Saturn
Saturn - szósta planeta Układu Słonecznego pod względem oddalenia od Słońca. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym paradoksalnie o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu Słonecznego. Saturn znany był już w świecie starożytnym. Charakterystyczną jego cechą są pierścienie składające się głównie z lodu i (w mniejszej ilości) z odłamków skalnych. Obecnie znamy 61 naturalnych satelitów Saturna (3 niepotwierdzone ostatecznie). Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga – Saturna.
Właściwości fizyczne
Saturn jest wyraźnie spłaszczony na biegunach i "wydęty" na równiku (owalna sferoida); jego średnica biegunowa jest o ok. 10% krótsza od równikowej. Jest to wynikiem szybkiej rotacji wokół osi i gazowo-ciekłej budowy obiektu. Pozostałe gazowe olbrzymy także są spłaszczone, ale w mniejszym stopniu. Saturn jest jedyną planetą Układu Słonecznego, która posiada mniejszą gęstość niż woda. Choć jądro planety jest gęstsze niż woda to gęstość względna planety wynosi 0,69 g/cm³ ze względu na gazową atmosferę. Dzięki temu Saturn mógłby swobodnie unosić się na powierzchni wody.
Prędkość wiatrów na planecie osiąga 1800 km/h.
Charakterystyka ruchu obrotowego
Okres obrotu planety podlega tzw. rotacji różnicowej - obrót atmosfery na równiku jest szybszy niż na biegunach i trwa 10h 14min 10s. W takim tempie Saturn jest w stanie obrócić się o 810° w ciągu doby. Na większych szerokościach geograficznych czas obrotu jest o ok. 25 min dłuższy i wynosi w przybliżeniu 10h 39min 24s.
Podczas przelotu sondy Cassini w 2004, aparatura radiowa sondy wykryła, że czas rotacji minimalnie się zwiększył i wynosił 10h 45min 45s. Powód tego spowolnienia nie jest jednak znany.
Dzięki ostatnim pomiarom wykonanym przez magnetometr znajdujący się na pokładzie sondy Cassini, wiemy, że doba na Saturnie trwa 10 godzin, 47 minut i 6 sekund z błędem 40 sekund - wyniki te opublikowała w Nature grupa astronomów NASA Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie. Pole magnetyczne Saturna jest generowane w ciekłym metalicznym jądrze planety. Jego natężenie zmienia się cyklicznie na skutek rotacji ciała i dzięki temu może posłużyć do oszacowania jej tempa. Jest to najdokładniejszy pomiar w historii. Przy okazji okazało się bowiem, że obserwacje radiowe nie nadają się do dokładnych pomiarów długości doby, bo natężenie tego promieniowania zmienia się znacznie i trudno odseparować jego fluktuacje od ewentualnych i rzeczywistych zmian długości doby na Saturnie.
Historia odkrycia
Pierścienie te po raz pierwszy zaobserwował Galileo Galilei w 1610 przy pomocy zbudowanego przez siebie teleskopu, ale nie był w stanie wytłumaczyć ich istnienia. W liście do Wielkiego Księcia Toskanii pisał: "Saturn nie jest samotnym ciałem, ale jest złożony z trzech elementów które prawie się nie stykają i nigdy się nie przemieszczają względem siebie. Układają się one w jednym równoleżniku na tle Zodiaku, a centralna część jest trzykrotnie większa od zewnętrznych". On także określił Saturna, jakoby miał posiadać "ucho". W 1612 pierścienie były zorientowane w stronę Ziemi, co umożliwiało obserwacje, ale następnie poczęły "znikać", by ponownie się pojawić w 1613 tym samym mieszając Galileusza. Nie doczekał on rozwiązania tej zagadki.
Następnie pierścienie Saturna były obserwowane regularnie od 1655 przez angielskiego uczonego Christiana Huygensa, korzystającego z potężniejszych teleskopów od tych za czasów Galileusza. Jego obserwacje nie wykazały jednak nic ponad odkrycia włoskiego astronoma.
W 1675 Włoch Giovanni Domenico Cassini odkrył lukę pomiędzy dwoma największymi pierścieniami, która potem na jego cześć została nazwana Przerwą Cassiniego.
Inne hasła zawierające informacje o "Saturn":
Biegun północny
...
Romeo i Julia (film 1996)
kategorii Najlepsze zdjęcia – Donald McAlpineAkademia Science Fiction, Fantasy i Horroru –
Saturn
1997
nominacja w kategorii Najlepsze kostiumy – Kym Barrett
Europejska Akademia Filmowa
– ...
Almagest
...
1980
...
1964
Chińska Republika Ludowa
nawiązały kontakty dyplomatyczne.
29 stycznia
– amerykańska dwustopniowa rakieta kosmiczna
Saturn II
wyniosła na orbitę okołoziemską najcięższego w dot. historii
satelitę
.
6 lutego
...
1655
...
1961
protestujących Algierczyków, zginęło nie mniej niż 50 osób.
27 października
NASA
: wystrzelona została rakieta
Saturn I
.
Mauretania
oraz
Mongolia
zostały członkami ONZ.
29 października
–
Syria
wycofała się ...
National Aeronautics and Space Administration
...
Teoria geocentryczna
...
Ymir (mitologia)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Saturn":
Układ Słoneczny (plansza 13)
...
030. Düsseldorf - najdłuższy kontuar świata (plansza 8)
SEVENS beherbergt 30 Geschäfte. Der Hauptmieter ist eine Filiale der Elektronikmarktkette Saturn, die drei Etagen bezogen hat.
Sevens
to centrum handlowe otwarte ...
020. Skład i budowa atmosfery (plansza 2)
...
|