Separacja polega na tak zwanym rozdzieleniu małżonków od stołu i łoża. Może być faktyczna lub formalna - orzeczona przez sąd .

Istota seperacji

Separacja prawna polega na uchyleniu wspólnoty małżeńskiej, jednak bez prawa wstępowania przez małżonków w nowy związek małżeński . W polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym normy dotyczące separacji są uregulowane w artykułach od 61¹ do 61⁶ KRO . W wielu krajach Europy Zachodniej orzeczenie przez sąd rozwodu musi być obowiązkowo poprzedzone okresem separacji.

Przesłanki orzeczenia separacji

Według prawa polskiego przesłanką separacji jest zupełny rozkład pożycia małżonków (lecz nie jednocześnie trwały, albowiem jest to przesłanką orzeczenia rozwodu). Nie można jej jednak udzielić, jeżeli z tego powodu ucierpiałoby dobro wspólnych małoletnich dzieci lub jeżeli udzielenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego . Separację można natomiast orzec na zgodny wniosek małżonków, gdy nie mają oni wspólnych małoletnich dzieci ( sąd nie orzeka wówczas o winie rozkładu pożycia, lecz następują takie skutki, jakby żaden z małżonków nie ponosił winy ).

Skutki orzeczenia separacji

Zasadniczo orzeczenie separacji wywołuje takie same skutki, jak orzeczenie rozwodu. Ustawa może jednak w tej mierze postanowić inaczej, czego przykładem jest regulacja odnosząca się do kwestii powrotu małżonka do poprzednio noszonego nazwiska ( małżonek rozwiedziony może bowiem w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego powrócić do nazwiska , które zmienił wskutek zwarcia związku małżeńskiego; jeżeli zaś orzeczono separację, to nie ma takiej możliwości ). Wskutek orzeczenia separacji ustaje wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami^[1], nie działa również domniemanie pochodzenia od męża matki dziecka urodzonego po upływie 300 dni od ustania separacji.

Zniesienie separacji

Sąd orzeka o zniesieniu separacji na zgodne żądanie małżonków.Jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci , sąd rozstrzyga także o władzy rodzicielskiej nad nimi. W momencie zniesienia separacji ustają jej skutki.

Postępowanie w sprawie o separację

Sąd wydaje postanowienie o separacji po obowiązkowym przeprowadzeniu rozprawy . W toku postępowania sąd nakłania strony do pojednania. W przypadku, gdy ono nie nastąpi ( i niecelowe okaże się odroczenie rozprawy ) sąd przystępuje do rozpoznania sprawy.

Również postanowienie o zniesieniu separacji sąd wydaje dopiero po przeprowadzeniu rozprawy. W momencie wszczęcia postępowania o zniesienie separacji zawiesza się z urzędu postępowanie w sprawie o:

• eksmisję jednego z małżonków pozostających w separacji ze wspólnego mieszkania,
• korzystanie przez tychże małżonków ze wspólnego mieszkania.

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zniesieniu separacji, powyższe postępowania umarza się z urzędu. Postępowanie zostaje również umorzone z chwilą śmierci jednego z małżonków.

Zobacz też

Przypisy