SARS (od
ang.
Severe Acute Respiratory Syndrome – Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej) – rodzaj nietypowego
zapalenia płuc
, które po raz pierwszy pojawiło się w końcu
2002
roku w prowincji
Guangdong
, na południu
Chin
. Informacje o tej nowej chorobie pojawiły się dopiero wtedy gdy zachorowali pierwsi pacjenci w
Hongkongu
i
Wietnamie
. Pierwszy raz rozpoznał chorobę lekarz
WHO
, Carlo Urbani, który diagnozował 48-letniego biznesmena z nieznanym schorzeniem wyglądającym na zapalenie płuc, sam zaraził się od niego i zmarł
29 marca
2003
roku w
Tajlandii
. Po pewnym czasie
choroba
rozprzestrzeniła się drogą podróży lotniczych na inne kraje świata. Do chwili obecnej śmiertelność w przypadku zachorowania na SARS jest oceniana na około 7%.
Choroba ta jest wywoływana przez wirusa nazywanego wirusem SARS.
Rozwój epidemii
Choć pierwsze przypadki SARS były odnotowywane już w listopadzie 2002 roku, władze chińskie starały się to ukryć i zastosowały blokadę informacyjną. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) została powiadomiona dopiero w lutym 2003 roku. Przypuszcza się, że to opóźnienie ułatwiło rozwój epidemii i spowodowało jej większe rozprzestrzenienie.
W wyniku krytyki władze
Chińskiej Republiki Ludowej
przyznały się do winy i wyraziły ubolewanie z powodu swoich zaniedbań.
Od kwietnia 2003 roku chińskie władze i system ochrony zdrowia podjęły szeroko zakrojone wysiłki w celu opanowania epidemii, są także o wiele bardziej otwarte na współpracę z instytucjami międzynarodowymi, głównie WHO.
Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową, jednak nie da się także wykluczyć, że może też rozprzestrzeniać się poprzez kontakt z wydzielinami i przedmiotami z otoczenia pacjenta.
Nie zweryfikowano jeszcze tezy o możliwej modyfikacji wirusa pod wpływem czynników środowiskowych. Niepokojące jest niemalże równoczesne wystąpienie 321 przypadków choroby, na jednym z osiedli mieszkaniowych w Hongkongu, we wszystkich tych przypadkach choroba ponadto miała ostrzejszy przebieg: podwoiła się liczba pacjentów wymagających intensywnej terapii, zachorowało też więcej osób młodych i dotąd zdrowych.
Pod koniec lutego amerykański biznesmen podróżujący z
Szanghaju
, przez Hongkong do Hanoi w
Wietnamie
zachorował na SARS. Trafił do szpitala gdzie zaraziło się od niego 30 osób. Bez objawów poprawy został przewieziony do Hongkongu, gdzie zmarł.
W osobnym ognisku choroby w szpitalu w Hongkongu pojedynczy pacjent zainfekował 68 pracowników szpitala w marcu 2003 roku.
Nowe przypadki choroby obejmują krewnych osób chorych lub pracowników ochrony zdrowia. Sądzi się, że większości przypadków można było uniknąć gdyby stosowano procedury profilaktyczne przewidziane w wypadku wysoce zaraźliwych schorzeń.
Wszystkie przypadki, które pojawiły się na świecie mogą w sposób bezpośredni lub pośredni być powiązane z kontaktem z ludźmi, powracającymi z Azji Południowo-wschodniej.
80% przypadków z Hongkongu można przypisać pewnemu chińskiemu profesorowi medycyny pochodzącemu z prowincji Guangdong. Zaraził on 7 innych gości hotelowych zanim zmarł. Od tych 7 gości choroba rozprzestrzeniła się na pracowników szpitala.
12 marca
WHO
wydało ostrzeżenie dla służb medycznych na całym świecie w związku z zagrożeniem epidemią SARS. Wkrótce potem ostrzeżenie takie wydał CDC (Centrum Zwalczania Chorób) w
Stanach Zjednoczonych
.
Dnia 27 marca 2003 roku WHO zaleciła wykonywanie badań u podróżujących z zagrożonych rejonów. Wprowadzono kwarantannę, a w Singapurze szkoły zostały zamknięte na 10 dni, aby przeciwdziałać rozwojowi epidemii.
Dnia 27 marca 2003 roku w Hongkong zamknięto szkoły do dnia 6 kwietnia ze względu na epidemię SARS.
Dnia 3 kwietnia 2003 w Hongkongu przedłużono zamknięcie szkół do 21 kwietnia.
Dnia 9 maja 2008 została ogłoszona kwarantanna jednego pociągu w
Kanadzie
. Zmarła jedna osoba, 10 zachorowało.
Etiologia SARS
16 kwietnia dzięki globalnej współpracy 13 ośrodków naukowych z 10 krajów (m.in. z Hongkongu, Chin, Kanady, Wielkiej Brytanii, USA) naukowcy potwierdzili, że przyczyną choroby SARS jest nowy
koronawirus
. Został on nazwany
wirus SARS
. To tylko jeden z etapów programu, którego ostatecznym celem ma być wynalezienie efektywnych testów diagnostycznych i opracowanie skutecznej metody walki.
Pierwsze przypadki tego schorzenia pojawiły się w
Chinach
pod koniec 2002 roku. Jednak władze chińskie zabroniły prasie pisać o tym schorzeniu, a władze medyczne opóźniły przekazywanie raportów do WHO o ponad 4 miesiące. Było to przyczyną rozprzestrzenienia się choroby na Hongkong i Wietnam, a potem inne kraje świata.
Objawy i leczenie
Początkowe objawy zachorowania przypominają
grypę
. Mogą występować niektóre z objawów takich jak
gorączka
, bóle mięśniowe, osłabienie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
kaszel
, ból gardła i inne niecharakterystyczne objawy, łącznie lub osobno. Jednym objawem wspólnym dla wszystkich przypadków choroby jest temperatura powyżej 38 °C.
W dalszym okresie choroby dochodzi do
duszności
. Objawy chorobowe pojawiają się najczęściej w ciągu 2-3 dni po zakażeniu (najdłużej 13 dni).
W około 10-20% przypadków konieczne jest podłączenie chorego do
respiratora
.
Badania wykonywane w celu rozpoznania SARS to przede wszystkim badanie
RTG
klatki piersiowej, a także badania
krwi
.
Objawy sugerujące zachorowanie na SARS to:
- wysoka
gorączka
(powyżej 38 °C)
- oraz
- albo kontakt w ciągu ostatnich 10 dni z inną, chorą na SARS osobą
- albo powrót z terenów zachorowań na SARS (Chiny, Hongkong, Wietnam, Singapur i prowincja Ontario w Kanadzie)
Dodatkowo w badaniu RTG klatki piersiowej powinno stwierdzać się atypowe zapalenie płuc lub zespół ostrej niewydolności oddechowej.
Leczenie
Antybiotyki
są nieskuteczne w leczeniu SARS. Lek przeciwwirusowy
rybawiryna
i
kortykosterydy
, choć początkowo donoszono o ich pozytywnym wpływie na przebieg choroby, obecne dane naukowe tego nie potwierdzają. Pacjenci, zgodnie z zaleceniami WHO powinni być izolowani, najlepiej w pokojach z podciśnieniem, z zachowaniem rygorystycznych barier epidemicznych. Dalsze leki przeciwwirusowe o znanej skuteczności przeciw grypie,
wirusowemu zapaleniu wątroby
czy
AIDS
, są poddawane próbom, aby ocenić ich skuteczność w leczeniu.
Przypisy
Linki zewnętrzne
