Sąd (
franc.
Tribunal) - trybunał powołany pod nazwą Sąd Pierwszej Instacji na mocy
Jednolitego Aktu Europejskiego
, w celu odciążenia
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
. Zaczął działać z dniem
1 listopada
1989
roku. Od 1 grudnia 2009 roku istnieje nie jako odrębna instytucja, lecz organ sądowy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, i nosi obecną nazwę. Jego siedziba mieści się w
Luksemburgu
, rozprawy odbywają się w
języku francuskim
.
Skład sądu obejmuje 5 izb rozstrzygających w składach trzy- lub pięcioosobowych spory
osób fizycznych
i
prawnych
ze
Wspólnotami Europejskimi
. W niektórych przypadkach sąd orzeka w składzie jednego sędziego lub w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w pełnym składzie, jeżeli uzasadnia to stopień zawiłości prawnej lub waga sprawy. Odwołanie się od jego orzeczeń możliwe jest jedynie w kwestiach prawnych (uchybienia procesowe, naruszenie prawa Wspólnot).
Sąd I Instancji zajmował się również do
22 lipca
2002
roku rozstrzyganiem spraw dotyczących funkcjonowania
Euratomu
oraz
Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali
(EWWiS), obecnie zaś czyni to tylko w stosunku do
Euratomu
.
W skład sądu wchodzą sędziowie, po jednym z każdego kraju członkowskiego
Unii Europejskiej
, wybierani na sześć lat. Część składu odnawia się co trzy lata.
Obecnie przewodniczącym Sądu jest Marc Jaeger, a polskim sędzią
Irena Wiszniewska-Białecka
.
Kompetencje
Sąd jest właściwy do rozpoznawania:
- skarg bezpośrednich wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej (których są one adresatami lub które dotyczą ich bezpośrednio i indywidualnie), jak również aktów regulacyjnych (które dotyczą ich bezpośrednio i nie obejmują środków wykonawczych), czy wreszcie przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje, organy i jednostki organizacyjne
- skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Komisji
- skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Radzie, dotyczących aktów z dziedziny pomocy państwa, handlowych środków ochronnych („dumping") oraz aktów, za pomocą których korzysta ona z uprawnień wykonawczych
- skarg o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez instytucje Unii Europejskiej lub ich pracowników
- skarg dotyczących umów zawartych przez Unię europejską, w których właściwość Sądu została wyraźnie określona
- skarg z zakresu wspólnotowych znaków towarowych
- odwołań, ograniczonych do kwestii prawnych, od orzeczeń Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej
- skarg wniesionych przeciwko decyzjom Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin oraz Europejskiej Agencji Chemikaliów
Od orzeczeń wydanych przez Sąd przysługuje ograniczone do kwestii prawnych odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości w terminie dwóch miesięcy.
Źródła
- prezentacja Sądu na stronie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
