Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Roman Brandstaetter

Roman Brandstaetter

Roman Brandstaetter - detal pomnika w Tarnowie, rzeźba Jacka Kucaby

Roman Brandstaetter (ur. 3 stycznia 1906 w Tarnowie , zm. 28 września 1987 w Poznaniu ) – polski pisarz , poeta , dramaturg i tłumacz . Znawca Biblii .

Spis treści

Życiorys

Dzieciństwo i edukacja

Roman Brandstaetter urodził się w żydowskiej rodzinie inteligenckiej jako syn Ludwika i Marii z domu Brandstaetter. Jego dziadek, Mordechaj Dawid Brandstaetter ( 1844 - 1928 ), był właścicielem tłoczni oleju lnianego w Tarnowie , jak również znanym twórcą literatury hebrajskojęzycznej , autorem wielu opowiadań i nowel.

Brandstaetter ukończył szkołę powszechną oraz Gimnazjum Męskie w Tarnowie, a egzamin dojrzałości zdał w 1924 w Krakowie . Tam też studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim .

W czasie studiów zadebiutował jako poeta, publikując w 1926 na łamach Kuriera Literacko-Naukowego wiersz Elegia o śmierci Sergiusza Jesienina . Tego samego roku w Nowej Reformie ogłosił wiersz pt. Piłsudski. Kolejne wiersze i artykuły pisał do Głosu Prawdy, Gazety Polskiej i innych czasopism. W 1928 wydał pierwszy tom poezji pod tytułem Jarzma.

Po ukończeniu studiów przebywał w latach 1929 - 1931 na rządowym stypendium w Paryżu , gdzie prowadził badania nad działalnością polityczno-społeczną Adama Mickiewicza . Praca ta zaowocowała tytułem doktora filozofii, który otrzymał w 1932 .

Praca w okresie międzywojennym

Powróciwszy z Paryża zamieszkał w Warszawie , gdzie przez rok pracował jako nauczyciel języka polskiego i gdzie podjął pracę literacką oraz publicystyczną drukując w Kurierze Literacko-Naukowym i Miesięczniku Żydowskim.

Wydał również szkice historyczno-literackie: Legion żydowski Adama Mickiewicza (1932), Moszkopolis (1932), Wybryki antyżydowskie studentów Uniwersytetu Wileńskiego w r. 1815 (1932), a następnie Tragedie Juliana Klaczki ( 1933 ), i tomik poezji Węzły i miecze (1933) oraz zbiór pamfletów Zmowa eunuchów ( 1936 ).

W 1935 odwiedził Turcję , Grecję i Palestynę .

Pierwsze małżeństwo

Krótko po wybuchu II wojny światowej Roman Brandstaetter przeniósł się do Wilna , gdzie w 1940 poślubił Tamarę Karren, Żydówkę, którą poznał wcześniej w Warszawie.

Po kilkumiesięcznym pobycie w Wilnie (w czasie którego jego osobą zainteresowało się NKWD ), dzięki staraniom rodziny żony, oboje udali się do Jerozolimy poprzez Moskwę, Baku, Iran i Irak. W tym czasie powstał pierwszy z dramatów Brandstaettera zatytułowany Kupiec warszawski ( 1940 / 1941 ). W Jerozolimie autor początkowo współpracował z hebrajskimi wydawnictwami, prasą i teatrem. Następnie, dzięki pomocy profesora Stanisława Kota , który był nauczycielem Brandstaettera na Uniwersytecie Jagiellońskim , otrzymał posadę w nasłuchu radiowym Polskiej Agencji Telegraficznej , gdzie pracował aż do czasu swojego wyjazdu z Palestyny. W okresie 1941- 1946 , napisał pięć kolejnych dramatów, których nigdy nie wystawił na scenie. Wtedy też powstał Powrót syna marnotrawnego.

Czas pobytu Brandstaettera w Jerozolimie był okresem przełomowym w jego życiu, gdyż wtedy przeszedł na wiarę katolicką . Przeżycie to opisał później w opowiadaniu Noc biblijna zamieszczonym w zbiorze Krąg biblijny .

W 1945 rozszedł się z żoną Tamarą na mocy tzw. przywileju św. Pawła , który – na podstawie 1 Kor 7,12-15 – umożliwia przeprowadzenie rozwodu, jeśli jeden z małżonków przyjmuje chrzest , a drugi zdecydowanie pozostaje wyznawcą religii niechrześcijańskiej oraz nie zamierza pozostawać w związku małżeńskim z ochrzczonym.

Wyjazd do Włoch

W 1946 Brandstaetter wyjechał do Egiptu , a stamtąd do Rzymu , gdzie przyjął chrzest i poślubił Reginę Wiktor herbu Brochwicz z Woli Sękowej , sekretarkę ambasadora polskiego w Rzymie, profesora Stanisława Kota .

We Włoszech, zainspirowany postacią św. Franciszka i pięknem Asyżu , napisał prozatorskie Kroniki Assyżu ( 1947 ) oraz misterium Teatr Świętego Franciszka (1947). Tutaj też stworzył kolejne dramaty: Oedipus (1946), Noce narodowe (1946/1947) i Przemysław II ( 1948 ).

W latach 1947-1948 pełnił funkcję attaché kulturalnego przy ambasadzie RP w Rzymie. W 1948 zorganizował tam uroczystości z okazji 100 rocznicy założenia Legionu Mickiewicza .

Praca w powojennej Polsce

Po powrocie do Polski w 1948 zamieszkał w Poznaniu , gdzie otrzymał posadę kierownika literackiego Teatru Polskiego , a następnie Teatru Wielkiego . Pełnił również funkcję wiceprezesa Oddziału Poznańskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich.

W 1950 Brandstaetter przeniósł się do Zakopanego , gdzie spędził 10 lat jako przewodniczący Rady Kultury przy Miejskiej Radzie Narodowej. W tym samym roku został członkiem Polskiego PEN Clubu .

W 1951 napisał libretto do opery Tadeusza Szeligowskiego Bunt żaków. Dokonał także przekładów wybranych dzieł Szekspira .

W 1956 został członkiem korespondentem francuskiej Academie Rhodanienne des Lettres.

W 1960 Brandstaetter powrócił do Poznania i oddał się wyłącznie pracy literackiej. Stworzył tam kolejne dramaty, wydawał nowe tomy poezji, kontynuował także przekłady dzieł Szekspira oraz rozpoczął nowy cykl przekładów biblijnych z języka hebrajskiego.

Następnie zajął się tłumaczeniem ksiąg Nowego Testamentu, z których udało mu się ukończyć przed śmiercią cztery Ewangelie , Dzieje Apostolskie oraz Apokalipsę i Listy św. Jana.

W tym okresie powstało też najwybitniejsze dzieło prozatorskie Brandstaettera, czterotomowa powieść historyczna Jezus z Nazarethu (1967-1973). W 1972 Brandstaetter wydał opowiadanie Ja jestem Żyd z Wesela, a następnie ukazały się również trzy zbiory miniatur literackich: Krąg biblijny ( 1975 ), Inne kwiatki św. Franciszka z Asyżu ( 1976 ), Bardzo krótkie opowieści ( 1978 ), oraz Bardzo krótkie i nieco dłuższe opowieści ( 1984 ).

Wiele jego tekstów zostało opublikowanych w pismach katolickich, takich jak Przewodnik Katolicki , W drodze czy Tygodnik Powszechny .

Nagrobek Reginy i Romana Brandstaetterów

Śmierć

Zmarł na zawał serca 27 września 1987. Został pochowany obok swej zmarłej wcześniej ( 1986 ) małżonki Reginy na Cmentarzu Komunalnym na Miłostowie w Poznaniu.

Pośmiertnie wydano następujące dotąd nie publikowane dzieła: wiersze Hamlet i łabędź ( 1988 ), krótkie opowiadania Przypadki mojego życia (1988) oraz prozę Moja podróż sentymentalna i inne opowiadania ( 1994 ).

Jego imię nosi jako jedyne w Polsce Gimnazjum nr 11 w Tarnowie, które było również inicjatorem i fundatorem jego pomnika na ulicy Wałowej w Tarnowie.

Nagrody

Brandstaetter był laureatem wielu nagród literackich, takich jak Nagroda Polskiego PEN Clubu za przekłady hebrajskie (1973), Nagroda Literacka miasta Poznania (1974), Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1978), Nagroda im. Herdera (1987).

Otrzymał (wraz z kompozytorem) Państwową Nagrodę Artystyczną I Stopnia za libretto do opery Tadeusza Szeligowskiego Bunt żaków.

W podzięce za zasługi wniesione w dziedzinie kultury, otrzymał w 1957 godność Honorowego Obywatela Zakopanego. W 1958 otrzymał Nagrodę im. W. Pietrzaka za całokształt twórczości literackiej.

W 1980 został wybrany na przewodniczącego Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poznańskiego Czerwca 1956 Roku.

W 1987 przyjaciele Brandstaettera, m.in. Józef Andrzej Gierowski podejmowali starania o nominowanie Jezusa z Nazaretu do literackiej Nagrody Nobla . [1] Starania te przerwała śmierć pisarza.

Twórczość

Dramat

  • Kupiec warszawski ( 1940 / 1941 )
  • Przemysław II ( 1948 )
  • Ludzie z martwej winnicy ( 1950 )
  • Upadek kamiennego domu (1950)
  • Milczenie ( 1951 )
  • Król i aktor (1951)
  • Józef Sułkowski ( 1952 )
  • Kopernik ( 1953 )
  • Znaki wolności (1953)
  • Dramat księżycowy ( 1954 )
  • Król Stanisław August ( 1956 )
  • Odys płaczący (1956)
  • Medea ( 1959 )
  • Cisza (1960)
  • Ślepa ulica ( 1961 )
  • Śmierć na wybrzeżu Artemidy (1961)
  • Dzień gniewu ( 1962 )
  • Zmierzch demonów ( 1964 )
  • Pokutnik z Osjaku ( 1979 )

Poezja

  • Jarzma ( 1928 )
  • Węzły i miecze ( 1933 )
  • Winogrona Antygony ( 1956 )
  • Faust Zwyciężony ( 1958 )
  • Pieśń o moim Chrystusie ( 1960 )
  • Hymny Maryjne ( 1963 )
  • Dwie Muzy ( 1965 )
  • Księga modlitw ( 1985 )
  • Pieśń o życiu i śmierci Chopina ( 1987 )
  • Księga modlitw starych i nowych (1987)
  • Hamlet i łabądź ( 1988 )

Proza

  • Zmowa eunuchów ( 1936 )
  • Jezus z Nazarethu ( 1967 - 1973 )
  • Moja podróż sentymentalna i inne opowiadania ( 1994 )
  • Przypadki mojego życia (1988)

Szkice historyczno-literackie

  • Legion żydowski Adama Mickiewicza ( 1932 )
  • Moszkopolis (1932)
  • Wybryki antyżydowskie studentów Uniwersytetu Wileńskiego w r. 1815 (1932)
  • Tragedie Juliana Klaczki ( 1933 )
  • Krąg biblijny ( 1975 )

Przekłady

Szekspir:

Przekłady biblijne:

Brandstaetter w piosenkach

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Roman Brandstaetter":

Mieszko II Lambert ...

Brno ...

Ekranizacje dzieł Williama Szekspira ...

Benedykt Dybowski ...

Michałowice (powiat jeleniogórski) ...

Klaudiusz Ptolemeusz ...

1977 ...

1908 ...

Jezioro karowe ...

Duma ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Roman Brandstaetter":

144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15) ...

Z wizytą w Szczebrzeszynie (plansza 5) ...

Twierdzenie Pitagorasa (plansza 1) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie