierny, słaby psychicznie i zazdrosny. W opinii znawców tematu ocena ta jest wielce niesprawiedliwa. Broschi nigdy też nie był osobiście w Londynie . Za najlepsze działo Broschi uchodzi aria Ombra fedele anch'io z opery Idaspe , które to dzieło sceniczne zyskało pochwały muzykologów. Wiele dzieł Broschiego pozostaje do dziś niezbadana.

Dzieła

• La vecchia sorda - opera komiczna, ( Neapol , 1725 ) – muzyka zaginęła
• L’isola di Alcina - opera bohaterska, ( Rzym , 1728 ; jako Bradamante nell’isola d’Alcina, Parma , 1729 ) – muzyka zaginęła
• Idaspe - opera bohaterska, ( Wenecja , 1730 )
• Ezio - opera bohaterska, ( Turyn , 1731 ) – muzyka zaginęła
• Merope - opera bohaterska, ( Turyn , 1732 )
• Arianna e Teseo - opera bohaterska, ( Mediolan , 1732 ) – muzyka zaginęła
• Aria Son qual nave ch’agitata w operze Artaserse J. A. Hassego , ( Londyn , 1734 )
• Adriano in Siria - opera bohaterska, ( Mediolan , 1735 ) – muzyka zaginęła
• Nerone - opera bohaterska, ( Rzym , 1735 ) – muzyka zaginęła
• Anagilda - opera bohaterska, ( 1735 )
• Arie w operze Demetrio L. Leo ( Neapol , 1738 )
• Lucilla e Tirsi – kantata

Bibliografia

Patrick Barbier – Farinelli. Prawdziwa historia genialnego kastrata, Oficyna Wydawnicza Volumen, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa, 1998.

Przypisy