Sąd Konstytucyjny Ukrainy (
ukr.
Конституційний Суд України) -
sąd konstytucyjny
Ukrainy
, organ sądownictwa rozstrzygający o zgodności
aktów normatywnych
z
Konstytucją
Ukrainy.
Historia
Конституційний Суд України, siedziba Sądu Konstytucyjnego Ukrainy
Sąd Konstytucyjny
Republiki Ukraińskiej
został po raz pierwszy powołany do życia w
1990
roku. Jego utworzenie było jedną z części zmian ustrojowych, jakie powszechnie wprowadzano po osiągnięciu niepodległości. Lata 1990-
1996
to okres stagnacji, w czasie której Sąd Konstytucyjny był instytucją martwą, ponieważ
Rada Najwyższa Ukrainy
nie uchwaliła odpowiednich
ustaw
i nie doszło w tym czasie do powołania
sędziów
.
Zasady działania
Obecny Sąd Konstytucyjny Ukrainy funkcjonuje od
1 stycznia
1997
roku na mocy przepisów Konstytucji Ukrainy i ustawy z dnia
16 października
1996
roku o Sądzie Konstytucyjnym Ukrainy.
Według art. 147
konstytucji Ukrainy
, Sąd Konstytucyjny jest jedynym organem sądownictwa konstytucyjnego rozstrzygającym o zgodności ustaw i innych aktów normatywnych z konstytucją. Kompetencje Sądu określone zostały przez art. 150-151 Konstytucji i ustawę o Sądzie Konstytucyjnym. Uprawnienia Sądu Konstytucyjnego nie dotyczą orzekania o prawomocności aktów wydanych przez organy władzy państwowej, organy władzy
Autonomicznej Republiki Krymu
i organów
samorządu lokalnego
.
Orzeczenia
Sądu Konstytucyjnego, które uznają ustawy i inne
akty prawne
za częściowo lub w pełni niezgodne z Konstytucją, są ostateczne i wchodzą w życie z dniem wydania orzeczenia[].
Struktura
Sąd Konstytucyjny Ukrainy składa się z 18 sędziów. Jego skład określają trzy podmioty: Prezydent Ukrainy, Rada Najwyższa Ukrainy oraz Zjazd Sędziów Ukrainy. Każdy z tych trzech podmiotów na zasadzie równości powołuje sześciu sędziów.
Kadencja
sędziów Sądu Konstytucyjnego trwa 10 lat bez możliwości powołania na następną kadencję. Warunkami przyjęcia w skład Sądu Konstytucyjnego jest:
- ukończone w dniu powołania 40 lat,
- ukończone
studia wyższe
w kierunku prawniczym,
- minimalnie 10-letni
staż
w zawodzie,
- władanie językiem państwowym oraz
- zamieszkiwanie na terytorium Ukrainy przez ostatnie 10 lat do moment powołania.
Pracami Sądu Konstytucyjnego kieruje Przewodniczący. Wybierany on jest na jedną trzy letnią kadencję spośród wszystkich sędziów Sądu Konstytucyjnego, na głosowaniu tajnym odbywającym się na specjalnym posiedzeniu Sądu Konstytucyjnego.
Skład Sądu
- Sędziowie wybrani przez parlament
- Pawło Tkaczuk – od lipca 2002
- Anatolij Hołowin – od 4 sierpnia 2006
- Mychajło Kołos – od 4 sierpnia 2006
- Marija Markusz – od 4 sierpnia 2006
- Wiaczesław Owczarenko – od 4 sierpnia 2006
- Petro Steciuk – od 4 sierpnia 2006
- Sędziowie wybrani przez Zjazd Sędziów Ukrainy:
- Wasyl Bryncew – od 4 sierpnia 2006
- Wiaczesław Dżuń – od 4 sierpnia 2006
- Anatolij Didkiwśkyj – od 4 sierpnia 2006
- Iwan Dombrowśkyj – od 4 sierpnia 2006
- Jarosława Mażurak – od 4 sierpnia 2006
- Andrij Stryżak – od 4 sierpnia 2006
- Sędziowie wybrani przez prezydenta
- Wołodymyr Kampo – od 4 sierpnia 2006
- Dmytro Lylak – od 4 sierpnia 2006
- Wiktor Szyszkin – od 4 sierpnia 2006
- Pozostają nadal trzy wolne miejsca, ponieważ decyzja prezydenta, co do obsadzenia stanowiska wymaga zgody parlamentu.
Kontakt z Sądem Konstytucyjnym
Obywatele
Ukrainy, przebywający na jej terytorium oraz osoby nieposiadające
obywatelstwa
ukraińskiego mogą jedynie zadawać pytania Sądowi Konstytucyjnemu co do konstytucyjności ustaw lub przepisów. Pisemny wniosek może zostać dostarczonu osobiście lub drogą pocztową na adres Sądu Konstytucyjnego: vyl. Zhylyanska 14, 01033 Kijów, Ukraina.
Źródła
- Chojecki A., Ukraina, Warszawa 1997
- Konstytucja Ukrainy. Wstęp i tłumaczenie E. Toczek, Warszawa 1999.
- R. Mojak, Republika Ukrainy, [w:] Ustroje państw współczesnych, E. Gdulewicz (red.), t. 2, Lublin 2005
Linki zewnętrzne
