Singapur (
ang.
Singapore,
chiń.
新加坡 Xīnjīapō,
malaj.
Singapura,
tamil.
சிங்கப்பூர Cingkappūr) –
miasto
-
państwo
położone na południowym krańcu
Półwyspu Malajskiego
.
Nazwa Singapur pochodzi od dwóch
sanskryckich
słów: singa (lew) i pura (miasto), stąd niekiedy stosowana nazwa Miasto Lwa.
Wizerunek posągu Merlion jest znanym symbolem Singapuru, używanym do
1997
jako logo przez singapurską izbę turystyki.
Historia
Singapur został wydzierżawiony w
1819
roku jako placówka handlowa od
sułtanatu
Johor przez
Kompanię Wschodnioindyjską
. W
1826
roku Brytyjczycy kupili Singapur od sułtana. Był odtąd wykorzystywany głównie jako brytyjska baza morska. Od
1867
stanowił część brytyjskich kolonii zwanych Straits Settlements.
Po
I wojnie światowej
Singapur stał się najważniejszą brytyjską bazą wojskową na
Dalekim Wschodzie
. Zaprojektowany tak, aby mógł oprzeć się atakom morskim, w II
1942
został
zdobyty
przez
Japończyków
od strony lądu, a następnie był przez nich okupowany do września
1945
roku.
W
1946
Singapur stał się oddzielną kolonią brytyjską, a pełną
autonomię
uzyskał w
1959
. Na czele rządu stanął
Lee Kuan Yew
. W
1963
Singapur przystąpił do
Federacji Malezji
, ale już
1965
odłączył się, wnosząc oskarżenia o dyskryminację chińskich członków
federacji
. Niepodległa Republika Singapuru, należąca do brytyjskiej Wspólnoty Narodów, została utworzona w sierpniu
1965
. W tym samym roku Singapur stał się członkiem
ONZ
.
Partia Akcji Ludowej zdobywała wszystkie miejsca w parlamencie w wyborach
1968
-
1980
. Pod przywództwem Lee Kuan Yewa Singapur szybko się rozwijał jako port przeładunkowy i centrum finansowe dla nowych, produkujących na eksport, gałęzi przemysłu. Dzisiaj jego mieszkańcy cieszą się najwyższym poziomem życia w
Azji
, poza Japonią i
Brunei
. Na początku
lat 80.
, w wyniku spowolnienia wzrostu gospodarczego, ujawniła się opozycja wobec reżimu Lee Kuan Yewa, a poparcie dla Partii Akcji Ludowej spadło. W
1984
po raz pierwszy 2 fotele w parlamencie zdobyli deputowani opozycyjni. W wyborach powszechnych w
1988
Partia Akcji Ludowej odniosła zwycięstwo.
W
1990
Lee Kuan Yew ustąpił ze stanowiska premiera, przekazując je swojemu zastępcy
Goh Chok Tongowi
, ale zachował wysokie stanowisko w gabinecie. W
1992
zrezygnował też z kierowania partią, zastąpił go tam Goh Chok Tong. W
1993
Ong Teng Cheong został wybrany na prezydenta w pierwszych wyborach powszechnych. W
1999
prezydentem został polityk pochodzenia hinduskiego, Sellapan Rama Nathan.
W wyborach do parlamentu w
2001
zwycięstwo odniosła rządząca Partia Akcji Ludowej, na stanowisku premiera został Goh Chok Tong. W tym roku na skutek azjatyckiego kryzysu ekonomicznego rozpoczęła się recesja. W
2004
nowym szefem rządu został
Lee Hsien Loong
, syn Lee Kuan Yewa.
Geografia
Państwo Singapur położone jest na wyspie Singapur o powierzchni 572 km² wraz z grupą otaczających ją wysepek. Powierzchnia lądowa Singapuru ulega stałemu wzrostowi na skutek prac prowadzonych nad pozyskaniem lądu od morza. Są one również źródłem zatargu z sąsiednią
Malezją
. Z Półwyspem Malajskim wyspa Singapur połączona jest za pomocą nasypu (The Causeway) w północnej części wyspy oraz mostem Tuas Second Link w jej zachodniej części.
Najważniejsze z pozostałych 54 wysp to: Jurong Island, Pulau Tekong, Pulau Ubin i Sentosa.
Wnętrze wyspy Singapur tworzą skały granitowe wzniesione nad najwyższym szczytem kraju Bukit Timah Hill na wysokość jedynie 177 m
n.p.m.
Jednak na przeważającym obszarze wyspy, a także na pozostałych wyspach, rozciąga się płaska
nizina aluwialna
.
Singapur obmywają ciepłe wody cieśnin Malakka i Singapurskiej, łączących
Morze Andamańskie
z
Morzem Południowochińskim
, oraz cieśniny Johor, która wąskim, zaledwie dwukilometrowym pasem oddziela kraj od
Półwyspu Malajskiego
. Większość wysp otaczają rafy koralowe.
Dawniej wyspę porastały wilgotne
lasy równikowe
i zarośla namorzynowe rozciągnięte wzdłuż wybrzeży oraz na brzegach rzek. Wykarczowano je jednak pod zabudowę gwałtownie rozwijającego się miasta-państwa. Współcześnie pozostałości tej naturalnej roślinności zajmują zaledwie 5% powierzchni kraju i w większości są chronione w rezerwatach. Charakterystycznym dla Singapuru zwierzęciem jest
makak
– małpa wąskonosa. Na wyspach Ubin i Tekong ostoję znalazł największy singapurski ssak – dzika świnia. Ponadto w całym kraju żyje wiele ptaków, gadów (m.in.
pytony
), ponad 350 gatunków motyli, a w przybrzeżnych wodach liczne gatunki ryb i skorupiaków.
Podział administracyjny i podział urbanistyczny
Mapa Singapuru z podziałem urbanistycznym na regiony planowania miejskiego. Nie jest to obowiązujący podział administracyjny, aczkolwiek jest używany w celach statystycznych dla cenzusu i przez inne agencje rządowe. Zaznaczenie regionów na mapie:
Centralny (jasno brązowy)
Północny (jasno różowy)
Północno-Wschodni (biało-żółty)
Wschodni (pomarańczowy)
Zachodni (beżowy). Kolorem zielonym oznaczono dwa wydzielone obszary zawierające zbiorniki wodne zasilane deszczami (
ang
water catchment areas) lecz służące także innym celom: centralny jest przeznaczony dla rekreacji, prezerwacji i przywracaniu lasów i miejsce ogrodu zoologicznego; zachodni zawiera poligon ostrego strzelania
Od
24 listopada
2001
, Singapur jest podzielony administracyjnie na 5
regionów
(
ang.
districts):
- Region Singapur Centralny
- Region Północno-Wschodni
- Region Północno-Zachodni
- Region Południowo-Wschodni
- Region Południowo-Zachodni
Regiony administracyjne są z kolei podzielone na 55
dzielnic
. Każdy region jest prowadzony przez swojego
mera
i Radę Rozwoju Miejscowego (ang.: Community Development Council). Rady te wszczynają, planują i nadzorują miejscowe przedsięwzięcia mające na celu promocję miejscowej zgody i spójności socjalnej. Ich oficjalne nazwy to:
- Central Singapore Community Development Council
- North East Community Development Council
- North West Community Development Council
- South East Community Development Council
- South West Community Development Council
Oprócz podziału administracyjnego, szeroko stosowany jest podział urbanistyczny na rejony, pierwotnie wdrożony w celu planowania przestrzenno-gospodarczego, lecz obecnie także stosowany w
cenzusie
i przez inne władze rządowe. Rejony urbanistyczne cieszą się większą popularnością od podziału administracyjnego, i stanowią de facto podział Singapuru. Rejony urbanistyczne Singapuru to (z zaznaczeniem na mapie po prawej):
- Region Centralny (jasno brązowy),
- Region Północny (jasno różowy)
- Region Północno-Wschodni (biało-żółty),
- Region Wschodni (pomarańczowy),
- Region Zachodni (beżowy).
Klimat
Singapur leży 137 km na północ od Równika. Kraj leży w strefie klimatu równikowego wybitnie wilgotnego. Średnia suma wysokich, rozłożonych równomiernie w ciągu roku opadów wynosi 2500mm. Temperatura powietrza jest prawie cały czas taka sama – w styczniu wynosi średnio 25 stopni
Celsjusza
, a w czerwcu 27. W czasie zimowego
monsunu
wiatry wieją z północy i północnego wschodu, a podczas letniego odwrotnie – z południa i południowego wschodu.
Gospodarka
Singapur jest najbardziej, po
Japonii
, rozwiniętym państwem Azji. Ze względu na gwałtowny rozwój gospodarczy od czasów drugiej wojny światowej, zalicza się je do
azjatyckich tygrysów
. Pod względem
PKB
jest w światowej czołówce. W
2006
roku
PKB per capita
wynosiło 31,400 dolarów
USD
[1].
Gospodarka Singapuru jest gospodarką rynkową z własnością prywatną. Ważną rolę pełni jednak na przykład A*STAR (
Agency for Science, Technology and Research
), państwowa instytucja, zajmującą się wspieraniem rozwoju przemysłu wysokich technologii. Inną dziedziną znajdującą się pod prawie całkowitą kontrolą państwa jest polityka mieszkaniowa, której rozwiązania przypominają rozwiązania socjalistyczne. Gospodarka opiera się głównie na usługach (finansowych), turystyce, oraz na przemyśle petrochemicznym, stoczniowym i tekstylnym. Bardzo szybko rozwija się przemysł elektrotechniczny i elektroniczny. Zyski przynosi także przemysł:
chemiczny
, farmaceutyczny, fotooptyczny i spożywczy. W kraju ma swoją siedzibę 170 banków oraz 80 towarzystw ubezpieczeniowych. Żywność jest w większości importowana, gdyż
rolnictwo
i
rybołówstwo
są dość słabo rozwinięte.
Standard życia Singapurczyków jest na niezwykle wysokim poziomie. Rządząca partia postanowiła także, iż wszyscy mieszkańcy w ciągu najbliższych lat będą mieli dostęp do bezpłatnego Internetu finansowanego z podatków. Singapur jest czwartym finansowym centrum świata po
Londynie
,
Nowym Jorku
i
Tokio
. Port w Singapurze przeładowuje drugą największą ilość
kontenerów
na świecie, po porcie w
Szanghaju
.
Gospodarka Singapuru należy do najbardziej liberalnych na świecie. Według Indeksu Wolności Gospodarczej zajmuje ona pod tym względem drugie miejsce na świecie za
Hongkongiem
[2]. Niemal całkowitej deregulacji uległy wszystkie dziedziny gospodarki prócz polityki monetarnej. Dzięki bardzo niskim podatkom, których udział w ogólnym PKB wynosi zaledwie 12,9% (dla porównania w Polsce 34.4%), Singapur zapewnił sobie wieloletni wysoki
wzrost gospodarczy
i oparł się szeregowi światowych kryzysów.
W
2010
roku Singapur przeżywał kolejny boom gospodarczy. W pierwszym kwartale wzrost gospodarczy wyniósł 45,8%
PKB
. W ujęciu rocznym po pierwszym półroczu wzrost wyniósł 18,1%. Jeżeli tendencja utrzyma się Singapur będzie najszybciej rozwijającym się państwem świata. [3].
Turystyka
Statua Tomasa Stamforda Rafflesa
W zabudowie Singapuru przeważają wysokie wieżowce. Sercem miasta jest stara dzielnica kolonialna. Znajdują się tu gmachy rządowe, kościoły, hotele, kluby sportowe, luksusowe domy mieszkalne oraz nowoczesne drapacze chmur. Do zabytków z czasów kolonialnych należy odlana z brązu statua
Tomasa Stamforda Rafflesa
, neogotycka katedra św. Andrzeja i budynek ratusza. W mieście istnieje wiele świątyń buddyjskich, taoistycznych, hinduistycznych i meczetów. Interesujące zbiory sztuki azjatyckiej i europejskiej można zobaczyć w kilku muzeach (Narodowym, Sztuki i Azjatyckim).
Pomimo gęstej i systematycznie rozrastającej się zabudowy w Singapurze można znaleźć urocze miejsca do wypoczynku. Na park rozrywki zamieniono jedną z wysp – wyspę Sentosa. Zbudowano na niej oceanarium, w którym można m.in. odbyć spacer przeszklonym korytarzem umieszczonym pod jednym z głównych akwariów. Na wyspie istnieje także wodny park rozrywki, ogród botaniczny oraz muzeum motyli, w którym można obejrzeć około 60 gatunków żywych okazów. Na wschodnim wybrzeżu głównej wyspy znajduje się także krokodylarium, w którym żyje ponad 1800 krokodyli pochodzących z
Azji
,
Afryki
i
Stanów Zjednoczonych
.
Singapur jest miastem gdzie intensywna zabudowa kontrastuje z bujną zielenią rozlicznych parków. Do najchętniej odwiedzanych należą takie miejsca jak ogrody botaniczne czy bukit timah (z najwyższym wzniesieniem w Singapurze). Dodatkowo, do Singapuru należy niewielka wyspa Pulau Ubin (wschód Singapuru, nieopodal lotniska), która nie została poddana procesom modernizacji i jest w zasadzie jedynym skrawkiem singapurskiej ziemi o charakterze wiejsko-rolniczym. Pulau Ubin jest dosyć popularnym miejscem wycieczek rowerowych i spacerów.
Ludność
Po
Monako
Singapur jest drugim najgęściej zaludnionym państwem świata (6573 os./km²)[1]. Większość z nich zamieszkuje wyspę Singapur, na pozostałych wysepkach mieszka niespełna kilkanaście tysięcy osób.
Liczba ludności (2007): 4,55 miliona mieszkańców[1].
Singapur jest państwem bardzo zróżnicowanym pod względem etnicznym. Zgodnie z cenzusem przeprowadzonym w 2000 roku, największe grupy etniczne zamieszkujące Singapur mają pochodzenie:[1]
- chińskie: 76,8%,
- malajskie: 13,9%,
- hinduskie: 7,9%,
- inne: 1,4%.
Mówi się tu wieloma językami. Za języki ojczyste uważane są:[1]
-
mandaryński
: 35%,
-
angielski
23%,
-
malajski
14,1%,
- hokkien 11,4%,
-
kantoński
5,7%,
-
teochew
4,9%,
-
tamilski
3,2%,
- inne dialekty chińskie: 1,8%,
- inne 0,9%.
Widok na Singapur z Marina Bay (Zatoka Marina)
Singapur jest również mieszanką wyznaniową. 14,8% stanowią
bezwyznaniowcy
, a jako główne wyznania można wymienić:[1]
Wojsko
Pomimo swoich niewielkich rozmiarów, Singapur ma jedne z najbardziej zaawansowanych sił zbrojnych w Azji Wschodniej. W Singapurze jest obowiązkowy pobór wojskowy.
Inne dane
Dzielnica finansowa w Singapurze
- Konflikty: spór z
Malezją
o dostawy wody pitnej do Singapuru, o wyspy: Pedra Branca Island/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks i South Ledge, o prace nad pozyskaniem powierzchni lądowej od morza.
- Singapur jest najważniejszym i największym centrum edukacji na wysokim poziomie w Azji południowo-wschodniej (i jednym z najważniejszych w całej Azji jak i na świecie). Poza doskonałymi uniwersytetami państwowymi (znajdującymi się w światowej czołówce), czyli
Narodowy Uniwersytet Singapuru
,
Uniwersytet Technologiczny Nanyang
i
Singapore Management University
, jest też duża liczba szkół specjalistycznych oraz oddziałów uniwersytetów amerykańskich, australijskich i europejskich. Na wszytkich uczelniach językiem wykładowym jest angielski a zajęcia prowadzą profesorzy z całego świata. Bardzo duża jest też liczba studentów przebywających na wymianie.
- Zasoby: ryby, porty głębokowodne, wielki nowoczesny port lotniczy
-
PKB
: $141.2 miliardów USD[1]
- Wzrost PKB: 7,9%[1]
- PKB na 1 mieszkańca: 31 400 USD[1]
-
Inflacja
: 1%[1]
-
Bezrobocie
: 3,1%[1]
- Bardzo rygorystyczny system prawny i skutecznie egzekwowany. Przestępczość jest raczej niespotykana. Karę można zapłacić np. za wyrzucenie papierka na ulicę. Zakazane jest żucie gumy w miejscach publicznych.
- Kontrowersyjny system polityczny, pomiędzy
autorytaryzmem
a
demokracją
- Zagrożenia:
piractwo
morskie, zanieczyszczenie atmosfery spowodowane wielkimi pożarami leśnymi wzniecanymi w celach komercyjnych na pobliskich wyspach indonezyjskich
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Dane statystyczne CIA
- ↑
http://www.heritage.org/research/features/index/countries.cfm
- ↑
Gazeta.pl
(
pol.
). www.gazeta.pl. [dostęp 14 lipca 2010].
Linki zewnętrzne