Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

System prezydencki

System prezydencki

System prezydencki (prezydencjalizm) - system polityczny w demokracji charakteryzujący się rygorystycznym podziałem (separacją) władzy ustawodawczej i wykonawczej , oraz połączeniem funkcji prezydenta i szefa rządu . W myśl tych zasad prezydentowi (jako organowi władzy wykonawczej) przysługuje pełnia władzy wykonawczej oraz zwolnienie z odpowiedzialności przed parlamentem - pozbawiony zostaje jednak możliwości ustawodawczych.

Przykładem prezydenckiego systemu rządów są Stany Zjednoczone oraz liczne republiki południowoamerykańskie.

Spis treści

USA

Prezydent jest odpowiedzialny tylko przed Narodem i Konstytucją, nie ponosi natomiast odpowiedzialności politycznej. Niemniej jednak Kongres może zastosować tzw. impeachment - uchylenie władzy prezydenta w wypadku złamania przez niego prawa. Prezydent Stanów Zjednoczonych dysponuje dużym zakresem władzy, jednak jest ona do pewnego stopnia "hamowana" przez amerykańską legislatywę . Prezydent Stanów Zjednoczonych pełni funkcję zwierzchnika sił zbrojnych, ale Kongres - decyduje o wypowiedzeniu wojny, budżecie na nią przeznaczonym oraz o zawarciu pokoju. Prezydent powołuje przedstawicieli dyplomatycznych i najwyższych urzędników państwowych, jednak Senat zatwierdza kandydatury większością 2/3 głosów. Prezydent ma prawo weta , które może być jednak odrzucone większością 2/3 głosów obu izb Kongresu. Jego specyficznym uprawnieniem teoretycznie wzmacniającym pozycję jest weto kieszonkowe .

II Rzeczpospolita

Według konstytucji z 23 kwietnia 1935 roku Prezydent był "czynnikiem nadrzędnym w Państwie ", który za swe akty urzędowe nie odpowiadał przed nikim. Zakres jego władzy był ogromny: mianował Prezesa Rady Ministrów oraz (na jego wniosek) Ministrów , Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego , Prezesa Najwyższej Izby Kontroli , zwoływał i rozwiązywał Sejm i Senat , powoływał sędziów Trybunału Stanu i 1/3 senatorów, zawierał i ratyfikował umowy międzynarodowe. Był ponadto Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych - mianował i zwalniał Naczelnego Wodza i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych , a także decydował o wojnie i pokoju . Przysługiwało mu prawo łaski . Jego akty urzędowe które nie należały do prezydenckich prerogatyw wymagały kontrasygnaty Premiera i odpowiedniego Ministra. Kadencja Prezydenta miała trwać 7 lat. Wybierany był przez Zgromadzenie Elektorów - chyba, że przed końcem kadencji wskazał własnego kandydata na swojego następcę. W takiej sytuacji Prezydenta wybierał Naród spośród dwóch osób - jednej wskazanej przez Zgromadzenie Elektorów i jednej wskazanej przez ustępującego Prezydenta.

Cechy systemu prezydenckiego

  • prezydent jest wybierany w głosowaniu powszechnym;
  • kadencja prezydenta jest określona w czasie (najczęściej jest ona czteroletnia - jak np. w USA czy Brazylii , choć np. w Meksyku trwa sześć lat);
  • ministrowie wchodzący w skład rządu odpowiadają jedynie przed prezydentem;
  • istnieje jeden ośrodek władzy wykonawczej ;
  • akty wydawane przez prezydenta nie wymagają kontrasygnaty ;
  • prezydent nie jest odpowiedzialny politycznie, ale w przypadku złamania konstytucji lub prawa może zostać odwołany (przez parlament lub naród w referendum );
  • prezydent ma możliwość wydawania dekretów z mocą ustawy w sytuacjach nadzwyczajnych (np. okres wojny).

Bibliografia

  • Tadeusz Woś, Jerzy Stelmach, Marek Bankowicz, Marian Grzybowski, Tadeusz Włudyka, "Wiedza o społeczeństwie"

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "System prezydencki":

Mieszko II Lambert ...

Nadciśnienie tętnicze ...

Adwentyzm ...

Oddychanie komórkowe ...

Linz ...

Ratusz w Kownie ...

Kwas fosforowy ...

1749 ...

Nowa Polityka Ekonomiczna ...

Eunectes ...


Inne lekcje zawierające informacje o "System prezydencki":

Podstawy informatyki - podstawowe pojęcia, systemy liczbowe - część II (plansza 3) ...

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 6) ...

204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie