Sycylia (
wł.
Sicilia) – największa
wyspa
na
Morzu Śródziemnym
(25 710 km²), leżąca na południowy zachód od
Półwyspu Apenińskiego
, od którego oddziela ją wąska
Cieśnina Mesyńska
. Wyspę zamieszkuje około 5 milionów mieszkańców.
Razem z wyspami:
Wyspy Liparyjskie
,
Egady
,
Wyspy Pelagijskie
i
Pantelleria
tworzy od
1946
roku region
autonomiczny
we
Włoszech
(o powierzchni 25,7 tys. km² i 5,1 mln ludności). Najwyższym wzniesieniem na wyspie jest słynny
wulkan
Etna
(3323 m n.p.m.). Na wyspie panuje
klimat śródziemnomorski
. Rozbudowana sieć rzeczna, największe rzeki to:
Salso
,
Simeto
,
Platani
.
Region Sycylia jest podzielony na 9
prowincji
:
Palermo
,
Katania
,
Mesyna
,
Syrakuzy
,
Trapani
,
Ragusa
,
Caltanissetta
,
Agrigento
i
Enna
.
Historia
Pierwszymi znanymi mieszkańcami Sycylii byli
Sykanowie
,
Sykulowie
i
Elymowie
. Od
XI wieku p.n.e.
wyspa była kolonizowana przez
Fenicjan
, którzy założyli
Palermo
(wtedy Panormus). Od
VIII wieku p.n.e.
rozpoczęła się
grecka
kolonizacja
wyspy (zobacz:
Wielka Grecja
). Kolonizatorzy z
Hellady
założyli takie miasta jak:
Syrakuzy
, Katanię i Mesynę (wtedy zwaną Zancle). Greckie miasta rozwijały się wspaniale stając się jednymi z ważniejszych miast greckich
starożytnego świata
(np. Syrakuzy). Właśnie to miasto w
V wieku p.n.e.
objęło władzę nad resztą greckich kolonii. W tym czasie odżyły też za sprawą
Kartaginy
fenickie wpływy na wyspie i po ciężkich bojach z Grekami
Kartagińczycy
opanowali przed rokiem
400 p.n.e.
zachodnią część wyspy. Aż do
III wieku p.n.e.
trwały grecko-kartagińskie walki o panowanie nad Sycylią. Wtedy to do konfliktu włączyli się
Rzymianie
.
Po
pierwszej wojnie punickiej
Rzym
wyparł Kartaginę z wyspy, a następnie w roku
215 p.n.e.
, po śmierci ostatniego władcy Syrakuz, stał się jedynym właścicielem wyspy, czyniąc z niej rzymską prowincję. Pod rządami Rzymian Sycylia stała się spichlerzem Rzymu. Główną siłą roboczą byli niewolnicy, którzy wszczęli wiele powstań (m.in. w latach
135
-
132 p.n.e.
i
104
-
100 p.n.e.
), bezwzględnie stłumionych przez wojska rzymskiego imperium. W połowie
V wieku
naszej ery Sycylia znalazła się w rękach
Wandalów
, którzy niewiele wcześniej opanowali
Afrykę Północną
. W roku
493
wyspę zdobyli
Ostrogoci
, a w
535
została wcielona do
Bizancjum
przez
Belizariusza
. W
IX wieku
(828) Sycylię podbili
Arabowie
i następnie rządzili nią przez kolejne dwa stulecia. Wyspę z rąk arabskich wydarli w latach
1060
-
91
Normanowie
pod wodzą
Rogera I
.
Roger II
został w roku
1130
pierwszym
królem
Sycylii. Władca ten miał duży udział w przekazaniu arabskiej wiedzy
Europie
. Po śmierci ostatniego z normańskich królów w roku
1194
nowym władcą Sycylii został
cesarz
Świętego Cesarstwa Rzymskiego
Henryk VI
, a później
Fryderyk II
, który rządził wyspą od
1197
do
1250
roku.
W roku
1266
papież Klemens IV
koronował
Karola I
z dynastii
andegaweńskiej
, który wcześniej zamordował syna Fryderyka II, Manfreda, na
króla
Neapolu
i Sycylii. Jego rządy nie spotkały się jednak z ciepłym przyjęciem i
30 marca
1282
wybuchła rewolta, która zyskała nazwę
nieszpory sycylijskie
. Sycylijczycy powołali na króla
Piotra III
z
Aragonii
. Wywołało to wojnę między Andegawenami i Aragonią.
31 sierpnia
1302
działania wojenne zostały zakończone pokojem w
Caltabellotta
. Władcą Sycylii został
Fryderyk II
(
1296
-
1337
) z
Aragonii
, a południowe Włochy pozostały w rękach Andegawenów. Po wygaśnięciu sycylijskiej linii aragońskiej
dynastii
w roku
1409
władzę na wyspie objęła główna linia z Aragonii.
Trzydzieści trzy
lata później
Alfons V Aragoński
zjednoczył Sycylię z królestwem
Neapolu
.
Na początku
XVI wieku
władzę w
Hiszpanii
(a tym samym i na Sycylii) przejęli
Habsburgowie
. Po nich rządy nad wyspą przejęli
Burbonowie
(
1735
). W roku
1816
południowe Włochy i Sycylia zostały zjednoczone przez
Ferdynanda I
, tworząc
Królestwo Obojga Sycylii
. W pierwszej połowie
XIX wieku
wyspą wstrząsały rebelie (w roku
1820
oraz w latach
1848
-
49
).
W roku
1860
na czele swoich oddziałów wylądował na Sycylii
Giuseppe Garibaldi
. Opanował wyspę, a ta wkrótce przyłączyła się do
królestwa Sardynii
, aby potem wraz z całym królestwem wejść do zjednoczonych Włoch. O wejściu w skład Włoch zadecydował plebiscyt z 1861 roku. W ramach państwa włoskiego Sycylia była biednym, prowincjonalnym regionem.
Podczas
drugiej wojny światowej
(
1943
rok) na wyspie wylądował silny
desant
aliancki
i po trwających blisko miesiąc walkach opanował Sycylię. W
1947
wyspa otrzymała autonomię. Najpoważniejszym problemem wyspy po drugiej wojnie światowej była bardzo silna
mafia
, która zdominowała miejscową
gospodarkę
i
politykę
. Po zabójstwach włoskich sędziów śledczych
Giovanniego Falcone
i
Paolo Borsellino
w
1992
roku, władze przystąpiły do zdecydowanej walki ze zorganizowaną przestępczością na wyspie i do roku
1998
mafia została znacznie osłabiona. Mimo silnego wsparcia gospodarczego władz w Rzymie Sycylia pozostaje cały czas jednym z biedniejszych regionów Włoch.
Linki zewnętrzne
