Technet
43 Tc Układ okresowy pierwiastków
Technet Technet
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a.	Technet, Tc, 43
Grupa, okres, blok	7 (VIIB) , 5, d
Właściwości metaliczne	metal przejściowy
Właściwości atomowe Masa atomowa 98 u Promień atomowy 135 (obl. 183) pm Promień walencyjny 156 pm Konfiguracja elektronowa [Kr]4d65s1[1] Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 14, 1 Elektroujemność 1,90 ( Pauling ) 1,36 ( Allred ) Stopień utlenienia 4, 7 Właściwości kwasowe tlenków silnie kwasowe
Właściwości fizyczne Stan skupienia stały Gęstość 11500 kg/m3 Kolor srebrzystoszary Temperatura topnienia 2430 K 2156,85 °C Temperatura wrzenia 4538 K 4264,85 °C Objętość molowa 8,63×10-6 m3/ mol Ciepło parowania 660 kJ/mol Ciepło topnienia 24 kJ/mol Ciśnienie pary nasyconej 0,0229 Pa (2473 K)
Pozostałe dane Ciepło właściwe 210 J/(kg*K) Konduktywność 6,7×106 S /m Przewodność cieplna 50,6 W/(m*K) Potencjały jonizacyjne I. 702 kJ/mol II. 1470 kJ/mol III. 2618 kJ/mol
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 97Tc {syn.} 2,6×106 lat w.e. 0,320 97 Mo 97mTc {syn.} 90 dni i.t. 97Tc 98Tc {syn.} 4,2×106 lat β- 1,357 98 Ru 99Tc {syn.} 2,11×105 lat β- 3,034 99 Ru 99mTc {syn.} 6,01 h i.t. 0,143 99Tc
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Technet (Tc, łac. technetium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym . Jest pierwszym w historii otrzymanym sztucznie pierwiastkiem. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa τεχνητoς (technetos – sztuczny).

Technet jest obok prometu jednym z dwóch pierwiastków o liczbie atomowej mniejszej niż ołów , który nie posiada żadnego stabilnego izotopu.

Odkrycie

Został otrzymany w 1937 roku przez Emilio Gino Segrè i Carlo Perriera . Dmitrij Mendelejew przewidział jego istnienie na podstawie luki w swoim układzie okresowym. Od tego czasu poszukiwało go wielu chemików, z których kilku zgłosiło fałszywe raporty o jego odkryciu w rudach innych metali. Między innymi niemieccy badacze Walter Noddack i Ida Tacke wraz z Otto Bergiem, bombardowali w 1925 minerał kolumbit ([(Fe, Mn)(Nb, Ta)₂O₆]) elektronami; po doświadczeniu opublikowali wykrycie nieznanego dotąd pierwiastka o liczbie atomowej 43, który nazwali masurium (od nazwy regionu Mazury , wówczas w Prusach Wschodnich ). Rezultat ich badań nie został jednak pozytywnie zweryfikowany, a odkrycie nie zostało uznane.

Występowanie

Technet otrzymywany jest sztucznie w procesie rozbijania neutronami jąder uranu lub bombardowania lekkimi jądrami izotopów niobu lub molibdenu .

W 1962 roku śladowe ilości naturalnego technetu zostały wykryte w rudach uranu z terenów dzisiejszej Demokratycznej Republiki Konga ^[2], gdzie pierwiastek powstał jako produkt samorzutnych reakcji rozszczepienia uranu. W 1952 roku został ponadto zidentyfikowany w widmie niektórych czerwonych olbrzymów ^[3], co potwierdza, że w procesach nukleosyntezy w gwiazdach mogą powstawać ciężkie pierwiastki.

Wykorzystanie

Metastabilny izomer izotopu ⁹⁹Tc, oznaczany ^99mTc, jest podstawowym wskaźnikiem wykorzystywanym w medycynie nuklearnej do celów diagnostycznych. Jest on idealnym izotopem do tych celów, ponieważ ma krótki okres połowicznego rozpadu (6 godzin) minimalizując napromieniowanie ciała, oraz nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych związanych z fizjologią człowieka.

Przypisy