Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

grzywna

grzywna - to kara kryminalna o charakterze majątkowym orzekana za przestępstwa, przestępstwa skarbowe, wykroczenia lub wykroczenia skarbowe. Po raz pierwszy w polskim kodeksie karnym zaliczono ją do kar zasadniczych w 1932 roku. Zgodnie z hierarchią kar z art. 32 kk jest najłagodniejszą karą przewidzianą przez polski kodeks karny. Jej główną zaletą jest charakter wolnościowy .

Obecnie w Polsce karę grzywny wymierza się w systemie stawek dziennych inaczej systemie dniówkowym. Sąd wymierza karę w dwóch niezależnych od siebie etapach. Jest to bardzo ważne, ponieważ przyzwyczajenia z poprzedniego systemu mogą komplikować wymiar tej kary. W pierwszym etapie sąd wymierza ilość stawek dziennych na podstawie czynu, który popełnił sprawca. Bierze także pod uwagę winę i społeczną szkodliwość czynu. Zgodnie z art. 33 § 1 najniższa liczba stawek wnosi 10, zaś najwyższa 360. W drugim etapie sąd określa wysokość jednej stawki dziennej. Tu znaczenie mają możliwości płatnicze sprawcy (ile zarabia, jakie ma dochody), jego warunki osobiste i rodzinne. Stawka dzienna nie może być mniejsza niż 10 zł oraz nie może przekraczać 2000zł (art. 33 § 3 kk). Grzywna, którą skazany musi uiścić wynika z przemnożenia ilości stawek dziennych (X) przez wysokość jednej stawki (Y).

X x Y = właściwa grzywna

Grzywna, którą skazany ma uiścić może wynieść od 100 zł do 720 tys. zł ( a w przypadku zastosowania art. 309 kk do 4 mln zł).

W polskim prawie wyróżniamy dwie formy kary grzywny: grzywna samoistna oraz niesamoistna.

Kara grzywny samoistnej to grzywna, która w danym wypadku sprawuje funkcję podstawowego środka reakcji karnej. Jako kara zasadnicza ma być możliwością dla krótkoterminowych kar pozbawienia wolności. Grzywnę samoistną wymierza się sprawcy przestępstwa, gdy: 1) jest przewidziana jako ustawowe zagrożenie za dany typ przestępstwa, którego znamiona sprawca zrealizował, 2) jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat, sąd może orzec zamiast kary pozbawienia wolności grzywnę (albo karę ograniczenia wolności), w szczególności jeśli orzeka równocześnie środek karny (art. 58 § 3 kk). Przepisu tego nie stosuje się jednak w stosunku do sprawcy umyślnego, który był uprzednio skazany na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 6 miesięcy bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (art. 58 § 4 kk). 3) Stosując instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary, sąd może orzec grzywnę, jeżeli czyn popełniony przez sprawcę stanowi występek (niezależnie od dolnej granicy ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności) – art. 60 § 6 pkt 2 i 3 kk .

Grzywna orzeczona samoistnie może również zostać zawieszona, „jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary oraz zapobieżenia powrotowi do przestępstwa” ( art. 69 § 1). Zgodnie z art. 70 § 1 pkt. 2 okres próby wynosi do 3 lat i w razie pozytywnego jej upływu kara grzywny nie jest wykonywana.

Obok kary grzywny samoistnej w polskim systemie karnym występuje także grzywna obok kary pozbawienia wolności (kulmatywna). Kara grzywny kulmatywna uregulowana jest w art. 33 § 2 i 3 kk. Cele jak i funkcje grzywny obok kary pozbawienia wolności różnią się od kary grzywny samoistnej. Kara ta jest uzupełnieniem stosowanym wobec osób, które popełniły przestępstwo z chęci zysku i zostały skazane na karę pozbawienia wolności. Karę grzywny obok kary pozbawienia wolności sąd może orzec jeżeli: 1) sprawca dopuścił się czynu w celu uzyskania korzyści majątkowej (niezależnie od tego czy korzyść ta została osiągnięta przez sprawcę), 2) sprawca faktycznie osiągną korzyść majątkową z popełnienia przestępstwa (nie ma tu znaczenia czy korzyść majątkowa była celem sprawcy) (art. 33 § 2 kk) . To, że sprawca dopuścił się czynu w celu korzyści majątkowej nie powinno być przypuszczeniem, powinno wynikać ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego . Grzywna orzekana obok kary pozbawienia wolności jest fakultatywna, co daje większą gwarancję zarządzenia sprawcy rzeczywistej dolegliwości, a nie tylko zamaskowanej wyższej kary pozbawienia wolności . Jeżeli sprawca dopuścił się przestępstwa określonego w art. 296 § 3, 297 § 1 lub 299 wówczas kara grzywny obok kary pozbawienia wolności może zostać orzeczona do 2000 stawek dziennych (art. 309 kk).

Obecny kodeks karny nie przewiduje orzekania grzywny obok kary dożywotniego pozbawienia wolności i 25 lat pozbawienia wolności .

Kolejną, niezależną postacią kary grzywny jest grzywna, którą sąd może orzec w związku z zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności bądź kary ograniczenia wolności. Art. 71 mówi, że sąd „zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności, może orzec grzywnę […], jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe”. Grzywna ta ma charakter fakultatywny co oznacza, że sąd nie zawsze wymierza grzywnę przy warunkowym zawieszeniu kary. W razie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności: 1. orzeczona grzywna nie podlega wykonaniu, 2. kara pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności ulega skróceniu o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych z zaokrągleniem do pełnego dnia (art. 71 § 2). Przy warunkowym zawieszeniu kary, grzywna może wynosić w stosunku do kary ograniczenia wolności do 90 stawek, a kary pozbawienia wolności do 180 stawek dziennych.

Za przestępstwa skarbowe wymierza się karę grzywny w stawkach dziennych w wymiarze od 10 do 720 (reguła), przy czym stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Minimalne wynagrodzenie wynosi obecnie (w 2008 r.) 1126 zł. Minimalne wynagrodzenie jest ustalane na podstawie przepisów Ustawy z 10 października 2002 o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jednolity Dz.U. z r. 2002 nr 200 poz. 1679 ze zmianami) i od 1.01.2009 r. będzie wynosić 1276 zł. Jak więc widać ustawodawca wprowadził inne zasady ustalania stawek dziennych grzywny w Kodeksie karnym a inne w Kodeksie karnym skarbowym.

Grzywnę za przestępstwo skarbowe wymierza się na podobnych zasadach co grzywnę określoną w Kodeksie karnym, ale z jednym wyjątkiem - można ją obligatoryjnie wymierzyć obok kary pozbawienia wolności (będzie to grzywna niesamoistna). Ma to miejsce przykładowo wtedy, gdy Kodeks karny skarbowy posługuję się zwrotem: podlega karze grzywny (...) albo karze pozbawienia wolności (...), albo obu tym karom łącznie.

Za wykroczenia i wykroczenia skarbowe wymierza się grzywnę kwotowo stosując podobne zasady co do przestępstw i przestępstw skarbowych.

Wykonanie kary grzywny:

Fundamentalną formą wykonania kary grzywny jest dobrowolne uiszczenie jej w terminie 30 dni od daty wezwania (art. 44 § 1 kkw). Dotyczy to jej wszystkich rodzajów. Aby karę grzywny wykonać prezes lub upoważniony sędzia sądu zarządza wpisanie jej do dziennika należności sądowych. Następnie wzywa się skazanego do zapłacenia grzywny w określonym ustawowo terminie. Wezwanie takie powinno zawierać wysokość grzywny i być wysłane do skazanego ze zwrotnym zaświadczeniem odbioru, które dodaje się do akt sprawy .

Inną formą wykonania kary grzywny jest rozłożenie jej na raty co daje skazanemu możliwość dobrowolnego jej uiszczenia w późniejszym terminie, a także pozostania na wolności (nieizolacyjny charakter). Zgodnie z art. 49 kkw sąd może rozłożyć grzywnę na raty lub ją odroczyć na czas nie przekraczający 1 roku, w szczególnych wypadkach na okres do 3 lat. Dzięki ratom lub odroczeniu osiągany jest zasadniczy rezultat kary u osób niezamożnych . Kara grzywny wykonywana w formie rat jest znakomitą alternatywą dla długiej egzekucji. Główną przesłanką rozłożenia grzywny na raty jest informacja, że skazany nie jest w stanie jej zapłacić ponieważ pociąga to dla niego i jego rodziny zbyt dotkliwe skutki .

Zastępcza praca użyteczna jest kolejną, zastępczą formą wykonania kary grzywny. Sąd może ją orzec wówczas, gdy: - grzywna nie przekracza 120 stawek dziennych, - ściągnięcie jej w drodze egzekucji jest bezcelowe, - z okoliczności sprawy wynika, że grzywna byłaby nieskuteczna, - skazany wyraził zgodę na tę formę wykonania kary. Zamieniając karę grzywny na zastępczą pracę użyteczną, przyjmuje się że 10 stawek dziennych jest równych jednemu miesiącowi pracy użytecznej (w zaokrągleniu do pełnego miesiąca). Karę tę wymierza się w miesiącach, wyznaczając wymiar godzin w stosunku miesięcznym. Zastępcza praca użyteczna jest karą fakultatywną tzn. sąd nie musi posługiwać się tym rodzajem wykonania kary grzywny. Są orzeka ją na wniosek skazanego lub jego obrońcy (art. 45 § 1 kkw). Idąc za art. 45 § 2 kkw do wykonania tej kary stosuje się odpowiednio przepisy z art. 35 § 1 kk odnoszący się do kary ograniczenia wolności. Znaczy to że osoba odbywająca tę karę wykonuje nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne. Kara ta nie może być orzeczona jako potrącenie w stosunku do osób zatrudnionych . Zastępcza praca społecznie użyteczna daje wiele korzyści nie tylko skazanemu ale także społeczeństwu. Skazany pozostając na wolności realnie odczuwa dolegliwość związaną z karą, a społeczeństwo otrzymuje zapłatę za popełnione przez niego przestępstwo.

Następną formą wykonania kary grzywny jest egzekucja, o której mówi art. 44 § 2 kkw: „w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu grzywnę ściąga się w drodze egzekucji” (art. 44 § 2 kkw). Egzekucja obejmuje także sytuację gdy grzywna została uiszczona tylko w części. Ta forma wykonania kary grzywny ma nadal na celu wymierzenie sprawcy dolegliwości o charakterze ekonomicznym . Przesłanką wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest: • brak uiszczenia należności w wyznaczonym terminie, • odmowa zapłaty grzywny • brak wniosku o inną formę jej wykonania . Wszczęcie procesu egzekucyjnego inicjuje sąd „przesyłając właściwemu komornikowi tytułu wykonawczego z poleceniem jego wykonania” . Obok polecenia sąd powinien przekazać także dane osobowe i adresowe skazanego, a w przypadku osób skazanych na karę pozbawienia wolności także informacje na temat zakładu karnego, w którym dana osoba przebywa . Komornik po otrzymaniu zgłoszenia przystępuje do wszczęcia postępowania komorniczego. Od grzywny odstępuje się jeżeli z kontekstu sprawy wynika, że egzekucja grzywny byłaby nieskuteczna. Wówczas sąd może zamienić grzywnę na: - pracę społecznie użyteczną - raty lub odroczyć ją - umorzyć grzywnę w całości lub części . Inną przyczyną nieskuteczności egzekucji może być brak majątku, który mógłby być poddany egzekucji oraz niemożność jego ustalenia .

Ostateczną formą wykonania kary grzywny jest zastępcza kara pozbawienia wolności uregulowana w art. 46 kkw. Sąd orzeka ją obligatoryjnie gdy: • skazany mimo możliwości nie uiścił grzywny w terminie, • nie podjął zastępczej formy jej wykonania, • nie można ściągnąć grzywny w drodze egzekucji. Orzekając zastępczą karę pozbawienia wolności, przyjmuje się że jeden dzień pozbawienia wolności jest równy dwóm stawkom dziennym. Orzeczona kara nie może jednak przekroczyć 12 miesięcy, chyba że dane przestępstwo nie było zagrożone karą pozbawienia wolności wówczas zastępczą karę pozbawienia wolności orzeka się do 6 miesięcy (46 § 1 kkw). Zasady te dotyczą także gdy grzywna zostanie uiszczona w części. Do wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności stosuje się odpowiednio przepisy odnoszące się do kary pozbawienia wolności. Kara ta jest ostateczną formą wykonania grzywny z uwagi na fakt zamienienia dolegliwości majątkowej na pozbawienie skazanego wolności. Zastępcza kara pozbawienia wolności pełni także funkcję aktywizującą. Sprawia, że skazany odczuwając realną groźbę pozbawienia wolności, uiści grzywnę dobrowolnie bądź podejmie się jej wykonania w innej formie .

Umorzenie kary grzywny uregulowane jest w art. 51 kkw. Umorzenie jest fakultatywne i nie uzależnia się od wysokości orzeczonej grzywny. Sąd może umorzyć grzywnę w całości lub części, gdy: 1. skazany z przyczyn od niego nie zależnych nie może uiścić grzywny – przesłanka ta ma charakter obiektywny. Niemożność uiszczenia grzywny powinna więc wynikać z przyczyn, na które skazany nie miał wpływu ( np. ciężka choroba skazanego) . 2. Wykonanie kary w innej formie jest niemożliwe lub niecelowe – przyczyny tego mogą leżeć po stronie skazanego ( np. stan zdrowia, inwalidztwo, sytuacja materialna lub rodzinna), jak również mogą nie być związane z jego osobą ( np. brak możliwości podjęcia zastępczej pracy użytecznej, zdarzenia losowe) . 3. Zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek – a więc wypadek specjalny, niezwykły i wyjątkowy . 4. Z okoliczności sprawy wynika, że wykonanie kary byłoby bezcelowe – istnieje przekonanie sądu o wysokim prawdopodobieństwie bezskuteczności egzekucji . Tak więc zadaniem umorzenia jest ochrona przed karą pozbawienia wolności tych skazanych, którzy mimo chęci nie mieli możliwości uiszczenia grzywny.


Inne hasła zawierające informacje o "grzywna":

2010 ...

Bolesławiec kruszcowego, którą na Morawach i w Małopolsce wyparła doskonalsza jego forma – grzywna siekiero podobna. Bolesławiecka miska jest najdalej na zachód wysuniętym znaleziskiem dosyć ...

Show ...

Lewko ...

Jawor (miasto) ...

10 kwietnia ...

8 lutego ...

strajk dzieci wrzesińskich ...

czyn zabroniony Katalog kar znajduje się w kodeksie karnym. Zgodnie z nim karami są: grzywna, ograniczenie wolności (od 1 do 12 miesięcy), pozbawienie wolności ( od ...

grzywna align=justify> grzywna - to kara kryminalna o charakterze majątkowym orzekana za przestępstwa, przestępstwa ...


Inne lekcje zawierające informacje o "grzywna":

31. Elementy prawa karnego (plansza 4) ...

31. Elementy prawa karnego (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie