Swen Widłobrody (ur. ok.
950
-
960
, zm.
2
lub
3 lutego
1014
;
duń.
Svend Tveskæg,
norw.
Svein Tjugeskjegg,
ang.
Svein Forkbeard) - król
duński
(ok.
987
-
1014
) i
norweski
(
987
-
994
), władca
Anglii
(
1013
-
1014
).
Rodzina
Dokładny rok urodzenia Swena nie jest znany. Badacze podają daty od
950
do
965
; sporą popularnością cieszy się pogląd, że przyszedł na świat około roku
960
, gdy jego ojciec,
Harald Sinozęby
, przyjął
chrześcijaństwo
. Swenowi na chrzcie nadano imię Otto na cześć
cesarza
Świętego Cesarstwa Rzymskiego
. Według podań wychowywał go
Palnatoke
.
Żoną Swena była
Gunhilda
(
Świętosława
), córka
Mieszka I
i prawdopodobnie
Dobrawy
, siostra
Bolesława Chrobrego
. Miał z nią dwóch synów, późniejszych królów Danii -
Haralda II
i
Kanuta I
, oraz kilka córek, w tym
Estrydę
, matkę
Swena II
.
Jego przydomek, Widłobrody, został mu nadany najprawdopodobniej jeszcze za życia i odnosił sie do jego długich wąsów, splecionych na kształt wideł.
Panowanie
Tron
Danii
i
Norwegii
objął po śmierci swojego ojca w
986
lub
987
r. Niektórzy historycy uważają, że Swen stał na czele rebelii przeciwko swojemu ojcu. Nieprzepadający za Swenem kronikarz
Adam z Bremy
oskarża Widłobrodego o sojusz z poganami i bunt przeciwko chrześcijańskiemu władcy. Swen miał również wygnać biskupów Skanii i Zelandii, co spowodowało interwencję
króla Szwecji
Eryka Zwycięskiego
i wygnanie Swena. Obecnie ta historia jest uznawana za nieprawdziwą, gdyż w czasie rzekomego wygnania Swen dowodził duńskimi najazdami na Anglię.
Po śmierci Eryka Zwycięskiego w
995
r. Swen umocnił swoją pozycję w Danii. W tym samym roku utracił jednak tron norweski na rzecz
Olafa Tryggvasona
. Ambicje nowego króla norweskiego do podboju całej Skandynawii nie podobały się Widłobrodemu, który zmontował antynorweską koalicję Danii, Szwecji i Słowian, która
9 października
1000
r. pokonała Olafa w
bitwie pod Svolder
. Olaf zginął, a Swen odzyskał władzę w Norwegii. Nie opanował jednak całego kraju, jego częścią rządził
jarl
Eiríkr Hákonarson, który był wasalem Swena.
Kwestią sporną jest wyznanie króla Swena. Nie ulega wątpliwości, że został w dzieciństwie ochrzczony, ale liczni ówcześni kronikarze, tacy jak Adam z Bremy, oskarżają go o wyznawanie pogaństwa. Swen wspierał Kościół i budował nowe świątynie, ale toczył spory z organizacją kościelną, która była zdominowana przez Niemców i bardziej oglądała się na interesy Cesarstwa niż Królestwa Danii. Król był również tolerancyjny wobec wyznawców starych bogów, ale nie słychać o jakiś większych pogańskich ceremoniach za jego panowania.
Podbój Anglii
Swen wyprawiał się na Anglię już w latach 90. X wieku, ale były to tylko wyprawy łupieżcze. Do zorganizowanego podboju przystąpił w
1002
r.
13 listopada
tegoż roku, w dzień św. Brycjusza, na rozkaz angielskiego króla
Ethelreda II
wymordowano kilka setek duńskich osadników. Wśród ofiar znalazła się Gunhilda, siostra Swena, wraz ze swoim mężem i małym synkiem. Widłobrody postanowił zemścić się na angielskimi królu. Od tamtej pory na Anglię regularnie spadały niszczące duńskie najazdy - w latach
1002
-
1005
na
Essex
i Anglię Wschodnią, w latach
1006
-
1007
i
1009
-
1012
. Anglosasi unikali groźby podboju duńskiego regularnie płacąc haracz zwany danegeld, który dochodził do astronomicznej sumy 50 tys. funtów złota i srebra.
Wysokie sumy uzyskane w wyniku najazdu oraz słabość anglosaskiej obrony zachęciły Swena do próby podboju Anglii. W
1013
r. przed miesiącem sierpniem, król Swen przybył ze swoją flotą do Sandwich. Szybko przemaszerował przez Anglię Wschodnią i dotarł nad rzekę
Humber
. Tam pospieszyli do niego earl Nortumbrii Uhtred wraz ze swoimi stronnikami, jak również mieszczańcy Lindsay oraz Pięciu Miast (chodzi o pięć miast dawnej duńskiej
Mercji
-
Derby
,
Leicester
,
Lincoln
,
Nottingham
i Stamford). Otrzymał również hołd ze wszystkich shire'ów. Kiedy Swen zrozumiał, że cała okoliczna ludność poddała się jego władzy zarządził, że jego wojsko ma być zaopatrywane w żywność i konie. Następnie pomaszerował na południe z głównymi siłami inwazyjnymi, pozostawiając resztę pod wodzą swojego syna,
Kanuta
. Po przejściu Watling Street dotarł do
Oksfordu
, który poddał mu się i złożył mu hołd. Stamtąd udał się do
Winchesteru
, gdzie spotkał się z podobnym przyjęciem, a następnie pomaszerował na
Londyn
.
Londyńczycy jednak zdecydowali się stawić Duńczykom opór. Mosty na
Tamizie
zostały zniszczone, a frontalny atak Swena został odparty. Duńczycy cofnęli się ze sporymi stratami. Król Swen udał się do
Wallingford
, a potem do
Bath
, gdzie przybyli doń earl Aethelmaer oraz tanowie z zachodu i złożyli mu hołd. W ich ślady poszła reszta kraju, tylko Londyn wciąż stawiał opór. Sprawę przesądziła jednak ucieczka króla Ethelreda do
Normandii
. Wówczas nawet Londyn otworzył przed Swenem swoje bramy i Widłobrody został
25 grudnia
1013
r. ukoronowany na króla Anglii. Swen udał się następnie do Gainsborough, gdzie rozpoczął organizację władzy w swym nowym królestwie. Tam jednak zmarł
3 lutego
1014
r. po zaledwie 5 tygodniach panowania.
Ciało Swena zostało ugotowane, aby oddzielić skórę od kości. Te ostatnie przewieziono do Danii i pochowano w kościele w
Roskilde
, który sam Swen wybudował. Jego następcą na tronie Danii został jego starszy syn
Harald
, jednak duńska flota w Anglii okrzyknęła królem Kanuta. Po śmierci Swena do Anglii powrócił Ethelred II, który wyparł Kanuta z Wyspy. Powróci on jednak w
1016
r. i podobnie jak ojciec ozdobi swe skronie angielską koroną.
