Prowincja Shaanxi
Nazwa chińska: 陕西省 (Shǎnxī Shěng)
Nazwa skrócona: 陕 / 秦 (Shǎn / Qín)
Położenie prowincji Prowincja Shaanxi
Stolica	Xi'an
Gubernator	Yuan Chunqing
Populacja	37,620,000 os. ( 2008 )
Powierzchnia	205,800 km²
Gęstość zaludnienia	180 os./km²
Skład etniczny	Chińczycy Han - 99.5% Hui - 0.4%
Liczba prefektur	10
Liczba powiatów	107
Liczba gmin	1745
ISO 3166-2	CN-61
Strona oficjalna	[www.shaanxi.gov.cn/]

( chiń. upr : 陕西; chiń. trad : 陝西; Pinyin : Shǎnxī, Wade-Giles : Shan-hsi, Inne pisownie: Shensi) - prowincja w północno-środkowej części ChRL . Teren prowincji obejmuje część Wyżyny Lessowej . Od południa ograniczone górami Qin Ling .

Jej nazwa pochodzi od historycznego powiatu Shǎn (陕) i znaczy tyle, co "Na Zachód od Shan". Zapisuje się ją jednak przez podwójne "a" dla odróżnienia od prowincji Shanxi , której nazwa w transkrypcji pinyin brzmi Shānxī.

Historia

Tereny prowincji Shaanxi są uznawane za kolebkę cywilizacji chińskiej . Stolica prowincji Xi'an była siedziba władców 13 chińskich dynastii w okresie od XI wieku p.n.e. - X wieku n.e. . W prowincji tej zaczynał się również jedwabny szlak . W okresie rządów Mongołów w XIII wieku prowincja straciła na znaczeniu. 23 stycznia 1556 w prowincji Shaanxi miało miejsce trzęsienie ziemi uznawane za najbardziej śmiercionośne trzęsienie w historii - zginęło ok. 830 000 ludzi.

Geografia

Prowincja rozciąga się południkowo szerokim pasem na przestrzeni ponad 800 km, w związku z czym na jej obszarze występuje znaczne zróżnicowanie warunków naturalnych. Przecinające prowincję w poprzek góry Qin Ling tworzą wyraźną barierę klimatyczną i komunikacyjną, przekraczającą 4000 m n.p.m. (Taibai Shan, 4113 m). Niższe, sięgające 2700 m, góry Daba Shan stanowią granicę z prowincją Syczuan . Między tymi pasmami ciągnie się gęsto zaludniona górna część doliny rzeki Han Shui , dopływu Jangcy . Panują tu warunki klimatyczne zbliżone do podzwrotnikowych - rozwija się uprawa ryżu , bawełny i herbaty . Góry pokryte są rozległymi lasami - częściowo wiecznie zielonymi, z występowaniem drzewa tungowego, a częściowo, w wyższych rejonach, iglastymi. Jest to jeden z ważniejszych rejonów eksploatacji lasów w Chinach.

Na północ od gór Qin Ling, między nimi a krawędzią Wyżyny Lessowej , ciągnie się równoleżnikowo Kotlina Hanczuńska , odwadniana przez rzekę Wei He . Ta szeroka podłużna kotlina jest jednym z najstarszych ośrodków osadnictwa rolniczego w Chinach i najgęściej zaludnioną częścią prowincji. Dzięki urodzajnym glebom aluwialnym i stosunkowo ciepłemu klimatowi rozwinęła się tu intensywna uprawa ryżu i bawełny. Doliną Wei He przebiega na zachód stara droga handlowa - jedwabny szlak , wzdłuż którego przeprowadzono linię kolejową Zhengzhou - Xi'an - Lanzhou . Tu też znajdują się najważniejsze ośrodki miejskie prowincji.

Północna część prowincji wchodzi w obręb Wyżyny Lessowej. Grubość pokrywy lessowej dochodzi do 300 m (rzeki tworzą w niej głębokie wąwozy), wzniesienia przekraczają 1700 m n.p.m. Wschodnią granicę prowincji stanowi rzeka Huang He , płynąca w głębokim wąwozie. Na północy granica prowincji przebiega nieco na północ od Wielkiego Muru . Wyżyna Lessowa różni się znacznie pod względem klimatycznym od południowej części prowincji. Panuje tu kontynentalny i suchy klimat, lasów brak niemal zupełnie (poza niektórymi dolinami rzek), na skrajnej północy stepy przechodzą w półpustynie . W rolnictwie dominuje pszenica, kaoliang i proso - uprawy typowe dla chłodniejszego i suchszego klimatu. Osobliwością osadnictwa są liczne jaskinie mieszkalne, wykopane w lessie na zboczach dolin.

Demografia

Osadnictwo prowincji Shaanxi jest bardzo stare. Gęstość zaludnienia wynosi poniżej 40 osób/km² na północy do ponad 300 w Kotlinie Hanczuńskiej (Hanzhong Pendi). W odróżnieniu od innych prowincji w północno-zachodnich Chinach, jest to obszar etnicznie jednolity. Poza niewielką liczbą Hui , nie ma tu w zasadzie mniejszości niechińskich.