Stary rękopis Rycerza w tygrysiej skórze
Rycerz (albo: Witeź) w tygrysiej skórze (
gruz.
ვეფხისტყაოსანი , transl. Vepxist’q’aosani) -
średniowieczny
gruziński
epos narodowy
, którego autorstwo tradycyjnie przypisuje się
Szocie Rustawelemu
, poecie, ministrowi skarbu, działającemu na dworze
gruzińskiej królowej Tamary
.
Utwór powstał w latach
1196
-
1207
i został poświęcony królowej Tamarze. Najstarsze zachowane odpisy poematu pochodzą jednak dopiero z
XVI wieku
. Poemat został opublikowany po raz pierwszy w
Tbilisi
w
1712
r.
Rycerz w tygrysiej skórze zawiera wiele elementów, oddalających go od typowej
twórczości średniowiecznej
i zbliżającej do literatury renesansowej. Rustaweli opiewa bowiem miłość, przyjaźń, odwagę i siłę ducha, jego bohaterowie są odważni, szlachetni i pełni cnót. Poemat opowiada dzieje walk Tariela i Awtandila o wyzwolenie uwięzionej królewny Nestan-Daredżan, osadzonych w barwnej scenografii
Bliskiego Wschodu
. Atrakcyjna, romansowo-awanturnicza tematyka dzieła w połączeniu z perfekcjonizmem formalnym sprawiły, że dzieło cieszyło się w Gruzji ogromną popularnością, było chętnie czytane i przepisywane, szybko uzyskując status arcydzieła średniowiecznej literatury gruzińskiej.
Na poemat składa się ponad 1600 strof napisanych szestanstozgłoskowym wierszem (szairi), z zastosowaniem rozmaitych środków artystycznych,
metafor
,
aliteracji
,
rymów
, itp.
Rycerz w tygrysiej skórze był tłumaczony na język polski kilkakrotnie, najczęściej we fragmentach. Autorami ostatnich przekładów są
Igor Sikirycki
(Warszawa 1960, II wydanie 1966, pod tytułem Wiciądz w tygrysiej skórze) i
Jerzy Zagórski
(wydanie całościowe, Warszawa 1976, II wydanie 1983).
Link zewnętrzny