Rozdrobnienie feudalne (inaczej rozbicie dzielnicowe) jest to etap rozwojowy większości państw feudalnych , polegający na podziale względnie jednolitej monarchii wczesnośredniowiecznej na szereg (bardziej lub mniej samodzielnych) księstw dzielnicowych.

Przyczyny rozdrobnienia feudalnego:

• traktowanie państwa jako własności panującego (zasada patrymonialna)
• dążenia odśrodkowe możnych oraz wyższego duchowieństwa, zainteresowanych ograniczeniem jednowładztwa książąt
• brak świadomości narodowej
• brak powiązań gospodarczych w skali całego kraju, funkcjonowanie małych rynków lokalnych

Rozdrobnienie feudalne w państwach europejskich:

• Rozdrobnienie najwcześniej przeżyła Francja . Trwało ono od 987 r. do zwołania Stanów Generalnych przez Filipa IV Pięknego w 1302 r.
• W Niemczech rozdrobnienie nastąpiło późno, bo dopiero ok. 1250 r., jednak trwało bardzo długo, gdyż pełne zjednoczenie Niemiec przeprowadził dopiero kanclerz Bismarck w 1870 r.
• Na Rusi rozbicie dzielnicowe trwało od roku 1054 do 1480 , w którym Iwan III Wielki (Srogi) zrzucił jarzmo tatarskie.
• W Polsce rozdrobnienie feudalne trwało od 1138 r. (śmierć Bolesława Krzywoustego ) do zjednoczenia części ziem polskich przez Władysława Łokietka w 1320 .

Zobacz też:

• Polska w okresie rozbicia dzielnicowego