Seattle – największe miasto w północno-zachodnich Stanach Zjednoczonych, tym samym w stanie
Waszyngton
, usytuowane pomiędzy
Zatoką Puget
a jeziorem Waszyngtona z ujściem na
Pacyfik
, prawie 108 mil (174 km) na południe od granicy
USA
-
Kanada
.
Miasto jest siedzibą
hrabstwa King
. Jest również ważnym morskim i lotniczym portem towarowym i osobowym w handlu z Azją. Zespół miejski Seattle-Everett-Tacoma liczy ponad 3,3 mln mieszkańców.
Dane ogólne
Nazwa miasta pochodzi od zniekształcenia imienia Noah Sealth, wodza okolicznych plemion Duwamish and Suquamish, zwanego częściej Chief Seattle (Wódz Seattle). Oficjalnie nazywane jest również "Szmaragdowym Miastem" (ang. Emerald City).
W 1899 centrum miasta uległo pożarowi zwanym w historii jako The Great Seattle Fire, który strawił go całkowicie. Prężność miejscowej gospodarki wykazała, że odbudowane miasto stało się jeszcze świetniejsze. Jednak położenie na terenach bagiennych sprawiło, że odbudowywane budynki, cięższe, niż pierwotne drewniane, zaczęły się zapadać. Kiedy po latach doprowadzono do budowy dróg i chodników przy utwardzaniu gruntu okazało się, że nowe aleje i ulice będą musiały znajdować się na wysokości pierwszych pięter. Tak właśnie w Seattle powstały jego charakterystyczne piwnice. Spacerując obecnie po centrum Seattle, wizytujący znajdzie się często na zewnątrz na poziomie drugiego piętra. Żaden z budynków Seattle pierwotnie nie posiadał piwnic. Jeszcze do dziś w "piwnicach" istnieją dawne witryny sklepów i widoczne są okna instytucji i mieszkań. Podobne zjawisko osiadania budynków spotkać można w niewielu miejscach na świecie. Innym poza Seattle przykładem jest
Irkuck
, jednak tam za zjawisko odpowiada
wieczna zmarzlina
.
Demografia
Według spisu z
2000
, miasto zamieszkane było przez 563 374 osoby, które tworzyły 258 499 gospodarstw domowych oraz 113 400 rodzin. Wg tamtego spisu, 67,1% ludności miasta
należy do białej rasy
, 16,6% to
Azjaci
, 9,7% to
afroamerykanie
, 2,38% ludność innych ras, 1,00% rdzenni Amerykanie, 4,46% ludność wywodząca się z dwóch lub większej liczby ras, 1,50% mieszkańcy wysp Pacyfiku, 6,3% to Hiszpanie lub Latynosi[1]. W ostatnich dekadach w Seattle nastąpił gwałtowny wzrost legalnej i nielegalnej imigracji. Latynosi to najszybciej powiększająca się grupa etniczna w stanie
Waszyngton
, w samych latach
2000
-
2002
ich liczba zwiększyła się o 10%.
Seattle znajduje się na 2. miejscu w rankingu 50 miast
USA
o największym odsetku osób o
orientacji homoseksualnej
. W Seattle 12,9% osób deklaruje taką orientację[2].
Średni roczny dochód w mieście na gospodarstwo domowe wynosi $45 736 a średni roczny dochód na rodzinę to $62 795. Średni dochód mężczyzny to $40 929, kobiety $35 134. Średni roczny dochód na osobę wynosi $30 306. 6,9% rodzin i 11,8% populacji miasta żyje poniżej minimum socjalnego, z czego 13,8% to osoby poniżej 18 lat a 10.2% to osoby powyżej 65. roku życia.
Szacuje się że 1,25% mieszkańców Seattle jest bezdomnych, z czego 14% to dzieci i „młodzi dorośli”.
W
2005
magazyn Men's Fitness okrzyknął Seattle miastem o najniższym wskaźniku otyłości w USA.
Infrastruktura
Panorama centrum o zmierzchu, z nitkami autostrady
I-5
wijącymi się przez miasto
Ważne budynki
-
Columbia Center
– najwyższy budynek w Seattle
-
Space Needle
– wysoka wieża widokowa i maszt telewizyjny, główny symbol Seattle
-
Smith Tower
– najstarszy drapacz chmur w mieście. Był najwyższym budynkiem na całym zachodnim wybrzeżu od czasu jego wybudowania w 1914 aż do 1962, kiedy najwyższym budynkiem stała się wieża Space Needle.
-
Washington Mutual Tower
– drugi co do wysokości wysokościowiec w Seattle, w którym do 2008 znajdowała się siedziba największego upadłego banku w historii świata, w
kryzysie finansowym 2007/2008
, hipoteczno-oszczędnościowego banku Washington Mututal Inc. (WaMu).
Transport
Od wielu lat Seattle jest głównym przesiadkowym centrum żeglugi promowej Washington State Ferries na wodach
Puget Sound
.
Czasy w których w Seattle dominowała tradycyjna kolej i tramwaje odchodzą w zapomnienie. Te formy transportu zastępowane są przez dobrze rozwiniętą sieć autobusową i nowe nitki szybkiej kolei miejskiej, Light Rail. Poza tym w Seattle, tak jak w każdym mieście północno-zachodniego USA, dominuje prywatny transport samochodowy. Główne autostrady w mieście to:
Transport publiczny
Pierwsze tramwaje pojawiły się w 1889. Pojawienie się pierwszych sieci tramwajowych spowodowało, że pociągi powoli odchodziły w zapomnienie. Tradycyjne połączenie kolejowe
Tacoma
-Seattle zostało zamknięte w 1929, a
Everett
-Seattle w 1939. Zostały one zastąpione masowo rozwidlonym, rozwiniętym systemem autostrad międzystanowych i stanowych.
Wkrótce po tym linie tramwajowe również uległy redukcji. Większość z nich musiała zostać usunięta aby na ich miejsce wybudować nowe lub rozbudować już istniejące drogi i autostrady. W 1941 na szyny wyjechał ostatni tramwaj. Na ulicach pojawiły się autobusy i trolejbusy, które dowoziły ludzi w każdy zakątek miasta oraz poza nie.
Drugim typem transportu publicznego były autobusy miejskiego przedsiębiorstwa komunikacyjnego Sound Transit: ekspresowe linie łączące przedmieścia ze ścisłym centrum, czyli Downtown. 18 września 2000 przedsiębiorstwo to uruchomiło nowe połączenia pociągowe pomiędzy Seattle i Tacoma na południu, oraz Seattle i Everett na północy, oraz innymi północnymi i południowymi przedmieściami. Sound Transit rozpoczął w 2003 budowę nowego połączenia: Central Link Light Rail, które połączy ścisłe centrum miasta (Downtown Seattle) z międzynarodowym przesiadkowym
portem lotniczym Seattle-Tacoma
.
System Light Rail (czyli szybkiego tramwaju) połączy także Downtown z kampusem głównym
University of Washington
, centrum handlowym Northgate Mall na północy, ważnymi komercyjnie i w skali miejscowego zatrudnienia przedmieściami
Bellevue
,
Redmond
na wschodzie, oraz Federal Way i
Des Moines
Najbardziej unikatowym w USA środkiem transportu w Seattle jest największa sieć promów tym kraju, oraz trzecia co do wielkości na świecie, łącząca Seattle z Bainbridge Island, Vashon Island,
Puget Sound
, oraz
Bremerton
i Southworth na Kitsap Penisula.
Osobno powstała w Seattle w 1962
kolej jednoszynowa
(monorail) działa do dziś, łącząc punkty w ścisłym centrum Seattle. Używają jej najczęściej turyści oraz osoby dojeżdżające do pracy z północy.
Lotniska
Międzynarodowym lotniskiem dla całego regionu jest
port lotniczy Seattle-Tacoma
, zwany także Sea-Tac. Utrzymuje on wiele połączeń z Europą i Wschodnią Azją, oraz rutynowy komplet połączeń w gęstej siatce lotniczej samych USA.
Szpitale
Większość szpitali w Seattle znajduje się w dzielnicy First Hill oraz w jej okolicach. Znajdują się tam Harborview Medical Center, Swedish Medical Center, Providence Medical Center oraz Virginia Mason Medical Center. Tak duża ilość szpitali w pobliżu siebie spowodowała nazwanie pobliskich dzielnic Pill Hill oraz Hospital Hill.
Znajdujący się w dzielnicy Laurelhurst szpital Children's Hospital and Regional Medical Center jest pediatrycznym centrum, które obsługuje stany Waszyngton,
Alaska
,
Montana
i
Idaho
. Instytut Fred Hutchinson Cancer Research Center współpracuje z odziałem medycznym Uniwersytetu Waszyngtona, którego studenci odbywają praktyki na terenie tego instytutu.
Gospodarka
Seattle było przez wiele lat główną siedzibą konglomeratu lotniczo-aeronautycznego
Boeing
(założonego w 1916), który jednak przeniósł się w 2001 do
Chicago
z powodu ulg podatkowych i lepszego klimatu handlowego, pozostawiając w pobliżu m.in. siedzibę sekcji samolotów cywilnych oraz kilka wielkich zakładów produkcyjnych. Konglomerat oprogramowania
Microsoft
ma siedzibę na rozległym kampusie w przedmieściu
Redmond
.
W 1999 miasto gościło szczyt
Światowej Organizacji Handlu (WTO)
, będąc świadkiem głośnych protestów
antyglobalistów
. To właśnie w tym mieście narodziły się znane obecnie na całym świecie firmy takie jak Nordstrom, UPC,
Starbucks Coffee
czy
Amazon
.
Kultura
W Seattle urodził się
Jimi Hendrix
. W Seattle młodzieńcze lata spędził znany muzyk
Quincy Jones
. Stąd także pochodzi
Duff McKagan
, basista
Guns N' Roses
i
Velvet Revolver
.
Rozwój ruchu muzycznego '
grunge
' z późnych lat 80. i wczesnych 90. XX wieku skupiał się głównie w tym mieście, stąd też grunge jest zwany także "Seattle Sound" (co po polsku można przetłumaczyć na "brzmienie Seattle"). Tu powstały i/ lub działały takie zespoły jak
Pearl Jam
,
Alice in Chains
,
Nirvana
,
Soundgarden
,
Mudhoney
,
Mother Love Bone
.
To także miasto rodzinne
heavymetalowego
zespołu
Queensrÿche
.
Seattle w filmach
W Seattle rozgrywa się akcja filmów:
Bezsenność w Seattle
,
Zakochana złośnica
,
Teoria Chaosu
,Singles (reż.
Cameron Crowe
,
1992
) oraz (częściowo)
Zmierzch
,a także seriali:
Chirurdzy
,
Frasier
,
Kyle XY
,
Żniwiarz
,
4400
oraz
iCarly
i Człowiek Widmo 2. Z Seattle pochodzi główny bohater
Gier wojennych
i rozpoczyna się tam akcja filmu.
Sport
Obecnie w mieście mają swą siedzibę następujące kluby lig zawodowych:
Seattle Sounders FC
(
piłka nożna
,
MLS
),
Seattle Seahawks
(
futbol amerykański
,
NFL
),
Seattle Mariners
(
baseball
,
MLB
),
Seattle Thunderbirds
(
hokej na lodzie
,
WHL
),
Seattle Storm
(
koszykówka kobiet
,
WNBA
). Tylko ten ostatni klub ma na swoim koncie tytuł mistrzowski, wywalczony w
2004
r.
W latach
1967
-
2008
siedzibę miał tu klub
koszykarski
ligi
NBA
Seattle SuperSonics
, mistrz w sezonie
1978
-
79
.
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia lotnicze Stanów Zjednoczonych
