Taekwondo^[1] ( hangyl : 태권도; hancha : 跆拳道, [tʰɛ.kwʌn.do] ) – narodowy sport i tradycyjna sztuka walki Korei . Początkowo zostało stworzone do celów militarnych, następnie zostało zaadaptowane do użytku cywilnego, jego twórcą jest gen. Choi Hong Hi . Obecnie jest jedną z pełnoprawnych dyscyplin olimpijskich.

Nazwa

Taekwondo w zapisie hangul

Nazwa taekwondo składa się z trzech fonetycznych elementów koreańskiej wymowy (hangyl) wywodzących się z trzech znaków chińskich (hancha):

• tae (태 / 跆) oznaczającego stopę, uderzenie stopą lub system technik wykonywanych nogą ;
• kwon (권 / 拳) oznaczającego pięść, uderzenie pięścią lub system technik wykonywanych pięścią;
• do (도 / 道) oznaczającego sztukę, drogę lub metodę wyrażającą osiągnięcie pewnego stanu intuicji w zachowaniu, wynikającej z doświadczenia umysłu i ciała^[2][3].

Dwa pierwsze znaki tae i kwon dotyczą funkcjonalnego i morfologicznego aspektu taekwondo, do nadaje im głębsze znaczenie i sens jako sportowi wywodzącemu się z bojowej sztuki walki. Taekwondo jest więc sztuką walki za pomocą nóg i rąk, jest też dyscyplina sportową angażującą całe ciało z użyciem obu rąk i obu nóg w ćwiczeniu technik samoobrony oraz walki sportowej, ukierunkowanych również na poprawę kondycji^[2][3].

Nazwę taekwondo przyjęto 11 kwietnia 1955 r.,^[4] na spotkaniu większości koreańskich mistrzów sztuk walki, które odbyło się w celu połączenia i skodyfikowania wielu zróżnicowanych stylów (takich jak kwonbop, subak, taekkyeon i tangsudo ).

Historia

Korea w Epoce Trzech Królestw .

     Koguryŏ

     Silla

     Paekche

Swoje pierwotne korzenie taekwondo opiera na tradycyjnych koreańskich sztuk walki, a jego historia jest związana z historią Korei .

W okresie 57 r. p.n.e. – 676 r. p.n.e. Półwysep Koreański podzielony był pomiedzy trzema dynastiami tworzącymi trzy odrębne królestwa : Koguryŏ , Silla i Paekche .

Pokaz taekkyeon , Hi! Seoul Festival 2007

Istnieją przekazy historyczne świadczące, że już za czasów państwa Koguryŏ istniał prosty system walki. W 1935 japońska ekspedycja archeologiczna odkryła królewskie grobowce Muyong-chong oraz Kakchu-chong w Tungku, prowincja Hwando (Wandu) w Mandżurii . W obu grobowcach zauważono na sufitach freski przedstawiające stojących mężczyzn, którzy najprawdopodobniej ćwiczą taekkyeon, sztukę będącą pierwowzorem taekwondo^[5].

Relief Buddy z VII w., okolice Kyŏngju

Dowodem wiedzy o sztukach walki w Silla są natomiast dwa buddyjskie reliefy wykute w kamieniu, znajdujące się w grocie Sokkuram na terenie świątyni Pulguksa w Kyŏngju . Wyrzeźbione na płaskorzeźbach postacie stoją w pozycjach obronnych wykonując blok kumgang-maki, ćwiczony do dziś w taekwondo. Ówczesne państwo Silla było znane z rycerzy Hwarang , którzy nauczeni byli wiary buddyjskiej, zasad kultury i dobrego wychowania oraz sztuki wojennej obejmującej jazdę konną, łucznictwo (kiundo), szermierkę (gum do), zapasy (sirum) oraz walkę wręcz. Nie można jednoznacznie stwierdzić jakie systemy walki byłu ćwiczone przez rycerzy Hwarang. Były to prawdopodobnie taekkyeon oraz powstały w Paekche subak^[5].

Od tamtego czasu zarówno taekyen, jak i sudok, w mniejszym lub większym stopniu, uczestniczyły w życiu kulturowym oraz koreańskich strukturach militarnych. W 1919 wraz z rozpoczęciem okupacji Korei przez wojska japońskie rozwiązano armię koreańską, a uprawiania sztuk walki było karane długoletnim więzieniem lub śmiercią. Obie sztuki walki musiały być uprawiane i kultywowane w konspiracji lub poza granicami Korei^[5].

Po odzyskaniu niepodległości w 1945 Koreańczycy ponownie mogli kultywować tradycje swoich przodków, a w tym jawnie uprawiać sztuki walki. 36 lat okupacji sprawił, że style taekkyeon i subak zostały rozbite na wile odmian, a każdy z mistrzów założycieli uważał, ze jego system jest najlepszy^[4].

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

Poza taekkyeon oraz subak (soobak) wpływa na kształt obecnych technik taekwondo miały także kwonbop, tangsudo oraz kongsudo .

Organizacje

gen. Choi Hong Hi

Początkowo istniały dwa style taekwondo. Jeden pochodzący z Kukkiwonu, będący obecnie dyscypliną olimpijską i regulowany przez World Taekwondo Federation (WTF) oraz drugi regulowany przez International Taekwon-Do Federation (ITF). W 2002, wyniku sporów spadkowych powstałych po śmierci gen. Choi Hong Hi, ITF podzielił się na trzy odrębne organizacje o jednakowych nazwach.

Największymi organizacjami taekwondo o zasięgu światowym są:

• International Taekwon-Do Federation (ITF), pol. Międzynarodowa Federacja Taekwon-Do
• World Taekwondo Federation (WTF), pol. Światowa Federacja Taekwondo

Istnieje też szereg mniejszych, prywatnych zrzeszeń i federacji międzynarodowych, które powstały na kanwie dynamicznego wzrostu taekwondo WTF i ITF na świecie, np.:

• American Taekwondo Association (ATA)
• DUK Moo Kwan Taekwondo
• Global Taekwondo Federation (GTF)
• International Ch'ang Hon Taekwon-Do Federation (ICTF)
• Songham Taekwondo Federation (STF)
• Taekwon-do Association of Great Britain (TAGB)
• Taekwon-do International (TI)
• Unified International Taekwon-Do Federation (UITF)
• World Traditional Taekwondo Union (WTTU)

International Taekwon-do Federation (ITF)

Organizacja założona 22 marca 1966 r.^[6], w Polsce reprezentowana przez Polski Związek Taekwon-do (PZT) i Ogólnopolską Organizację Taekwon-do ITF (OOTKD).

Po śmierci gen. Choi Hong Hi federacja ITF podzieliła się na kilka odłamów. Dyskusje dotyczące osoby nowego prezydenta i kierunków działania doprowadziły do powstania w 2002 trzech organizacji używających tej samej nazwy:

• ITF z siedzibą w Austrii, tzw. federacja „północnokoreańska”, z prezydentem Chang Ung wyznaczonym przez gen. Choi Hong Hi, z którą współpracuje Ogólnopolska Organizacja Taekwon-do ITF;
• ITF z siedziba również w Austrii, tzw. federacja „wiedeńska”, z prezydentem Tran Trieu Quan, z którą współpracuje Polski Związek Taekwon-do;
• ITF z siedzibą w Kanadzie, tzw. federacja „kanadyjska”, z prezydentem Choi Jung Hwa, synem twórcy taekwon-do (gen. Choi Hong Hi), z którym na początku 2009 roku rozpoczynają współpracę również pojedyncze kluby z Polski (najmniejszy z trzech odłamów).

Każda z powyższych trzech organizacji prowadzi własny system rozgrywek sportowych, organizuje swoje mistrzostwa Europy i świata.

Wyrokiem Sądu w Wiedniu z 27 października 2005 r. potwierdzono, że legalnie działającymi władzami International Taekwon-Do Federation są:^[] prezydent – Trân Trieu Quân, zastępca prezydenta – Pablo Trajtenberg, sekretarz – Thomas MacCallum, skarbnik – Wim Bos. Tym samym, sąd uznał przewodnictwo Chang Unga za niezgodne z prawem. Wyrok ten jednak został później uznany za błędny.^[] Wkrótce potem na stronie ITF „północnokoreańskiego” ukazał się dokument z przesłuchania sądowego 16 stycznia 2006 , w którym wskazano na błędy związane z wydaniem wyżej przytoczonej decyzji.^[] Należy się spodziewać dalszych rozstrzygnięć prawnych w bliskiej przyszłości.

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

World Taekwondo Federation (WTF)

Organizacja założona 28 maja 1973 , w Polsce reprezentowana przez Polski Związek Taekwondo Olimpijskiego . Federacja zajmuje ogólnoświatową promocją taekwondo jako dyscypliny olimpijskiej.

Inne międzynarodowe zrzeszenia i federacje taekwondo

Global Taekwondo Federation (GTF) – organizacja będąca odłamem ITF, założona w roku 1990 przez Park Jung Tae pod nazwą Unitek International Taekwo-do Federation (UITF), w Polsce reprezentowana przez Polską Unię Taekwondo (PUT) oraz Polską Federację Taekwondo (PFT). Zarówno PFT, jak i PUT są również zrzeszone Taekwondo International (TI) – międzynarodowej federacji powstałej w 1991 w Wielkiej Brytanii oraz innych zrzeszeniach.

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

Stopnie

Posiadacze 1. 2. i 3. dan w Rhee Tae Kwon-Do

Stopień zaawansowania oraz umiejętności zawodnika taekwondo odzwierciedla noszony przez niego pas. Wyróżnia się 10 stopni uczniowskich (geup 급, zlatynizowany jako gup lub kup)) oraz 10 stopni mistrzowskich ( dan 단) (w ITF – do 9), gdzie 10 kup jest stopniem najniższym, a 10 dan jest stopniem najwyższym.

Stopnie dan są zwyczajowo przedstawiane belkami w postaci cyfr rzymskich naszytych na czarnym pasie

W taekwondo WTF stopnie do 9. dan uzyskiwane są w wyniku egzaminu, jedynie stopień 10. dan jest nadawany za zasługi. W WTF istnieją również cztery stopnie pum 품 (zlatynizowane jako poom) – tzw. „młodzieżowe” odpowiednik stopni mistrzowskich dla dzieci. Stopnie 1.-3. poom przyznawane są ćwiczącym poniżej 15 roku życia, natomiast czwarty poom - poniżej 18 roku życia.

Stopień	Pas	Uwagi i symbolika
10. kup		Pas biały noszony przez początkujących, oznacza czystość i otwartość na wiedzę. Tak jak czysta kartka na której zaczynają się pojawiać umiejętności zawodnika.
9. kup
8. kup		Pas żółty symbolizuje nasionko które zostało zasiane w adepcie Taekwondo lub piasek, jak wiadomo piasek nie jest bardzo stabilny i pewny, tak jak umiejętności zawodnika.
7. kup
6. kup		Pas zielony oznacza roślinę, która pnie się w górę i wypuszcza swoje pędy.
5. kup
4. kup		Pas niebieski symbolizuje niebo, w której kierunku pnie się roślina.
3. kup
2. kup		Pas czerwony (dawniej brązowy) ostrzega potencjalnych przeciwników przed umiejętnościami adepta, których użycie w walce może być dla nich niebezpieczne, w przyrodzie kolor czerwony jest kolorem ostrzegawczym. Symbolizuje on bardzo wysokie umiejętności przeciwnika.
1. kup
1. do 4. poom		Pas czarny łączy wszystkie kolory i dlatego jest kolorem mistrzów. Jest przeciwieństwem białego, co oznacza wysoki poziom wyszkolenia i wiedzy w taekwondo. Symbolizuje także brak czułości na strach oraz ciemne moce.
1. do 9/10. dan

Struktura taekwondo

Pokaz technik nożnych

Pokaz rozbić

Pokaz rozbić

Podstawową strukturę taekwondo jako systemu walki można podzielić na:

• ćwiczenia (układy) formalne (poomse w WTF lub "Tul" w ITF)
• wolną walkę (kyorugi)
• techniki samoobrony (hosinsul)
• techniki rozbić twardych przedmiotów (kyokpa)^[2][7]

Elementem łączącym cztery powyższe składowe jest technika.

Formy

Podstawę taekwondo stanowią: system założeń filozoficzno-moralnych, techniki podstawowe (przede wszystkim nożne), ściśle określone układy formalne – w organizacji WTF jest 17 (+ 8 starszych, nieuznawanych obecnie za oficjalne) układów zwanych poomse (lub poomsae), w ITF 24 układy zwane tul, w GTF ćwiczy się układy z ITF jak również układy specyficzne dla GTF – łącznie 30 układów. Współzawodnictwo sportowe obejmuje przede wszystkim walkę i układy formalne. Rozgrywa się również inne konkurencje, np. w federacji ITF są to techniki specjalne i testy siły, a w WTF konkurencje sprawnościowe.

Układy formalne WTF

Pokaz synchroniczny układów formalnych, Korea Północna 2008

Poomse synchroniczne

Początkowo formami w WTF były Palgue, zbliżone do form karate. Obowiązywały w wymaganiach na stopnie od 8 do 1 kup:

• Palgue Il Jang
• Palgue I Jang
• Palgue Sam Jang
• Palgue Sa Jang
• Palgue O Jang
• Palgue Yuk Jang
• Palgue Chil Jang
• Palgue Pal Jang

Poomse Taeguk (wymowa Te-gok) zastąpiły z czasem Palgue:

• Taeguk Il Jang – symbolizuje niebo (18 ruchów)
• Taeguk I Jang – symbolizuje radość (18 ruchów)
• Taeguk Sam Jang – symbolizuje ogień (20 ruchów)
• Taeguk Sa Jang – symbolizuje piorun (20 ruchów)
• Taeguk O Jang – symbolizuje wiatr (20 ruchów)
• Taeguk Yuk Jang – symbolizuje wodę (23 ruchy)
• Taeguk Chil Jang – symbolizuje górę (25 ruchów)
• Taeguk Pal Jang – symbolizuje ziemię (24 ruchy)

Poomse wymagane na poszczególne stopnie mistrzowskie noszą nazwy:

1. dan (Cho Dan)

• Koryo – Korea

2. dan (I Dan)

• Kumgang – Diament

3. dan (Sam Dan)

• Taebek – Góra (symbol kraju)

4. dan (Sa Dan)

• Pyongwon – Równina
• Sipjin – Dziesięć

5. dan (O Dan)

• Jitae – Ziemia
• Chonkwon – Niebo

6. dan (Yuk Dan)

• Hansu – Woda
• Ilyo – Jedność

Układy formalne ITF

W ITF istnieją 24 układy formalne, mające symbolizować 24 godziny doby. Zdaniem gen. Choi Hong Hi nawet najdłuższe życie jest niczym jedna doba w obliczu wieczności.^[] Ta grupa układów określana jest jako tul, Chang-Hon hyong lub Chon-ji (od nazwy pierwszego z nich), a ich autorstwo przypisuje się mistrzom Nam Tae Hi i Han Cha Kyo.^[]

Układy wymagane na stopnie uczniowskie (10–1 kup)

• Chon-ji Tul (19 ruchów) – "niebo-ziemia" symbolizuje początek i stworzenie świata, punkt początkowy w nauce taekwondo
• Dan-Gun Tul (21 ruchów) – nazwa pochodzi od świętego Dan Gun Wanggom, który uważany jest za legendarnego założyciela Korei w 2333 r. p.n.e.
• Do-San Tul (24 ruchy) – pseudonim patrioty Ahn Chang-Ho
• Won-Hyo Tul (28 ruchów) – nazwisko antycznego mnicha, propagatora buddyzmu z dynastii Silla VII w.
• Yul-Gok Tul (38 ruchów) – pseudonim XVI-wiecznego filozofa i nauczyciela Yi-I , "Konfucjusza Korei"
• Joong-Gun Tul (32 ruchy) – nazwisko koreańskiego działacza politycznego An Jung-geun
• Toi-Gye Tul – pseudonim średniowiecznego naukowca i filozofa Yi Huang żyjącego w XVI w.
• Hwa-Rang Tul (29 ruchów) [Hwarang] – grupa młodych arystokratów w dawnej Korei wychowywanych do późniejszej służby państwu.
• Choong-Moo Tul (30 ruchów) – pseudonim admirała Yi Soong-Si, wynalazcy antycznej łodzi podwodnej – kobukson

Podczas egzaminu na 1 dan obowiązują te same układy co na 1 kup.

Układy formalne na stopnie mistrzowskie (1-9 Dan):

• Kwang-Gae Tul – nazwisko XIX króla królestwa Koguryo Kwang-Gae-Toh-Wang, który odzyskał dla Korei dużą część dawnych terenów z Mandżurią włącznie. 39 ruchów odnosi się do dwu pierwszych cyfr daty 391 n.e., tj. roku jego wstąpienia na tron.
• Po-Eun Tul – pseudonim XIV-wiecznego poety i badacza natury Chong Mong-Chu , którego poemat: "nie będę służył obcemu władcy, choćbyście mnie ukrzyżowali tysiąc razy" jest znany każdemu Koreańczykowi. Diagram układu (--) symbolizuje jego wierność władcy, aż do końca dynastii Koryo.
• Ge-Baek Tul – nazwisko generała z czasów księstwa Pekdze
• Eui-Am Tul – pseudonim Son Byong Hi, przywódcy w walce o niepodległość narodową
• Choong-Jang Tul – pseudonim generała Kim Dung Ryang z czasów dynastii Lee (XIV w.)
• Ju-Che Tul – pojęcie filozoficzne określające człowieka jako byt w pełni władający sobą i naturą
• Sam-Il Tul – ruch narodowo-wyzwoleńczy zawiązany 1 marca 1919 r.
• Yoo-Sin Tul – nazwisko generała Kim Yoo Sin, naczelnego wodza z czasów dynastii Silla
• Choi-Yong Tul – nazwisko naczelnego dowódcy armii Choi Yong z czasów dynastii Koryo
• Yon-Gae Tul – nazwisko generała z czasów księstwa Koguryo Yon Gae Somoon
• Ul-Ji Tul – nazwisko generała Ul-Ji Moon Dok, któremu powiodła się obrona kraju przed armią wroga liczącą ok. 1 miliona żołnierzy
• Moon-Moo Tul – imię 30. króla z dynastii Silla
• So-San Tul – pseudonim mnicha Choi Hyong Ung z czasów dynastii Lee , twórcy klasztornych sił zbrojnych dla wsparcia działań wojennych zmierzających do odparcia najazdu Japończyków na półwysep
• Se-Jong Tul – nazwisko największego koreańskiego króla, wynalazcy alfabetu koreańskiego w 1443 r.
• Tong-Il Tul – dosłownie "zjednoczenie", wyraża pragnienie zjednoczenia Korei

Układy formalne GTF

W GTF istnieje 30 układów formalnych. 24 z nich to układy ITF – z tym, że zamiast Juche powrócono do Ko-Dang Układy formalne GTF:

• Jee-Sang
• Dhan-Goon
• Jee-Goo
• Ko-Dang (zamiast Juche)
• Jook-Am
• Pyong-Hwa
• Sun-Duk

Nadbudowa

Zasady etyczne taekwondo wg mistrza Choi Hong Hi :

1. grzeczność, uprzejmość (koreańskie yeui)
2. rzetelność, uczciwość (koreańskie yomchi)
3. wytrwałość (koreańskie innae)
4. samokontrola, opanowanie (koreańskie gukgi)
5. nieugięty duch, odwaga (koreańskie baekjul boolgool).

Przysięga Taekwon-Do ITF:

• Będę przestrzegał zasad taekwon-do.
• Będę szanował instruktora i osoby starsze stopniem.
• Nigdy nie będę nadużywał taekwon-do.
• Będę bronił wolności i sprawiedliwości.
• Będę rzecznikiem pokoju na świecie.

Taekwondo jest szeroko rozpowszechnioną na świecie sztuką walki. Styl ten charakteryzuje duża ilość kopnięć, w tym szczególnie widowiskowych technik z wyskoku. Opanowany na wysokim poziomie gwarantuje on pełne wykorzystanie siły i szybkości, na jakie stać ludzkie ciało.^[]

Rywalizacja sportowa

Walka w regulaminie WTF

Walka w regulaminie WTF

Walka w regulaminie WTF

Różnice w regułach walk

Najwidoczniejsza różnica między stylami walki reprezentowanymi przez trzy główne organizacje taekwondo jest taka, że regulaminy zawodów ITF i GTF pozwalają uderzać w twarz pięścią (w rękawicy), a regulamin WTF tylko nogą (pięścią można uderzać tylko w korpus – dlatego w WTF stosuje się głównie techniki nożne).

Na zawodach organizowanych przez organizacje ITF i GTF walczy się w tzw. lekkim kontakcie, a w zawodach organizowanych przez WTF w tzw. pełnym kontakcie,^[] rozumianym tutaj jako dopuszczalność zadawania ciosów z pełną siłą, w odróżnieniu od formuły full contact w kick-boxingu .

Różnice ITF-WTF

Pierwszą różnicą która rzuca się w oczy jest garda - w WTF nie występuje. W ITF, zależnie od stylu walki zawodnika i sytuacji, jest zbliżona do tej z boksu, kick-boxingu lub muay-thai (ręce są szerzej rozstawione niż w gardzie bokserskiej w celu ochrony przed kopnięciami obrotowymi). Wizualnie walka ITF przypomina walkę kick-boxingu w formule semi-contact .

W regulaminie ITF walki eliminacyjne seniorów składają z dwóch dwuminutowych rund, w przypadku juniorów rundy trwają po 1,5 minuty. Według regulaminu WTF walki z trzech dwuminutowych rund. Przerwy między rundami w trwają po 1 minutę.

W walkach ITF powierzchnie uderzające stanowią: przednia i wierzchnia część pięści (apjuomuk, dungjoomuk) oraz każda część stopy do wysokości stawu skokowego. W WTF są to: przednia część pięści (pa-run ju-mok) – niezależnie od kąta, toru ruchu czy umiejscowienia pięści – i część nogi poniżej kostki. W obu regulaminach nie są dozwolone ataki golenią lub kolanem.

W ITF powierzchniami punktowanymi są przednie oraz boczne powierzchnie głowy i szyi, a także przednie oraz boczne powierzchnie tułowia od szyi do kolców biodrowych górnych przednich. W WTF dozwolone powierzchnie stanowią powierzchnie 'haechyo, sygnalizowanie niecelności trafienia przeciwnika (np. kopnięcie w rękę), celowe przedłużanie przerw w walce (np. poprawianie sprzętu, ospałe (powolne) reagowanie na komendy sędziego), podawanie ręki po komendzie sijak.

Punktacja walki WTF

1. Legalne powierzchnie punktowe:
   1. środkowa część tułowia: tułów pokryty ochraniaczem,
   2. twarz: jej cała część, włącznie z uszami.
2. Ważne punkty są podzielone następująco:
   1. jeden (1) punkt za atak na ochraniacz tułowia,
   2. dwa (2) punkty za kopnięcie obrotowe na ochraniacz tułowia,
   3. trzy (3) punkty za kopnięcie na głowę.
3. Punkty są przyznawane, gdy dozwolone techniki są zadawane stopą dokładnie i silnie w legalne, punktowane okolice (powierzchnie) ciała.
4. W przypadku użycia kluczy sygnalizacyjnych lub kart punktowych za ważne uznane są punkty przyznane przez trzech lub więcej sędziów punktowych.
5. O wyniku walki decyduje suma punktów z trzech rund.
6. Zwycięstwo w walce zależy od końcowej punktacji(nie liczone są połówki punktów) lub decyzji o przyznaniu przewagi:
   1. zwycięstwo na punkty po zakończeniu trzech rund walki,
   2. zwycięstwo przez różnicę punktową: jeśli wystąpi różnica 7 punktów to walka zostanie zatrzymana i wskazany zwycięzca.
   3. zwycięstwo przez przewagę jeżeli zawodnik przeciwny uzyskał 4 punkty ujemne.
7. W przypadku remisu po zakończeniu trzeciej rundy po regulaminowej przerwie należy rozegrać rundę czwartą (poprzednie kary i punkty nie będą liczone- tablica punktowa zostaje wyzerowana)
8. W przypadku wystąpienia remisu po zakończeniu dogrywki (4 runda) należy rozegrać walkę o złoty punkt (do pierwszego zaliczonego trafienia) jeśli po upływie dwóch minut nadal będzie remis to zwycięzce jest wskazany na podstawie przewagi uzyskanej poprzez inicjatywę wykazaną w trakcie 5 rundy. Decyzję o przewadze podejmują wszyscy sędziowie.
9. Gdy zawodnik zdobywa punkty poprzez nieprzepisową akcję, punkty takie powinny być anulowane przez sędziego pola walki.
10. Kary
    1. kyong-go (odjęcie półpunktu) zawodnik może być ukarany za: chwytanie przeciwnika; pchanie przeciwnika barkiem, ciałem, ramionami lub dłońmi; wychodzenie za pole walki; unikanie walki; upadanie; atakowanie kolanem lub celowe blokowanie kolanem lub łokciem; atakowanie pięścią twarzy; gestykulacja w celu wymuszania na sędziach punktu lub kary poprzez podnoszenie ręki, itp. ; niewłaściwe uwagi lub niestosowne zachowanie zawodnika lub jego sekundanta
    2. gam-jeom (odjęcie całego punktu) zawodnik może być ukarany za: atakowanie leżącego przeciwnika; celowy atak po komendzie "kalyeo"(przerwać); groźne atakowanie twarzy przeciwnika ręką lub pięścią; uderzenie głową; rzucenie przeciwnika; brutalne i ekstremalne zachowanie lub uwagi ze strony zawodnika lub jego sekundanta

Droga taekwondo do igrzysk olimpijskich^[8]

• 16 września 1961 – powstanie Koreańskiego Związku Taekwondo (KZT)
• 23 lutego 1963 – KZT wchodzi w skład Koreańskiego Związku Sportu Amatorskiego
• 30 listopada 1972 – otwarcie Kukkiwon
• 25 maja 1973 – pierwsze mistrzostw świata taekwondo
• 28 maja 1973 – powstanie World Taekwondo Federation (WTF)
• 18 października 1974 – pierwsze mistrzostwa Azji taekwondo WTF
• 5 października 1975 – WTF wchodzi w struktury GAISF
• 9 kwietnia 1976 – taekwondo WTF wchodzi w skład zawodów CISM
• 17 lipca 1980 – w trakcie 83 Zgromadzenia Ogólnego MKOL uznaje WTF jako swojego członka, a taekwondo jako dyscyplinę o zasięgu międzynarodowym
• 3 lipca 1986 – pierwszy puchar świata taekwondo WTF, rozegrany w Colorado Springs
• 30 października 1986 – taekwondo WTF uczestniczy na X Igrzyskach Azjatyckich w Seulu
• 19 listopada 1986 – pierwsze uniwersyteckie mistrzostwa świata taekwondo WTF zorganizowane przez FISU
• 9 sierpnia 1987 – taekwondo uczestniczy w X Igrzyskach Panamerykańskich w Indianapolis
• 7 października 1987 – pierwsze mistrzostwa świata kobiet w taekwondo WTF w Barcelonie
• 17 - 20 września 1989 – debiut taekwondo WTF jako dyscyplina pokazowa na XXIV Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Seulu
• 20 lipca - 2 sierpnia 1992 – taekwondo WTF jako dyscyplina pokazowa na XXV Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie
• 27 - 28 lipca 1994 – taekwondo WTF uczestniczy w Igrzyskach Dobre Woli w Sankt Petersburgu
• 4 września 1994 – w trakcie 103 Zgromadzenia Ogólnego MKOL w Paryżu taekwondo WTF zostało uznane za pełnoprawną dyscyplinę olimpijską

Taekwondo na igrzyskach olimpijskich

Piktogram reprezentujący taekwondo na igrzyskach olimpijskich.

Kazachski znaczek pocztowy , Taekwondo, Letnie Igrzyska Olimpijskie, Sydney 2000

Taekwondo WTF zawitało na igrzyskach olimpijskich w Seulu (1988) oraz w Barcelonie (1992) jako dyscyplina pokazowa. W Seulu (1988) Polskę reprezentowali: Wojciech Kowalski, Mariusz Zdonek i Piotr Radke^[9].

Od igrzysk olimpijskich w Sydney (2000) , Taekwondo WTF jest pełnoprawnym sportem olimpijskim. W Atenach (2004) Polska była reprezentowana w kategorii do 57 kg przez Aleksandrę Uścińską ^[10] z Poznania ^[11]. W swojej pierwszej walce (1/8 finału) Polka przegrała na punkty 2:11 z Hiszpanką Sonią Reyes^[12]. Trenerem zawodniczki był Lee Soo Kwang^[13].

Walki olimpijskie w Taekwondo WTF odbywają się w następujących kategoriach wagowych:

• kobiety: do 49, do 57, do 67 i powyżej 67 kg.
• mężczyźni: do 58, do 68, do 80 i powyżej 80 kg.

Z uwagi na odmienne kategorie wagowe na IO i mistrzostwach świata czy kontynentalnych do Igrzysk Olimpijskich rozgrywane są turnieje kwalifikacyjne: 1 światowy oraz kontynentalne.

Komendy i polecenia

Taekwondo uważane jest za dziedzictwo kulturowe Korei, dlatego na treningu oraz na zawodach stosuje się przeważnie terminologię oryginalną, w języku koreańskim^[14]. W taekwondo używane są komendy i polecenia w języku koreańskim , podstawowe z nich zaprezentowano w poniższej tabeli.

Kontrowersje

Od wielu lat środowiska związane ze sztukami walki podają w wątpliwosć skutecznośc taekwon-do WTF. Wynika to głównie z tego, że w WTF nie używa się gardy chroniącej głowę i tułów, a uderzenia rękoma i nogami są zadawane z niewielką siłą (ponieważ celem walki jest zdobywanie punktów, a nie nokaut).

Ogromne kontrowersje budzą okoliczności pojawienia się taekwon-do WTF na Igrzyskach Olimpijskich. MKOL nakazał dwóm największym federacjom, WTF i ITF, stworzenie wspólnych zasad konkurencji na IO. Inaczej taekwon-do miało się nie pojawić na igrzyskach. W niejasnych okolicznościach MKOL zmienił decyzję i WTF pojawiło się na IO. Kilka miesiecy później w MKOL wybuchła największa w historii organizacji afera korupcyjna.

Zobacz też

• Global Taekwondo Federation (GTF)
• International Taekwon-do Federation (ITF)
• World Taekwondo Federation (WTF)
• Kukkiwaon
• LSKT
• Akademicki Klub Taekwondo UDAR Gdańsk

Linki zewnętrzne

• International Taekwon-Do Federation (Prof. Chang Ung)
• International Taekwon-Do Federation (Choi Jung Hwa)
• World Taekwondo Federation (WTF)
• Polski Związek Taekwondo Olimpijskiego
• Polska Unia Taekwondo
• Polska Federacja Taekwondo
• Polski Związek Taekwon-do
• Ogólnopolska Organizacja Taekwon-do ITF

Przypisy