Amyloza

Amylopektyna

Skrobia – węglowodan , polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy , pełniący w roślinach rolę magazynu energii. Skrobia ma budowę ziarnistą. (C₆H₁₀O₅)_n n>300

Skrobia jest głównym węglowodanem w diecie człowieka.

Właściwości fizyczne i chemiczne

Czysta skrobia jest białą, bezpostaciową (nie jest krystaliczna), amorficzną substancją bez smaku i zapachu, nierozpuszczalną w zimnej wodzie , z gorącą tworzącą kleik skrobiowy. Skrobia hydrolizuje wyłącznie na α-D-glukozę, lecz nie jest jednorodnym chemicznie związkiem – składa się w rzeczywistości z dwóch różnych polisacharydów:

• nierozgałęzionej amylozy łatwiej rozpuszczalnej w wodzie (ok. 20% naturalnej skrobi); jest wielocukrem – jej cząsteczki składają się z wielu reszt glukozowych połączonych ze sobą atomami tlenu (wiązania α -1,4 glikozydowe).
• rozgałęzionej amylopektyny , nierozpuszczalnej w wodzie (ok. 80% naturalnej skrobi); rozgałęzienia powstają dzięki wiązaniom α-1,6-glikozydowym .

Skrobia tworzy roztwory koloidowe . Jednoprocentowy roztwór wodny skrobi jest używany do wykrywania jodu cząsteczkowego, z którym tworzy zabarwienie niebieskie w wyniku wiązania jodu przez amylozę.

W trakcie hydrolizy kwasowej skrobia rozpada się na coraz krótsze łańcuchy polisacharydowe tworząc kolejno:

• amylo dekstryny (barwiące się z I₂ na niebiesko),
• erytrodekstryny (barwiące się z I₂ na czerwono),
• achrodekstryny (niebarwiące się z I₂) i
• maltozę i glukozę .

Skrobię można wykryć za pomocą jodyny lub płynu Lugola , który zawiera jod. Pod wpływem jodu skrobia przyjmuje niebiesko-fioletowe zabarwienie.

Występowanie u roślin

Skrobia jest najważniejszym polisacharydem zapasowym u roślin , które magazynują go w owocach , nasionach , korzeniach w formie ziaren w liściach , bulwach , rdzeniu łodygi i kłączach . Szczególnie bogate w skrobię są ziarna zbóż i bulwy ziemniaka , a także (choć mniej) kolby kukurydzy .

Odkłada się w komórkach roślin w postaci ziaren lub granulek, których wielkość i kształt są charakterystyczne dla poszczególnych gatunków roślin. Ziarna skrobi mają średnicę 2-120 µm, zależnie od pochodzenia mają różne właściwości i wygląd. Rozróżnia się skrobię ziemniaczaną, pszenną, kukurydzianą itp.

Zastosowania

Skrobia i niektóre jej pochodne (np. estry , produkty degradacji, utlenienia i częściowej hydrolizy) mają zastosowanie w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym oraz do produkcji klejów .